Morgunblaðið - 08.06.2011, Blaðsíða 18

FRÉTTASKÝRING
Baldur Arnarson
baldura@mbl.is
Þ
að er dýrt að standa
straum af íþróttaiðkun
barna á Íslandi nú til dags.
Félagsgjöld kosta sitt og
ofan á þau leggjast útgjöld
vegna kaupa á fatnaði og öðrum bún-
aði.
Knattspyrna er sem fyrr ein vinsæl-
asta íþróttagrein landsins og því er
ekki úr vegi að bera saman verð á fót-
boltaskóm hér á landi og á vefsíðunni
prodirectsoccer.com, vinsælli vefsíðu
sem býður upp á heimsendingar á vör-
unni til Íslands.
Tökum dæmi. Vefsíðan selur Adidas
World Cup fótboltaskó á 14.928 kr. og
er heildarverð 23.390 kr. með sending-
arkostnaði og álögðum tolli og virðis-
aukaskatti. Samkvæmt rafrænni kvitt-
un lesanda blaðsins sem blaðamaður
fékk senda í pósti er sendingar-
kostnaður 2.043 kr. á hvert skópar
(miðað er við að pundið sé á genginu
186,62 kr. og bandaríkjadalur á
113,73 kr.).
Munar 6.600 krónum
Sé tekið tillit til sendingarkostnaðar
er heildarverðið 6.600 kr. lægra en í
verslun Útilífs, þar sem útsöluverð er
29.990 kr. og því 28% hærra en í gegn-
um síðuna. Þá er munurinn í krónum
talið á fótboltaskónum Adidas Preda-
tor Absolion FG nú 5.884 kr. á milli
sömu útsöluaðila en heildarverðið sé
pantað á netinu, með tolli, vsk. og send-
ingarkostnaði, er 19.106 kr. en 24.990 í
Útilífi.
Skal tekið fram að verð miðast við
uppgefið verð á vefsíðu Útilífs og
kunna afslættir og tilfallandi tilboð að
lækka verðið.
Verðmunur á Adidas Copa Mundial
FG er einnig nokkur. Heildarverð í
gegnum vefsíðuna er 23.147 kr. en
29.990 í verslun Útilífs. Munar því
6.843 kr. á skóparinu eða sem nemur
30% af verðinu í gegnum síðuna. Mun-
urinn er enn meiri á skónum Nike
Mercurial Victory FG en verðið á þeim
á sömu síðu er 9.680 kr. en 17.990 kr. í
Útilífi og því 86% hærra.
Samkvæmt reiknivél á netinu
Opinber gjöld voru reiknuð skv.
fyrirmælum frá starfsmanni tollstjór-
ans með reiknivél sem er aðgengileg á
netinu. Leiddi samanburður á skópör-
unum Adidas Supernova Sequence og
Adidas Predator Absolato X TRX í ljós
að verðið á því fyrrnefnda er 18%
hærra á Íslandi (kostar 26.990 kr. í
Útilífi) og 65% hærra á því síðarnefnda
(kostar 15.990 kr. í Útilífi en 9.680 kr. í
gegnum síðuna).
Scarpa Ladakh Gore-Tex göngu-
skór reyndust hins vegar ódýrari hjá
Intersport en í gegnum vefsíðuna rab-
anser.com en heildarverð í gegnum
síðuna var 54.901 kr. og því um 16%
hærra en hjá Intersport. Hins vegar
var verð á gönguskónum Salomon
Mission Gore-Tex 160% hærra í Inter-
sport en í gegnum vefsíðuna ems.com
og er þá ekki tekið tillit til sendingar-
kostnaðar eða gjalda heldur miðað við
að skórnir séu keyptir ytra. Kosta
skórnir 11.544 í gegnum síðuna en
29.990 kr. í Intersport.
Íslendinga skortir verðskyn
Vilhjálmur Bjarnason viðskipta-
fræðingur hefur ritað margar greinar
um lífskjör á Íslandi. Hann segir al-
menning skorta verðskyn.
