Morgunblaðið - 16.06.2011, Qupperneq 16

16
MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 16. JÚNÍ 2011
Hægt er að lýsa skoðun á ritstjórnargreinum Morgunblaðsins á http://www.mbl.is/mogginn/leidarar/
Ein af mörg-um eft-irtekt-
arverðum vefsíðum
um þessar mundir
er Evrópuvaktin.
Svo sem nafnið ber
með sér er þar fylgst vel með
þróun Evrópumála og gerð
grein fyrir þróuninni þar og
jafnan byggt á traustustu
heimildum. Sú þróun er sett í
eðlilegt samhengi við hina
óvenjulegu umsókn Íslands að
Evrópusambandinu, sem hefur
ekki raunstuðning viðkomandi
ríkisstjórnar, ekki þings og síst
þjóðar. Umfjöllun Evrópuvakt-
arinnar er þarft verk.
Þeir sem trúa því af ákafa að
fátt sé brýnna nú en að koma
Íslandi inn í ESB nota engan
stimpil oftar en þann um „Upp-
lýsta umræðu.“ Í stimpluninni
virðist felast að þeir sem séu
andvígir því að Ísland gangi í
ESB hafi myndað sér slíka
skoðun á grundvelli þekking-
arleysis um ágæti aðildar. Þeg-
ar þeir sömu hafi notið hinnar
upplýstu umræðu hljóti þeir að
sjá ljósið. Þessi aðkoma að máli
var einnig fyrirferðarmikil við
atkvæðagreiðsluna um Ice-
save, næst á eftir hræðslu-
áróðrinum, enda átti sami hóp-
urinn í hlut. Upplýstir ættu að
segja Já. En svo fór að eftir því
sem leið á þá umræðu át Nei
upp Já með ógnarhraða. Stimp-
ill frasa dugði þjóðinni stutt en
staðreyndir réðu
úrslitum. Þungur
áróður „hinna upp-
lýstu“ virtist
mundu tryggja
uppgjöf og und-
anlátssemi sigur,
en tíminn reyndist nægur til að
staðreyndirnar næðu í gegn og
Nei vann með yfirburðum. En
eins og Icesave-málin sýndu og
nú Evrópumálin eru það hand-
hafar hinnar „upplýstu um-
ræðu“ sem pukra með mál sem
vinna á opið og í augsýn þjóðar.
Höfð eru endaskipti á þekktum
hugtökum og ekki einu sinni
hálf saga sögð. Þess vegna er
vettvangur eins og Evr-
ópuvaktin ómetanlegur.
Þar birtist í gær fróðlegur
pistill sem sýnir glöggt það
uppnám sem ríkir í Evrópu um
þessar mundir. „Þar er allt á
öðrum endanum vegna Grikk-
lands. Þjóðverjar rífast við
Seðlabanka Evrópu. Frakkar
standa með seðlabankanum í
deilum hans við Þjóðverja.
Fjármálaráðherrar evruríkj-
anna funduðu í Brussel fram á
kvöld í gær og náðu engu sam-
komulagi.“ Þeir sem vilja í
raun verða upplýstir um þróun
mála í Evrópu og framgöngu
íslenskrar stjórnvalda í aðlög-
unarviðræðum ættu að fylgjast
grannt með Evrópuvaktinni,
hver svo sem afstaða þeirra til
veru Íslands innan eða utan
ESB er um þessar mundir.
Pukrarar og felu-
leiksmenn geta ekki
verið í forsvari upp-
lýstrar umræðu}
Vökul augu
Gríðarlegursamdráttur
hefur orðið í bíla-
umferð á landinu
það sem af er þessu
ári. Minni bílaum-
ferð í ár þarf ekki
að koma á óvart því
að samdrátturinn
var byrjaður í
fyrra. Tíminn til að bregðast
við hefur því verið nægur. Og
það er ekki eins og um þessi
mál hafi ekki verið rætt. Fyrir
utan fjölda frétta um minnk-
andi umferð og áhyggjur af
henni hefur töluvert verið
fjallað um helstu orsakir henn-
ar, þ.e. hækkandi eldsneyt-
isverð.
