Morgunblaðið - 15.06.2011, Blaðsíða 4

4 FRÉTTIRInnlent
MORGUNBLAÐIÐ MIÐVIKUDAGUR 15. JÚNÍ 2011
Rúnar Pálmason
runarp@mbl.is
Tólf til fjórtán manns á vegum rík-
isskattstjóra, Alþýðusambands Ís-
lands og Samtaka atvinnulífsins
munu í sumar fara á milli lítilla og
meðalstórra fyrirtækja og freista
þess að sporna gegn svartri atvinnu-
starfsemi og duldum launa-
greiðslum. Starf hópsins er liður í
átakinu Leggur þú þitt af mörkum?
sem stendur fram til haustsins.
Á blaðamannafundi í gær sagði
Skúli Eggert Þórðarson ríkisskatt-
stjóri að sterkar vísbendingar væru
um að svört atvinnustarfsemi væri
meiri en áður. Hann benti á að pen-
ingamagn í umferð hefði aukist og
vísbendingar væru um að einhver
hópur manna væri samtímis á duld-
um launagreiðslum um leið og þeir
þægju atvinnuleysisbætur.
Aðdragandinn að átakinu voru
umræður í samningaviðræðum ASÍ
og SA. Niðurstaðan var sú að fá rík-
isskattstjóra til að taka þátt í átaki
gegn svartri atvinnustarfsemi.
Vilhjálmur Egilsson, fram-
kvæmdastjóri SA, sagði að ekkert
kerfi væri fullkomið og oft væri rætt
um að kerfi þyldu að svindl næði
1-3%. „En um leið og það kemst yfir
tiltekið mark, hvort sem það er
skattsvik eða eitthvað annað, þá sýk-
ir það viðkomandi atvinnugrein,“
sagði hann. SA fengi aðallega kvart-
anir um svik í byggingariðnaði, eink-
um hvað varðar viðskipti við útlend-
inga, og í veitinga- og
gistihúsageiranum. Svindlið í þess-
um geirum væri komið upp fyrir þau
1-3% mörk sem hann nefndi. „Við
viljum passa upp á að þetta breiðist
ekki út þannig að atvinnugreinar
sýkist og það verður ókleift fyrir fyr-
irtæki, sem fara eftir leikreglum, að
keppa,“ sagði hann.
Vilhjálmur benti á að fjármagn til
greiðslu atvinnuleysisbóta kæmi frá
fyrirtækjunum í landinu í gegnum
tryggingagjald. Það væri því einkar
ósanngjarnt fyrir heiðarlega rekstr-
armenn að þurfa að greiða gjaldið ef
aðrir noti atvinnuleysisbæturnar til
að svindla og skapa sér forskot á
markaði.
Vill losna við gerviverktöku
Það er engin nýlunda að verka-
lýðshreyfingin hafi áhyggjur af und-
andrætti skatta. Gylfi Arnbjörnsson,
forseti ASÍ, minnti á að um leið og
launagreiðslur fari undir yfirborðið,
hverfi um leið æðimikið af þeim rétt-
indum sem verkalýðshreyfingin hef-
ur barist fyrir á undanförnum árum.
Hluti af vandanum fælist í baráttu
gegn gerviverktöku, koma í veg
fyrir að fólk væri þvingað úr
launamannasamn-
ingum yfir í verk-
töku eða lokkað
með gylliboðum.
Atvinnugreinar sýkjast af svikum
 Átak gert til að sporna við svartri atvinnustarfsemi  Skekkir samkeppni
 Aukið peningamagn í umferð bendir til meiri umsvifa í svarta hagkerfinu
Morgunblaðið/ÞÖK
Átak Þolir bókhaldið dagsljósið?
Árleg talning
Náttúru-
fræðistofnunar á
rjúpu sýnir 26%
fækkun um allt
land frá 2010 til
2011. Kyrrstaða
eða aukning var
þó á friðuðu
svæði á Suðvest-
urlandi. Búast
má við að rjúpum
fækki áfram og næsta hámark
verði ekki fyrr en 2020 til 2022.
Rjúpnastofninn á Vestfjörðum,
Norðurlandi og Austfjörðum var í
hámarki vorið 2010. Á Norðaust-
urlandi er fækkunin sérstaklega
hröð en þar hefur stofninn helm-
ingast á milli ára. Mat á veiðiþoli
rjúpnastofnsins mun liggja fyrir í
ágúst í kjölfar mælinga á varp-
árangri rjúpna, afföllum 2010 til
2011 og veiði 2010.
Rjúpur voru taldar á 43 svæðum í
öllum landshlutum og gekk talning
vel þrátt fyrir óhagstætt veðurfar.
Um 65 manns tóku þátt með sam-
starfi nokkurra aðila. mep@mbl.is
Rjúpum
fækkar um
fjórðung
 Mat á veiðiþoli
liggur fyrir í ágúst
Náttúra Rjúpum
fækkar hérlendis.
