Morgunblaðið - 25.06.2011, Blaðsíða 24

FRÉTTASKÝRING
Halldór Armand Ásgeirsson
haa@mbl.is
Fasteignamat í núverandimynd var fyrst gert fyrirárið 2010 en áður hafðimatið verið framreiknað
árlega af yfirfasteignanefnd frá
árinu 2001. Nú er hver fasteign end-
urmetin á hverju ári í ljósi kaup-
samninga sem gerðir hafa verið um
sambærilegar eignir.
Með framreikningi hækkuðu
allar eignir í hverjum flokki í sveitar-
félagi jafnmikið og þróunin varð sú
að sala á einstökum eignum var ekki
eins og framreikningur hafði gefið
vísbendingar um. Lagabreytingar
voru því gerðar um fasteignamat
vorið 2008 og tóku gildi um áramótin
2008-2009. Endurbættar mats-
aðferðir voru teknar upp í því mark-
miði að markaðsvirði fasteigna
myndi endurspeglast betur í fast-
eignamatinu en áður. „Yfir-
fasteignanefnd ákvarðaði áður
hversu mikið tilteknir eignaflokkar
hækkuðu eða lækkuðu mikið. Þá
voru gerðar fastar breytingar fyrir
stóra hópa; íbúðarhúsnæði á höf-
uðborgarsvæðinu hækkaði kannski
um 10% í heild sinni og svo fram-
vegis,“ segir Þorsteinn Arnalds, að-
stoðarframkvæmdastjóri mats- og
hagsviðs Þjóðskrár Íslands. Marg-
víslegir eiginleikar hafa nú áhrif á
matið, t.d. flatarmál lóðar, svalir,
fjöldi hæða og svo framvegis.
Við fyrsta endurmatið fyrir árið
2010 urðu miklar sveiflur á fast-
eignamatinu milli hverfa og svæða á
landinu. Dæmi um þetta voru til að
mynda suðurhluti Þingholta sem
hækkaði um 31,5% á meðan Valla-
hverfið í Hafnarfirði lækkaði um
16,2%. Heildarmatið á landinu lækk-
aði um 0,3%. „Þetta var auðvitað
ekki besti tíminn til að gera mark-
aðsmat, enda var markaðurinn á
þessum tíma næstum horfinn. En við
vorum mjög varkár og áætluðum
matið 5% lægra en reiknilíkanið okk-
ar gerði ráð fyrir.“
Meiri gögn til að vinna úr
Í fasteignamati fyrir árið 2011
lækkaði heildarmatið um 8,6%. „Við
sigldum nokkuð lygnan sjó í fyrra.
Þá var markaðurinn á niðurleið og
við sáum ekkert annað fyrir en hann
héldi áfram að fara niður. Þess vegna
birtum við matið 4% lægra en líkanið
sagði okkur. Nú í ár hefur mark-
aðurinn tekið við sér og við höfum
meiri gögn til þess að vinna úr. Við
höfum því öðlast meiri sannfæringu
fyrir því hvernig landið liggur og
áætlum því matið 2% lægra en kom
fram í reikningunum. Það er vaninn
að túlka þessa reikninga frekar fast-
eignaeigendum í hag.“
Aðspurður hvað valdi því helst
að heildarmatið fyrir allt Ísland
hækki um 6,8% fyrir árið 2012 segir
Þorsteinn ástæðuna að hluta til vera
aukið líf á markaði.
„Við höfum líka verið að endur-
bæta aðferðir okkar. Líflegri mark-
aður býr jafnframt til betri gögn
fyrir okkur að vinna úr. Við þurftum
að vera miklu varkárari þegar lítið
var af gögnum og markaðurinn var
kyrrstæður.“
Gróin hverfi styrkjast
Gróin íbúðarsvæði á höf-
uðborgarsvæðinu hækka í mati fyrir
árið 2012. Mest hækkar svæðið
vestan við Bræðraborgarstíg,
um 14,9%. Þorsteinn segir
ljóst að Vesturbærinn hafi
verið metinn of lágt áður.
„Þetta er að einhverju leyti
endurbót, vegna þess að
hverfið hefur verið að styrkj-
ast og verðþróun hefur ekki
verið sú sama og á
höfuðborgarsvæðinu
öllu.“
Líflegri markaður
speglist í endurmati
Morgunblaðið/Golli
Vesturbærinn Fasteignamatið þar hækkar árið 2012 en Vesturbærinn var
metinn of lágt áður, að sögn Þorsteins Arnalds hjá Þjóðskrá Íslands.
24
MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 25. JÚNÍ 2011
Hægt er að lýsa skoðun á ritstjórnargreinum Morgunblaðsins á http://www.mbl.is/mogginn/leidarar/
Ekkert ermeira rættþessa dag-
ana en vandi evru-
svæðisins og Evr-
ópusambandsins.
