Morgunblaðið - 10.06.2011, Blaðsíða 9

VIÐTAL
Kristján H. Johannessen
khj@mbl.is
„Þegar upp kemur vandamál, er í
fyrstu nauðsynlegt að bregðast við
þeim vanda með því að hindra frek-
ari útbreiðslu hans. Sé ekki fylli-
lega hægt að hindra tiltekinn
vanda, tekur næsta skref við sem
er meðferð,“ segir doktor Jag
Khalsa, aðspurður hvað sé nauðsyn-
legt skref í að hefta rítalínnotkun
fullorðinna einstaklinga hér á landi.
Khalsa er yfirmaður bandarísku
fíkniefnarannsóknarstofnunarinnar,
NIDA, og er staddur hér á landi
vegna ráðstefnu sem haldin er á
vegum SÁÁ.
Að hans mati er mikilvægt að
fræða bæði almenning og lækna um
hin skaðlegu áhrif sem misnotkun á
rítalíni hefur í för með sér. „Sé ekk-
ert viðhafst, mun þessi mikla notk-
un á rítalínefnum, sem viðgengist
hefur á Íslandi, hafa í för með sér
skaðleg áhrif fyrir samfélagið allt,“
segir Khalsa og bendir á að vana-
lega er rítalín ætlað börnum er
glíma við athyglisbrest þó lyfið sé
einnig gefið fullorðnum einstakling-
um, og því sé óvenjulegt hve hátt
hlutfall lækna hér á landi ávísar lyf-
seðlum fyrir rítalíni til fullorðinna
einstaklinga. „Það kemur mér á
óvart hve mikið læknar virðast
ávísa lyfseðlum til fullorðinna hér á
landi. Ofneysla lyfsins virðist því
vera mikil,“ segir Khalsa og „að
nauðsynlegt sé að sporna gegn því.“
Vafasamt heimsmet
Khalsa segir Íslendinga eiga
heimsmet í notkun rítalíns og að
Bandaríkin fylgi á eftir í öðru sæti.
„Það sem er einna merkilegast við
þá staðreynd er að munurinn á milli
Íslands og Bandaríkjanna í notkun
rítalíns er gríðarlegur og stökkið á
milli fyrsta og annars sætis er mjög
stórt,“ segir Khalsa. „Þegar ein-
staklingur sprautar sig með rítalíni,
ferðast efnin hratt með blóðrásinni
um líkamann og til heilans. Þetta
veldur mikilli vímu og er mjög
ávanabindandi fyrir hvern þann
sem á í hlut. Þess utan hefur lang-
varandi misnotkun lyfs á borð við
rítalín mjög skaðleg áhrif á líkama
og nauðsynleg líffæri á borð við
hjartað sem og ónæmiskerfið í heild
sinni,“ segir Khalsa. Eru þessir ein-
staklingar því í miklum áhættuhópi
fyrir hinum ýmsu heilsukvillum
sem bæði hafa langvarandi og al-
varleg áhrif á líðan og heilsu fólks.
„Ég hef tekið eftir öðrum mjög al-
varlegum vanda hér á landi og það
er hin mikla aukning HIV-smita
meðal sprautufíkla,“ segir Khalsa.
Nýverið hafa tíu einstaklingar
greinst með veiruna á Íslandi vegna
sýktra sprautunála.
Sláandi tölur á Íslandi
„Þegar ég var á Íslandi fyrir fjór-
um árum, voru skráð tilfelli yfir ný
smit meðal sprautufíkla eitt en nú
eru tíu skráð tilfelli á þessu ári.
Þessi mikla aukning myndi jafn-
gilda því að tíu þúsund einstakling-
ar smituðust í Bandaríkjunum,“
segir Khalsa og bendir á að töl-
urnar séu sláandi og mikilvægt að
gripið verði til aðgerða sem fyrst.