Málið var til umræðu á Al-
þingi í febrúar síðastliðnum
þegar beint var fyrirspurn til
fjármálaráðherra um hvort og
þá hvernig ríkið hefði hugsað
sér að bregðast við vandanum.
Ráðherra sagði þá að hann
teldi „að sjálfsögðu að við þurf-
um að taka þessa stöðu alvar-
lega“. Af þessum sökum hygð-
ist hann leggja til í ríkisstjórn
að skipaður yrði starfshópur
fjögurra ráðuneyta „til að fara
yfir þessi mál í heild sinni“.
Síðan hefur ekk-
ert gerst, en aðeins
verið vísað til þess
að starfshópurinn
sé að störfum og
beðið sé tíðinda
þaðan. Með því er
látið eins og um
flókið mál sé að
ræða en ekki ein-
falda ákvörðun um að lækka
álögur ríkisins og draga þannig
úr ávinningi þess af hækkun
heimsmarkaðsverðs.
Starfshópurinn er sjálfsagt
enn að „fara yfir þessi mál í
heild sinni“ og ráðherrann er
líklega enn að velta því fyrir
sér hvort hann geti sloppið frá
því að bregðast við. Á meðan
aka bíleigendur minna og af-
leiðingin er að minna er að gera
hjá innlendri ferðaþjónustu.
Ríkisstjórnin hefði fyrir
mörgum mánuðum átt að
bregðast við og lækka álögur á
eldsneyti til að reyna að koma í
veg fyrir það ástand sem nú
hefur skapast. Enn er þó ekki
of seint að grípa til aðgerða og
stuðla að því að fólk geti notið
sumarleyfisins innanlands, en
ríkisstjórnin mætti hafa í huga
að sumarið er stutt á Íslandi.
Fjármálaráðherra
bíður enn nið-
urstöðu nefndar í
stað þess að lækka
eldsneytisverðið}
Biðin langa eftir aðgerðum
R
efsiglatt samfélag getur aldrei
verið af hinu góða. Í slíku sam-
félagi gleymist mennskan og
stöðug hætta er á því að mistök
séu flokkuð sem stórglæpur.
Maðurinn sem gerði mistök er þá leiddur
fram eins og glæpamaður. Sök hans á að vera
öllum ljós og ekki nægir að hann iðrist og við-
urkenni mistök sín, það þarf að refsa honum.
Til dæmis með embættismissi og ef það er
ekki hægt þá með ærumissi.
Það er ekkert eftirsóknarvert við þessa
harðneskjulegu þjóðfélagsgerð þar sem mis-
tök eru afgreidd eins og glæpur. Það skrýtna
er að þótt fæstir kjósi örugglega að lifa í slíku
umhverfi er verið að skapa þessa umgjörð í ís-
lenskum samtíma okkar. Þar fara framarlega
refsiglaðir fjölmiðlar sem eru stöðugt í leit að
uppsláttarfréttum. Öllu umburðarlyndi er vikið til hliðar,
enda er það flokkað sem ómerkilegt væmnishjal, töff-
araskapurinn skal ríkja og dæma skal í málum sem allra
fyrst, samkvæmt lögmálum dómstóls götunnar.
Karl Sigurbjörnsson biskup hefur átt í vök að verjast
vegna biskupsmálsins svonefnda. Allt það mál er mikil
sorgarsaga þeirra kvenna sem fyrir mörgum árum urðu
fórnarlömb Ólafs Skúlasonar biskups. Þær hafa rétt á
því að vera reiðar og það er fjarska auðvelt að reiðast
fyrir þeirra hönd. En það verður líka að gæta sanngirni
og það hefur ekki verið gert varðandi þátt Karls Sig-
urbjörnssonar.