Leiðtogar í álfunni
eiga í látlausum
samtölum um stöðuna og reyna
að finna lausn sem geti komið í
veg fyrir að evrusvæðið brotni
upp og jafnvel að Evrópusam-
bandinu sjálfu sé ógnað. Er-
lendir fjölmiðlar sem hingað til
hafa stutt samrunann í Evrópu
dyggilega fjalla nú um fátt
meira en efasemdir um framtíð
evrusvæðisins og sumir þess-
ara miðla spá evrunni dauða
með áberandi hætti. Aðrir
reyna í örvæntingu að benda á
leiðir út úr vandanum, en engin
þeirra er sérstaklega trú-
verðug og efasemdaraddirnar
magnast en þagna ekki.
Þeir sem geta halda sig
fjarri vandamálinu. Þannig er
greint frá því á Evrópuvaktinni
að David Cameron, forsætis-
ráðherra Bretlands, hefði náð
því fram í samtali við Angelu
Merkel, kanslara Þýskalands,
að Bretar þyrftu ekki að taka
þátt í nýjum björgunar-
aðgerðum fyrir Grikkland.
Bretland er í þeirri stöðu að
hafa haldið í eigin mynt, en þau
ríki sem hafa tekið upp evruna
eiga erfiðara með að neita að
taka þátt í björgunaraðgerð-
um. Þau ríki sitja uppi með
gríska bráðavandann og
skammt undan eru fleiri og
stærri vandamál sem bíða
lausnar takist að koma plástr-
um á sárin í Grikklandi. Takist
það ekki er óvíst hvort hafa
þarf áhyggjur af því að binda
um sár evrusvæðisins.
Á sama tíma og þessar fjár-
málalegu hamfarir ganga yfir á
meginlandi Evrópu kynnir
ríkisstjórn Íslands að merkum
áfanga hafi verið náð í aðlög-
unarviðræðum Íslands og Evr-
ópusambandsins. Nú sé búið að
rýna lögin og framundan séu
„eiginlegar samninga-
viðræður“ við sambandið.
Heitustu stuðningsmenn að-
ildar Íslands að ESB hér á
landi héldu því
fram á sínum tíma
að Ísland gæti
fengið flýtiferð inn
í sambandið, en
eins og svo margt
annað sem sagt
hefur verið um
þessi mál reyndist það ósatt.
Sem betur fer. Ef Ísland hefði
fengið flýtimeðferð hefði ríkis-
stjórnin ef til vill í óðagotinu
tekið upp evru hér á landi, því
evran hefur verið ein helsta
röksemdin fyrir því að Ísland
eigi að ganga í Evrópusam-
bandið.
Hefði þetta tekist sætu Ís-
lendingar nú uppi með gríska
bráðavandann auk annarra
risavaxinna vandamála evru-
svæðisins.
En Íslendingar eru ekki
sloppnir. Ríkisstjórn Samfylk-
ingar og Vinstri grænna held-
ur þrátt fyrir allt áfram við-
ræðum um að laga Ísland að
Evrópusambandinu og segist
áfram vilja „kanna hvað okkur
býðst“. Íslendingar vita vel
hvaða aðstæður og hvaða afar-
kostir bjóðast í Evrópusam-
bandinu. Þar er enn í boði
sama fullveldisafsalið og sama
afsalið á yfirráðunum yfir
fiskimiðunum og alltaf hefur
verið. Og nú hefur bæst við að
boðið er upp á upplausnar-
ástand í gjaldmiðilsmálum.
Eitt boð hefur að vísu bæst
við frá Brussel og það boð er
nokkuð sem íslensk stjórnvöld
ættu að taka fegins hendi. Á
dögunum benti sendiboði
stækkunarskrifstofu ESB á
það á fundi hér á landi að Ís-
land gæti ákveðið að hætta við
viðræðurnar. Þetta ágæta boð
sýnir að Ísland þarf engar
áhyggjur að hafa af því að
viðræðuslitum yrði illa tekið
innan Evrópusambandsins
eins og sumir hafa óttast.
Þvert á móti. Í Brussel hafa
menn áttað sig á því að Íslend-
ingar hafa engan áhuga á að
ganga í Evrópusambandið.
Þar, líkt og hér á landi, yrði
því fagnað ef ríkisstjórn Ís-
lands sæi að sér og segði við-
ræðum lokið.
Nú er kjörið tæki-
færi til að hætta
stórskaðlegum við-
ræðum um aðild}
Gott boð frá Brussel
Líklegt var tal-ið að Obama
forseti Bandaríkj-
anna myndi nýta
sér dráp bin Lad-
ens til að draga
saman í liði sínu í
Afganistan. Al-
menningur er orðinn þreyttur
á stríðinu og virðast margir
telja fall skæruliðaforingjans
ágæt verklok. Forsetinn vill
ógjarnan ganga til endur-
kjörs í nóvember á næsta ári í
óbreyttum stríðs-
rekstri. En því
miður aukast nú
líkur á að talib-
anar nái að bíða
bandamenn af sér.
Og hinn kviki
bandamaður, Pak-
istan, verður enn lausari í
rásinni. Þá glittir á ný í upp-
eldisstöðvar hryðjuverka-
manna. Því er ekki víst að
ákvörðun forsetans reynist
farsæl.