„Almenningur hefur ekkert verð-
skyn. Hann lætur bjóða sér hvað sem
er. Það er víðáttugalið að það skuli
vera verulegur verðmunur á milli
landa á einföldustu vörum. Af hverju
er verð á hlaupaskóm á tvöföldu doll-
aragengi á Íslandi? Ég kann ekki svar
við því hvers vegna jafn lítið er rætt
um verðlag hér og raun ber vitni. Hitt
er annað mál að nú blasir þessi munur
við. Ef okrið heldur áfram fara neyt-
endur einfaldlega að sniðganga ís-
lenskar verslanir,“ segir Vilhjálmur.
Íþróttaskór kosta
miklu meira á Íslandi
Íþróttavörur – verðsamanburður
Fótboltaskór:
AdidasWorld Cup
prodirectsoccer.com
14.928 kr.
Tollur 2.172 kr.
Vsk: 4.247kr.
Sendingark. 2.043kr.
Verðmeð
gjöldum: 23.390 kr.
Útilíf
29.990 kr.
Verðmunur
6.600 kr.
28%
Fótboltaskór:
Adidas Predator
Absolion XTRXTF
prodirectsoccer.com
4.664 kr.
Tollur 1.006kr.
Vsk: 1.967kr.
Sendingark. 2.043kr.
Verðmeð
gjöldum: 9.680 kr.
intersport.is
15.990 kr.
Verðmunur
5.884 kr.
65%
Gönguskór:
SalomonMissionGore-Tex
ems.com
11.544 kr.
Tollur 0 kr.
Vsk: 0 kr.
Sendingark. 0 kr.*
Verðmeð
gjöldum: 11.544 kr.
intersport.is
29.990 kr.
Verðmunur
18.446 kr.
160%
Markmannshanskar:
Nike GK Grip 3
just-keepers.com
3.266 kr.
Tollur 653kr.
Vsk: 1.277 kr.
Sendingark. 1.088kr.
Verðmeð
gjöldum: 6.284 kr.
Jói útherji
10.990 kr.
Verðmunur
4.706kr.
75%
*Ekki sent utan USA
18
MORGUNBLAÐIÐ MIÐVIKUDAGUR 8. JÚNÍ 2011
Hægt er að lýsa skoðun á ritstjórnargreinum Morgunblaðsins á http://www.mbl.is/mogginn/leidarar/
Matareitruner ekkineitt gam-
anmál. Það þekkja
allir sem fengið
hafa að reyna slíkt
á sínum skrokki.
Og stundum er
matareitrun dauðans alvara í
bókstaflegri merkingu og getur
að auki breiðst út ef ekki er
gætt að. Vont afbrigði af E-coli-
sýkingu kom nýlega upp í
Þýskalandi og þegar hafa þús-
undir manna veikst illa og sum-
ir kunna að fá varanlegan
skaða, þar sem mikilvæg líffæri
geta skemmst. Á þriðja tug
manna hefur látist. Öll Evrópa
hefur þegar beðið mikið fjár-
hagstjón, því álfan er undir ein-
um hatti í þessum efnum eins
og sífellt fleirum.
Nú er því haldið fram að
smithættan hafi eingöngu verið
bundin við hluta Hamborgar-
svæðisins en sú afmörkun hefur
ekki dugað til að hlífa öðrum
löndum Evrópu. Þjóðverjar,
sem hafa orð á sér fyrir hrein-
læti, skipulag og stjórnfestu,
hafa því miður ekki haldið
nægjanlega vel utan um þenn-
an faraldur. Þýsk yfirvöld byrj-
uðu á því að kenna spænskum
gúrkum um ósköpin með afleit-
um afleiðingum fyrir spænskan
grænmetismarkað. Svo kom í
ljós að fyrir þeim ásökunum
höfðu yfirvöldin ekki nægjan-
lega stoð. En skaðinn var þá
skeður og getur orðið langvar-
andi. Næst beindist sakbending
að baunaspírum og tilteknum
bóndabæ, þar sem stunduð var
lífræn framleiðsla.
Enn hefur þó ekki
fengist staðfesting
á því. En þrátt fyr-
ir það situr öll Evr-
ópa í súpunni.
Þannig hefur Rúss-
land sett innflutn-
ingsbann á allt grænmeti frá
löndum Evrópusambandsins,
með þeim rökum m.a. að atvikið
sýni að evrópskt heilbrigðiseft-
irlit sé fjarri því að vera eins
gott og ESB hafi gumað af.