Á sínum tíma var Karl kallaður til að leita
sátta í biskupsmálinu án árangurs, enda erfitt
að ná sátt í málum þar sem orð stendur gegn
orði og Ólafur neitaði öllum ásökunum. Karl
hefur viðurkennt að hafa gert mistök, en jafn-
víst er að á þeim tíma sem hann kom að mál-
um taldi hann sig vera að vinna af heilindum.
Hér er á ferðinni alkunn saga af því að menn
gera það sem þeir telja rétt á einum tíma, en
sjá allnokkrum árum síðar að réttara hefði
verið að bregðast við á annan hátt. Þessar að-
stæður þekkja svo að segja allir.
Menn eiga ekki að tala eins og Karl Sig-
urbjörnsson hafi framið glæp. Hann er alls
ekki sakamaður í málinu. Hann gerði hins
vegar mistök. Sumum finnst örugglega erfitt
að sýna því skilning, enda er fátt auðveldara
en að dæma aðra hart. Það þarf ekkert fyrir
því að hafa, fólk opnar bara munninn og æpir.
Í hinni frumlegu bók Lísu í Undralandi þeysti hjarta-
drottningin um sögusviðið, benti á hvern þann sem hún
mætti og æpti í skrækjandi skipunartón að hermönnum
sínum: „Hálshöggvið hann!“ Þeir sem hjartadrottningin
vildi taka af lífi höfðu ekkert af sér gert, annað en það að
verða á vegi hennar.
Hávaðamenn samtímans eru farnir að haga sér eins og
hin miskunnarlausa hjartadrottning. Þeir benta í allar
áttir og æpa: Glæpur! að þeim sem hafa gert mistök. Það
er ekki í tísku þessa dagana að muna að mistök eru
mannleg. En þau eru það nú samt. kolbrun@mbl.is
Kolbrún
Bergþórsdóttir
Pistill
Hjartadrottningin snýr aftur
STOFNAÐ 1913
Útgáfufélag: Árvakur hf., Reykjavík.
Ritstjórar:
Davíð Oddsson Haraldur Johannessen
Aðstoðarritstjóri:
Karl Blöndal
Útgefandi:
Óskar Magnússon
FRÉTTASKÝRING
Guðni Einarsson
gudni@mbl.is
Samningur Umhverfisstofnunar
(UST) og Mýrdalshrepps um að
sveitarfélagið annist umsjón og
rekstur friðlandsins í Dyrhólaey bíð-
ur staðfestingar umhverfisráðherra.
Gera á verndaráætlun fyrir svæðið
með aðkomu allra hagsmunaaðila.
Ágreiningur um aðgang að Dyr-
hólaey hefur verið í fréttum. Nokkrir
menn fjarlægðu skilti, umferðar-
merki og hindrun sem sett hafði verið
til að loka leiðinni að Dyrhólaey á
föstudag. UST sendi starfsmann til
að loka aftur leiðinni. Á sunnudag
keyrði um þverbak en þá var stjakað
við starfsmanni UST og skilti og
staurar rifin niður. Einnig var ekið
óvarlega hjá starfsmönnum UST.
Lögreglan var kölluð til.
Þorsteinn Gunnarsson, ábúandi
á Vatnsdalshólum og talsmaður ábú-
enda í Dyrhólahverfi, sakaði Um-
hverfisstofnun m.a. um aðgerðarleysi
og vanrækslu í tilkynningu sem hann
sendi frá sér.
Ásökunum vísað á bug
Kristín Linda Árnadóttir, for-
stjóri Umhverfisstofnunar, kvaðst
hafna alfarið ásökunum um aðgerð-
arleysi UST. „Við gerðum fátt annað
um síðustu helgi en að setja upp skilti
og lokanir. Starfsfólk okkar lagði
mikið á sig til þess að reyna að stöðva
þessi lögbrot,“ sagði Kristín Linda.
Hún benti á stofnunin hefði ekki lög-
regluvald og það væri ekki hlutverk
starfsfólks UST að beita slíku valdi.