Þeir fengu gott skjól og böðuðu sig í sólinni
krakkarnir sem efndu til tombólu fyrir utan
Kjörgarð á Laugavegi í gær. Þá reyndist gott að
kæla sig niður með frostpinnum en suðvestanlands
gæti viðrað ágætlega til útiveru næstu daga þótt
vætusamara verði í öðrum landshlutum.
Morgunblaðið/Eggert
Gott að kæla sig niður með frostpinnum
Baldur Arnarson
baldura@mbl.is
„Það er alveg ljóst að mjög margir
öryrkjar mega ekki við neinu.
Ákveðinn hópur öryrkja á ekki fyrir
mat út mánuðinn. Það er ákveðinn
hópur sem á mjög erfitt, sérstaklega
einstæðar mæður. Það er sá hópur
sem á erfiðast með að láta enda ná
saman. Þetta er hópur sem á ekki
fyrir tannlæknakostnaði og fleiru,“
segir Rannveig Traustadóttir, pró-
fessor í fötlunarfræðum við Háskóla
Íslands, spurð út í svigrúm efnalítilla
öryrkja til að mæta verðhækkunum.
„Stjórnvöld hafa reynt að bregð-
ast við þessu með því að bjóða tann-
læknaþjónustu fyrir efnalitlar fjöl-
skyldur í sumar. Hins vegar er þetta
hópur sem er við mörk fátæktar og
sumir fara niður fyrir þau mörk.
Þessi hópur er því viðkvæmur fyrir
öllum hækkunum. Flestir í þessum
hópi eiga ekki möguleika á að leggja
fyrir og það er algjört lykilatriði,
eins og allir vita, að eiga einhvern
varasjóð til þess að mæta óvæntum
áföllum. Það þarf lítið út af að bregða
til að fólk sé í miklum erfiðleikum.“
Kjörin rýrna jafnóðum
Guðrún Hannesdóttir félagsfræð-
ingur segir kannanir á hag öryrkja
sýna að verðbólga rýri kjörin.
„Það kom fram á síðari hluta árs
2008 að 29% aðspurðra voru mjög
óánægð með fjárhagsafkomu sína og
að 44% aðspurðra hefðu átt í erfið-
leikum með að mæta útgjöldum
vegna nauðsynja. Lágmarkstekju-
trygging var hækkuð úr 150.000 kr. í
180.000 kr. í upphafi árs 2009.
Ástæða er til að ætla að verðbólga
hafi étið upp þessa hækkun.“
Verðhækkanir myndu vega að hag
þeirra sem búa við mörk fátæktar
 Þeir sem eiga ekki varasjóð eru berskjaldaðir  Hækkanir bóta halda ekki í við verðbólgu
Guðrún
Hannesdóttir
Rannveig
Traustadóttir
Starf hópsins felst í að fara milli
fyrirtækja, ræða við stjórnendur
og starfsmenn og kynna þeim
lög og reglur. Komi eitthvað
misjafnt í ljós verður því veitt í
viðeigandi farveg.
Á blaðamannafundinum í gær
sagði ríkisskattstjóri, að starfs-
menn hans heyrðu strax hvort
eitthvað þyrfti að fela. „Það
koma strax fram skýrar vís-
bendingar í því hvernig for-
ráðamenn fyrirtækja tala.
Það leynir sér ekkert.
En ég ætla nú ekki
að gefa það upp á
þessum fundi
hverjar þær
eru,“ bætti
hann við í létt-
um dúr.
Ræða og fræða
FARA MILLI FYRIRTÆKJA
Ásgerður Jóna Flosadóttir, formaður stjórnar Fjölskylduhjálpar Íslands,
segir nýjar tölur um eftirspurn eftir mataraðstoð hjá hjálpinni leiða í ljós
að ástandið sé „hrikalegt“. Tölurnar sýni að 3.757 kennitölur hafi leitað
eftir aðstoð á síðustu tíu mánuðum en Ásgerður segir aðeins eina skráða
á hverja fjölskyldu. Miðað við hefðbundnar áætlanir fyrir fjölda ein-
staklinga að baki hverri umsókn megi margfalda töluna með 2,4. Sam-
kvæmt því snerti umsóknirnar ríflega 9.000 einstaklinga. Þá hefur hjálp-
in tekið saman fjölda matargjafa og munu þær vera 26.120 á tímabilinu,
eða ríflega 2.600 á mánuði. Hyggst Fjölskylduhjálpin á næstu dögum
gera nánari grein fyrir samsetningu hópsins sem óskar aðstoðar.
Matarbeiðnum fer fjölgandi
ÞRÖNGT Í BÚI HJÁ MÖRGUM Í SUMAR