Bráðabirgðatölur frá Brussel
sýna að tjón landbúnaðar í Evr-
ópu er mikið. Beiðni úr mið-
stýringarsetri ESB um aukin
fjárframlög frá einstökum ríkj-
um bandalagsins til að bæta
landbúnaðinum tjónið nemur
svimandi upphæðum.
Það sætir vaxandi undrun að
atvik eins og þetta, þótt alvar-
legt sé, en er þó mjög stað-
bundið, skuli geta valdið slíku
tjóni innan álfunnar. Meg-
inskýringin er sú að sífellt sam-
þjappaðra vald í Brussel og
einsleitni í álfunni verða til þess
að blettur sem fellur á einn úr
hópnum slettist með undra-
verðum hraða á hann allan.
Mörg ríki Evrópusambandsins
standa mjög illa um þessar
mundir. Það á svo sannarlega
við um Spán þar sem 45 prósent
atvinnuleysi er hjá ungu fólki
og atvinnuleysi almennt er
komið vel yfir 20 prósent.
Spánn mátti því illa við höggi af
þessu tagi, og hlýtur að una því
illa, enda enga sök að finna hjá
spænskum landbúnaði í þessu
máli.
Fjárhagslegt tjón
ESB-landa vegna
matareitrunar í
Þýskalandi er þegar
orðið ótrúlega mikið}
Matareitrun
verður evrópsk
AlþýðusambandÍslands er
meðal hinna fjöl-
mörgu sem gefið
hafa álit á minna
sjávarútvegs-
frumvarpi ríkis-
stjórnarinnar. Skemmst er frá
því að segja að Alþýðu-
sambandið er mjög gagnrýnið á
frumvarpið og leggur til að það
verði dregið til baka. ASÍ gagn-
rýnir ennfremur vinnubrögðin
við afgreiðslu málsins á þingi.
Óskað hafi verið eftir umsögn á
föstudegi sem hafi þurft að
liggja fyrir í gær. Aðrir um-
sagnaraðilar hafa sömu sögu að
segja, en vinnubrögð af þessu
tagi eru vitaskuld ekki boðleg
þegar undirstöðuatvinnuvegur
þjóðarinnar er í húfi.
Í gær kom einnig fram gagn-
rýni úr allt annarri átt. Íslands-
banki sendi frá sér skýrslu um
sjávarútvegsfrumvörp ríkis-
stjórnarinnar og sagði þau
„skref í ranga átt“.
Í skýrslunni er far-
ið yfir hversu mikið
hagkvæmni í sjáv-
arútvegi hafi aukist
með innleiðingu nú-
verandi fiskveiði-
stjórnarkerfis á sínum tíma og
varað eindregið við afleiðingum
þess að kollvarpa kerfinu. Bent
er á að yrðu frumvörpin að lög-
um myndi það veikja fyrir-
tækin, valda bönkum landsins
tjóni og hafa neikvæð áhrif
„langt út fyrir sjávarútveginn
sjálfan“.
Ríkisstjórnin hefur hingað til
skellt skollaeyrum við aðvör-
unum vegna stefnunnar í sjáv-
arútvegsmálum. Getur verið að
hún ætli að þvinga þessi ósköp í
gegnum þingið þrátt fyrir að
hvergi finnist stuðningur utan
stjórnarráðsins? Getur verið að
stjórnarþingmenn ætli að halda
áfram að taka þátt í þessum
hættulega leik?
Ætla stjórnarþing-
menn að taka áfram
þátt í árásinni á
sjávarútveginn?}
Hættulegur leikur
É
g held við séum að fara eins og
köttur í kringum heitan graut.
Mér hefur verið sagt að það
megi ekki segja þetta en samt
sem áður ættu konur að forðast
að klæða sig eins og druslur til þess að koma í
veg fyrir að ráðist sé á þær.“ Þessi orð lét kan-
adískur lögreglumaður falla í fyrirlestri um
öryggismál á háskólalóð hinn 24. janúar. Um-
mæli hans eru ekki einsdæmi heldur bergmál
af þeim endalausu, misvísandi fyrirmælum
sem alla tíð hefur verið beint til kvenna um
hvernig þær eiga að haga sér, hvar þær eiga
að vera og hvernig þær eiga að klæða sig, til
að koma í veg fyrir nauðgun.