Stríðsþreyta segir
til sín og blandast
saman við kosninga-
skjálfta}
Stríðsþreyta - kosningaskjálfti
Þ
ar sem ég sat í 18 stiga hita og þægi-
legum raka heima á Akureyri í gær
og gaumgæfði rósirnar sem vinur
minn nostrar við á hverju ári, áttaði
ég mig skyndilega á því hve lífið er
yndislegt, þrátt fyrir allt. Bara passa sig að vera
á réttum stað á réttum tíma.
Ef vel er gáð er hér allt í blóma, ekki bara
þessar fallegu, litskrúðugu rósir. Börnin okkar
nýstigin úr skóla út í sumarið, sum alla leið út í
lífið.
Við ræddum um heima og geima, rifjuðum
upp gamlar gleðistundir, eitt og eitt prakkara-
strik og veltum ekki síst framtíðinni fyrir okkur.
Sötruðum svaladrykk (óáfengan að sjálfsögðu)
til að gera okkur lífið bærilegra í hitanum.
Þó að vorið hafi verið kalt, tún séu meira og
minna kalin á Norðurlandi, grasspretta nánast
engin og margir uggandi, leynast dásemdirnar víða.
Ísland, gamla Ísland, ástkær fósturjörð, eins og segir í
kvæðinu. Hárrétt hjá Gylfa.
Þar sem við sátum félagarnir bærðist ekki hár á höfði og
sem betur fer sást ekki til sólar því þá hefði hitinn eflaust
verið óbærilegur. Á þessari stund okkar í gær hefði ég ekki
viljað skipta og því að vera á Flórída í 40 stiga hita eins og
kunningjafólk mitt í síðustu viku. Þetta var nákvæmlega að
mínu skapi; 18 stig, sólarlaust og logn.
Til hvers að kvarta?
Hér heima höfum það líka fram yfir marga aðra að bens-
ínið kostar nánast ekki neitt. Þeir sem finnst það dýrt ættu
að minnsta kosti að hugga sig við það að hátt
verð dregur úr akstri og við það sparast háar
fjárhæðir sem ella hefði þurft að eyða í lagfær-
ingu vega eftir sumarið.
Minni eldsneytisnotkun, minni mengun.
Gleymum því heldur ekki.
Þá má gleðjast yfir þeim fréttum að hug-
myndir um matarskatt eru aftur komnar upp á
matarborðið. Ég verð að segja að stjórnvöld
láta vonandi til skarar skríða í þeim efnum.
Samkvæmt rannsóknum er þjóðin orðin of feit
þannig að skattahækkunin kæmi sér vel að því
leyti.
Eftir að við vinirnir höfðum setið góða stund
á stuttermabolnum fékk ég sms frá fjölskyld-
unni: Ætlarðu ekki að fara að elda? Hrökk í kút
þegar ég áttaði mig þá á því hve klukkan var
orðin margt
Skyldan kallaði. Lífið er ekki bara leikur og fleiri verk
þarf að inna af hendi en þau sem skemmtileg þykja. Ég
þurfti að koma við í búð áður en maturinn hækkar enn í
verði, elda handa mínum elskulegu og loks að skrifa pistil
fyrir morgundaginn. Rétt er að taka fram að til allra þess-
ara verka geng ég með bros á vor.
Muna bara að lykilatriði í lífinu er að vera á réttum stað á
réttum tíma.
Eftir að við kvöddumst vafði ég treflinum um hálsinn á
mér, klæddi mig í úlpuna og fór í vettlingana. Setti svo und-
ir mig hausinn og gekk út úr gróðurhúsinu hans. Út í hið
raunverulega líf. skapti@mbl.is
Skapti
Hallgrímsson
Pistill
Lífið er yndislegt
STOFNAÐ 1913
Útgáfufélag: Árvakur hf., Reykjavík.
Ritstjórar:
Davíð Oddsson Haraldur Johannessen
Aðstoðarritstjóri:
Karl Blöndal
Útgefandi:
Óskar Magnússon
Fasteignamat hefur verið mjög
mismunandi eftir svæðum síð-
ustu ár. Mat íbúðarhúsnæðis fyr-
ir 2012 byggist á rúmlega
34.000 kaupsamningum frá júlí
2005 til apríl 2011. Fasteigna- og
stimpilgjöld og erfðafjárskattur
eru reiknuð út frá fasteignamati
og því getur breytt mat haft um-
talsverð áhrif á útgjöld fólks.
Karl Björnsson, fram-
kvæmdastjóri Sambands ís-
lenskra sveitarfélaga, segir afar
mismunandi eftir sveit-
arfélögum hvernig þau hafa
brugðist við nýju fast-
eignamati í gegnum ár-
in. „Aðalatriðið er að
þegar matið kemur
snemma gefst sveit-
arfélögum svigrúm
til að meta stöðuna
hvort ástæða sé til
að taka upplýstar
ákvarðanir.“
Viðbrögðin
eru misjöfn
KARL BJÖRNSSON
Karl Björnsson