En hvernig lítur hún á það að stjakað
var við starfsfólki UST og ekið óvar-
lega hjá því þar sem það var við störf?
„Ég lít það mjög alvarlegum
augum. Það er ótrúlegt að svona sé
gert við starfsmann sem er að reyna
að sinna sínu starfi,“ sagði Kristín.
Hún sagði að verið væri að ganga frá
formlegri kæru vegna málsins og
benti á að lögregla hefði verið kölluð
til vegna þessara atvika.
Deilur um aðgang að Dyrhólaey
hafa staðið áratugum saman. Um-
hverfisstofnun hefur tekið ákvarðanir
um lokanir á vorin vegna fuglafrið-
unar. Ábúendur í Dyrhólahverfi hafa
viljað hindra aðgang yfir varptímann
og notið stuðnings friðlýsingar. Þeir
sem annast ferðaþjónustu hafa viljað
fá aðgang að eynni á sama tíma.
Sveitarstjóri Mýdalshrepps, Ásgeir
Magnússon, sendi út tilkynningu 12.
júní sl. og lýsti m.a. yfir stuðningi
sveitarstjórnar við sjónarmið ferða-
þjónustunnar.
Kristín Linda sagði sáttaumleit-
anir um Dyrhólaey hafi verið langt
komnar seinnipart síðustu viku og þá
ríkti bjartsýni á framhaldið. Hún
sagði að í fyrsta skipti hefði verið búið
að fá landvörð til að sinna svæðinu,
með aðkomu sveitarfélagsins. Frið-
landið Dyrhólaey hefur verið á rauð-
um lista, sem þýðir að fara þarf í
framkvæmdir til viðhalda vernd-
argildi. „Nú vorum við búin að fá fjár-
magn í það. Jafnframt lá fyrir að
Vegagerðin ætlaði að laga veginn.
Fyrir síðustu helgi vorum við því von-
góð um að loksins næðist sátt og frið-
ur um þetta svæði og að við færum í
nauðsynlegar framkvæmdir. Það er
alveg ljóst að svona hegðun, brot á
náttúruverndarlögum og reglum um
svæðið, getur sett þessi áform í
uppnám,“ sagði Kristín Linda.
Stofnunin hefur fengið
fuglafræðing til að leggja
mat á fuglalífið í Dyrhóla-
ey. Kristín Linda sagði það
hafa verið lið í ákvarð-
anatöku um hvort loka
bæri eyjunni til verndar
fuglalífi eða opna hana
að hluta eða að öllu
leyti. Nú er Háey
Dyrhólaeyjar opin
ferðamönnum.
Hillir undir sættir í
deilu um Dyrhólaey
Morgunblaðið/Jónas Erlendsson
Lokað Umhverfisstofnun hefur lokað fyrir aðgang að Dyrhólaey um varp-
tíma fugla. Ferðaþjónustan hefur viljað fá rýmri aðgang að eynni.
Dyrhólaey
friðlýst 1978
ÓHEIMILT ER AÐ TRUFLA
DÝRALÍF Í DYRHÓLAEY
Dyrhólaey var friðlýst með aug-
lýsingu í Stjórnartíðindum 2.
febrúar 1978.
Þar segir m.a. að óheimilt sé
„að skaða eða trufla dýralíf á
hinu friðlýsta svæði. Hefð-
bundnar nytjar bænda í Dyrhóla-
hreppi á æðarvarpi, fýl og lunda
fá þó að haldast svo sem verið
hefur.“
Þá segir m.a. 4. grein að Um-
hverfisstofnun geti takmarkað
ferðir í Dyrhólaey á tímabilinu 1.
maí til 25. júní. Þá kemur
fram í auglýsingunni að til
að fá undanþágu frá regl-
unum þurfi leyfi Um-
hverfisstofnunar eða
þess sem fer með um-
boð stofnunarinnar.
Einnig segir þar: „Um
viðurlög vegna brota á
reglum þessum fer
eftir ákvæðum
náttúruvernd-
arlaga.“Kristín Linda
Árnadóttir