„Sé ekkert gert til að sporna gegn
útbreiðslu smita, mun tilfellunum
einungis
fjölga
og verða
að um-
fangs-
miklu
vanda-
máli sem
erfitt
verður að
ráða við.“
„Mikilvægt að
bregðast skjótt við“
 Yfirmaður bandarísku fíkniefnarannsóknarstofnunarinnar
er staddur hérlendis á vegum SÁÁ og flutti ávarp á ráðstefnu
Morgunblaðið/Eggert
Einbeittur Jag Khalsa flytur fyrirlestur sinn á ráðstefnu SÁÁ.
FRÉTTIR 9Innlent
MORGUNBLAÐIÐ FÖSTUDAGUR 10. JÚNÍ 2011
„Nú um þessar mundir erum við í
samstarfi við SÁÁ með það að
markmiði að finna leið til að
finna lausn á lyfjafíkn og hefur
þetta samstarf gengið einkar vel.
Að mínu mati er SÁÁ ein besta
meðferðarstofnun í heimi,“ segir
doktor Jag Khalsa. „Ef gengur
sem horfir í samstarfi okkar við
SÁÁ vonast ég til að geta aukið
það samstarf enn frekar á fleiri
sviðum í framtíðinni.“
Ráðstefnan sem hófst í gær á
vegum SÁÁ og lýkur á morgun
ber yfirskriftina „Alþjóðleg ráð-
stefna um vímuefnafíkn
og alvarlegar afleiðingar
hennar með sérstakri
áherslu á amfeta-
mín- og rítal-
ínfíkn“. Vert er
að benda fólki á
að öllum er
frjálst að mæta.
Samstarf hef-
ur gengið vel
„SÁÁ ER EIN BESTA MEÐ-
FERÐARSTOFNUN Í HEIMI“
Önundur Páll Ragnarsson
onundur@mbl.is
„Þegar þjóðir taka sig saman um
samstarf þarf að meta vel reynsluna
af því hvar það kemur sér vel og svo
hvar kemur upp óhagræði,“ segir Ól-
ína Þorvarðardóttir alþingismaður,
sem í gær var skipuð varaformaður
þingmannanefndar um framkvæmd
svokallaðs Hoyvíkursamnings. Fær-
eyingurinn og lögþingsmaðurinn
Magni Laksáfoss verður formaður
fyrsta árið.
Nefndin var formlega sett á fót í
Þórshöfn í Færeyjum í gær og var
Ólína stödd þar þegar Morgunblaðið
náði tali af henni.
„Það er mikil-
vægt að þessi
nefnd skuli nú
vera orðin til,
enda er þá orðinn
til vettvangur til
að meta reynsl-
una af samningn-
um. Hann getur
þá tekið breyting-
um í ljósi reynsl-
unnar,“ segir Ólína.
Alþingi skipar sex þingmenn sín
megin frá og færeyska lögþingið sex
menn sömuleiðis. Eru það í raun svo-
kallaðar landsdeildir hvors lands í
Vestnorræna ráðinu. Ólína segir það
eiga eftir að koma í ljós hversu mikið
starf það verði að fylgjast með fram-
kvæmdinni.
Hoyvíkursamningurinn er frí-
verslunarsamningur sem kominn er
til fyrir frumkvæði Vestnorræna
ráðsins, sem Færeyingar, Græn-
lendingar og Íslendingar eiga aðild
að.
Enn sem komið er er samningur-
inn þó aðeins á milli Íslands og Fær-
eyja, en Ólína segir að Grænlending-
ar séu nú að koma inn í nefndina með
áheyrnarfulltrúa, væntanlega með
það í huga að fá dag einn fulla aðild
að samningnum.
Ólína skipuð varaformaður
Hoyvíkurnefndarinnar
 Sjá um framkvæmd vestnorræna fríverslunarsamningsins
Ólína
Þorvarðardóttir
Jón Gnarr, borg-
arstjóri í Reykja-
vík, leitar nú eft-
ir ábendingum
frá borgarbúum
um Reykvíking
sem verið hefur
til fyrirmyndar.