Lögreglumaðurinn, eins og flestir þeir sem
stigið hafa í sama predikunarstól, lét alveg hjá
líða að nefna mjög einfalda aðferð sem karlar geta beitt
til að koma í veg fyrir nauðgun: Að nauðga ekki. Í kjölfar
ummælanna var efnt til fjölmennrar mótmælagöngu
undir heitinu SlutWalk sem hefur verið endurtekin um
allan heim. Og nú virðist slík ganga í bígerð í Reykjavík.
Það er frábært að barátta gegn kynferðisofbeldi verði sí-
fellt öflugri, en ég verð að viðurkenna að ég er hugsi yfir
þessari útfærslu. Meðal yfirlýstra markmiða mótmæl-
anna er að „endurheimta“ orðið „slut“. Í íslensku hefur
orðið drusla verið notað með sambærilegum hætti, um
konur sem þykja hafa sofið hjá „of mörgum“ eða gefið til
kynna með klæðaburði að þær séu viljugar til að sofa hjá
„of mörgum“. Ekki get ég séð að í orðinu drusla séu fólg-
in mikil verðmæti til að endurheimta, enda
hefur það alla tíð haft neikvæða vísan, líka áð-
ur en byrjað var að tengja það kynhegðun
kvenna. Ef eitthvert orð er til sem konur
þyrftu að „endurheimta“ þá er það orðið
„femínisti“, sem virðist í hugum margra vera
eitt það mesta skammaryrði sem hugsast get-
ur og má vart á milli sjá hvort þykir verra, að
vera drusla eða að vera femínisti. Skilaboð
þessara mótmæla virðast vera margslungin
og ég er ekki viss um að ég geti kvittað undir
þau öll en þannig er reyndar femínisminn.
Femínismi er ekki miðstýrð hreyfing og
því tekur hann á sig ýmsar myndir. En helsta
hreyfiafl hans er þörfin fyrir að brjóta stöð-
ugt upp þá flokka sem samfélagið setur kon-
ur í. Fyrst var það hið niðurnjörfaða hlutverk
húsmóðurinnar sem þurfti að brjótast undan og sýna að
konur geta verið eins og karlar (tekið þátt í stjórn-
málum, klæðst buxum). Í næstu sveiflu femínismans var
kvenleikinn endurheimtur og sýnt fram á að kona þarf
ekki að vera eins og karl til að njóta virðingar. Fyrst
þurftu konur að berjast fyrir því að fá að vera kynverur.
Nú þurfa konur að berjast fyrir því að ekki sé litið á þær
sem eintómar kynlífsdúkkur. Druslugangan er enn eitt
dæmið um að femínismi er í stöðugri gerjun. Sama hver
útfærslan er virðist þó vera einhugur um að uppræta þá
menningu sem gerir þolandann ábyrgan fyrir kynferðis-
ofbeldi. Skilaboð samfélagsins hafa verið: „Ekki láta
nauðga þér“ en ættu að vera: „Ekki nauðga.“ una@mbl.is
Una
Sighvatsdóttir
Pistill
Þú skalt ekki nauðga
STOFNAÐ 1913
Útgáfufélag: Árvakur hf., Reykjavík.
Ritstjórar:
Davíð Oddsson Haraldur Johannessen
Aðstoðarritstjóri:
Karl Blöndal
Útgefandi:
Óskar Magnússon
„Við hjá verkalýðshreyfingunni
höfum löngum gagnrýnt að
gengið skuli svo langt í álagn-
ingu. Þetta er ekki í samræmi
við tilkostnað og má rekja til fá-
keppni á markaðnum,“ segir
Gylfi Arnbjörnsson, forseti ASÍ,
spurður út í afstöðu sambands-
ins til ofurálagningar verslana.
Spurður hvers vegna sam-
bandið haldi ekki uppi öflugra
verðlagseftirliti, til dæmis til að
sannreyna afsláttarboð stórra
verslanakeðja, svarar Gylfi því
til að það hafi strandað á kostn-
aði. „Við hljótum hins vegar að
skoða ítrekuð dæmi um ofur-
álagningu. Það hlýtur að enda
með því að við
og aðrir fari að
horfa til fleiri
þátta í
verðlagseftir-
liti,“
segir
Gylfi.
Fylgist betur
með verðlagi
ASÍ ÍHUGAR AÐGERÐIR
Gylfi
Arnbjörnsson