Ábendingarnar
verða notaðar til
að velja Reykvík-
ing ársins. Til greina koma aðeins
einstaklingar sem hafa með hátt-
semi sinni eða atferli verið til fyr-
irmyndar á einhvern hátt.
Slíkur borgari gæti t.d. verið ein-
hver sem sannanlega heldur borg-
inni hreinni með því að tína upp
rusl á víðavangi eða einhver sem
hefur með ólaunuðu framlagi sínu,
djörfung og dug gert Reykjavíkur-
borg gott á undanförnum árum og
haft jákvæð áhrif á nærumhverfi
sitt, segir í tilkynningu. Vegleg
verðlaun eru í boði.
Ábendingar um einstaklinga ber
að senda inn ásamt rökstuðningi á
netfangið hugmynd@reykjavik.is
eða bréflega til skrifstofu borg-
arstjóra merkt „Reykvíkingur árs-
ins“ fyrir 15. júní nk.
Borgarstjóri leitar
að ábendingum um
fyrirmyndaríbúa
Jón Gnarr
„Ég ætla ekki að fara með þetta mál
fyrir dómstólana. Ég vil leita sátta í
þessu máli og að því hefur verið unn-
ið,“ sagði Jóhanna Sigurðardóttir
forsætisráðherra á Alþingi í gær er
hún var spurð um niðurstöðu í máli
fyrir kærunefnd jafnréttismála.
Fram hefur komið að Anna Krist-
ín Ólafsdóttir stjórnsýslufræðingur
hyggist sækja skaðabætur vegna
ráðningar í stöðu skrifstofustjóra í
forsætisráðuneytinu. Kærunefnd
jafnréttismála hefur úrskurðað að
ráða hefði átt Önnu þar sem hún hafi
verið jafnhæf hið minnsta og sá sem
var ráðinn.
Forsætisráðherra sagði í óundir-
búnum fyrirspurnartíma á Alþingi
að málið sé í farvegi.
„Ríkislögmaður ásamt lögmanni
þessa aðila hafa verið að ræðast við
um þetta mál. Í þeim farvegi er það
núna. Það er verið að reyna að leita
sátta í þessu máli,“ sagði Jóhanna.
Þorgerður Katrín Gunnarsdóttir,
þingmaður Sjálfstæðisflokksins,
spurði Jóhönnu hvort hún ætlaði að
semja við Önnu eða fara með málið
fyrir dómstóla.
Lögmaður Önnu Kristínar sendi
ríkislögmanni formlegt og ýtarlega
rökstutt sáttatilboð 26. maí sl. en
ekkert eiginlegt sáttaboð hefur bor-
ist frá ráðuneytinu. Fram kom á
fréttavef Morgunblaðsins í gær að
skv. heimildum hafi Önnu Kristínu
aðeins einu sinni verið boðið til fund-
ar í ráðuneytinu til að ræða málið.
Ríkislögmanni var gefinn 10 daga
frestur til að svara sáttaboði Önnu
Kristínar, en því var ekki svarað inn-
an tímamarkanna. Lögmaður Önnu
Kristínar undirbýr stefnu sem felur í
sér kröfur um skaðabætur og miska.
„Vil leita sátta
í þessu máli“
 Ekkert svar borist við sáttatilboði
Morgunblaðið/Eggert
Á þingi Forsætisráðherra var spurð
um mál Önnu Kristínar á Alþingi.
Kvartermabolir
Verð 4.900 kr. og 5.500 kr.
Str. 36-56
Bæjarlind 6, sími 554 7030
Eddufelli 2, sími 557 1730
www.rita.is
Sendum í
póstkröfu
margir litir
L A U G A V E G I 1 7 8
S í m i : 5 6 8 9 9 5 5
www.tk.is
Tækifærisgjafir í miklu úrvali
TILBOÐS
VERÐ
kr. 3.99
0.-
ERUM FLUTT ÚR KRINGLUNNI
Á LAUGAVEG 178
HÆTTU
að borga yfirvigt
GLÖSFISLÉTT
FERÐATÖSKUVIGT
Afsláttur