Morgunblaðið - 28.06.2011, Blaðsíða 17

FRÉTTIR 17Erlent
MORGUNBLAÐIÐ ÞRIÐJUDAGUR 28. JÚNÍ 2011
Kristján Jónsson
kjon@mbl.is
Yfirheyrslur hófust í gær hjá dómstóli, studdum af
Sameinuðu þjóðunum, yfir fjórum af æðstu mönn-
um Rauðu khmeranna í Kambódíu en kommún-
istasamtökin réðu yfir landinu í fjögur ár á átt-
unda áratug síðustu aldar. Ógnarstjórn þeirra lét
myrða hátt í tvær milljónir manna, nær fjórðung
þjóðarinnar. Víetnamar réðust loks inn í landið
1979 og veltu stjórn khmera sem hófu þá margra
ára skæruhernað gegn nýrri stjórn landsins.
Leiðtogi samtakanna, Pol Pot, lést 1998. Menn-
irnir fjórir eru allir um áttrætt en sjálf réttarhöld-
Rauðir khmerar yfirheyrðir
 Samtökin létu myrða fjórðung allra Kambódíumanna í valdatíð sinni
 Deilur milli dómaranna valda því að nokkrir meintra brotamanna sleppa
in yfir þeim í höfuðborginni, Pnom Penh, hefjast
ekki fyrr en í september og er reiknað með að þau
standi í mörg ár. Ólíklegt er að þeir lifi allir nógu
lengi til að hljóta dóm.
Aðeins einn fjórmenninganna, Khieu Samphan,
fyrrverandi forseti, hefur sýnt vilja til samstarfs
við réttinn, hinir þrír eru Nuon Chea, staðgengill
Pols, Ieng Sary, fyrrverandi utanríkisráðherra, og
Ieng Thirith, fyrrverandi félagsmálaráðherra.
Ætlunin var að réttarhöldin yrðu alls þrenn, þeim
fyrstu lauk með því að Duch, yfirmaður fangabúða
þar sem 15 þúsund manns létu lífið, hlaut 35 ára
fangelsisdóm. Þriðju réttarhöldin verða ekki að
veruleika vegna deilna á milli dómaranna.
Seinlæti og skrifræði
» Dómstóllinn var stofnaður 2005 til að
fjalla um mál Rauðu khmeranna. Hann hefur
verið sakaður um mikið seinlæti og skrif-
ræði. Kærendur eru alls um 4.000.
» Fórnarlömb Rauðu khmeranna hafa lýst
mikilli óánægju með dómstólinn. Þýski
rannsóknardómarinn Siegfied Blunk er
sagður hafa látið undan þrýstingi stjórn-
valda um að stöðva sumar rannsóknirnar.
Kristján Jónsson
kjon@mbl.is
Alþjóðasakamáladómstóllinn í Haag
gaf í gær út handtökuskipun á hendur
Muammar Gaddafi Líbíuleiðtoga, ein-
um sona hans, Seif al-Islam, og yf-
irmanni leyniþjónustunnar, Abdullah
Senussi. Mennirnir eru sakaðir um að
hafa borið ábyrgð á morðum og öðr-
um brotum gegn mörg hundruð
óbreyttum borgurum eftir að mót-
mæli hófust í febrúar, að sögn The
New York Times.
Umrædd brot eru öll sögð hafa ver-
ið framin á 10 dögum í febrúar, áður
en sjálft borgarastríðið hófst. Sanji
Monageng, dómari frá Botsvana,
sagði útilokað að slá einhverju föstu
um tölu fórnarlambanna vegna þess
að glæpirnir hefðu verið þaggaðir nið-
ur.
Öryggisráð Sameinuðu þjóðanna
samþykkti á sínum tíma einróma að
biðja dómstólinn um að rannsaka
framferði líbískra stjórnvalda gagn-
vart óbreyttum borgurum í febrúar
en þess má geta að mörg SÞ-ríki,
þ. á m. þrjú af fastaríkjum öryggis-
ráðsins, viðurkenna ekki valdsvið
dómstólsins. Líbía er meðal ríkja sem
ekki viðurkenna hann. Spurningar
hafa einnig vaknað um það hvort og
þá hvernig dómstóllinn geti hneppt
umrædda menn í varðhald þar sem
hann ræður ekki yfir lögregluliði.
Þrátefli ríkir í átökunum milli upp-
reisnarmanna og Gaddafis og því
ósennilegt að þeir fyrrnefndu hand-
sami hann á næstunni. En staðan
gæti breyst hratt, þannig sóttu upp-
reisnarmenn með bækistöðvar í fjöll-
um sunnan við höfuðborgina Tripoli í
átt að henni í gær. Og fjölmenn mót-
mæli í Tripoli gætu hafist skyndilega
þrátt fyrir viðbúnað stjórnarliða sem
reyna að kæfa allt slíkt í fæðingu.
Sakaðir um morð á
hundruðum borgara
 Handtökutilskipun á hendur þrem líbískum ráðamönnum
Dýralæknir kannar ástand keisaramörgæsar á Nýja-Sjálandi, fuglinn mun
hafa synt til landsins um 3.000 km leið frá Suðurskautslandinu. Mörgæsir
éta gjarnan snjó til að kæla sig og fuglinn mun hafa ruglast, étið fjörusand
í staðinn. Fjarlægð hafa verið þrjú kíló af sandi úr innyflum sægarpsins.
Át þrjú kg af sandi
Reuters
Sagt er í grein eftir Thomas Wright í
Financial Times um helgina að tek-
ist hafi að valda gríðarlegum spjöll-
um á kjarnorkuáætlun Írana með
Stuxnet-tölvuorminum. Talið er að
Íranar hyggist smíða kjarnorkuvopn
en sagt er að áætluninni hafi verið
seinkað um allmörg ár með tölvuá-
rásinni sem flestir álíta að Ísraelar
og Bandaríkjamenn hafi staðið fyrir.
Tjónið sé líklega meira en hægt
hefði verið að valda með loftárás.
Wright gagnrýnir hins vegar rík-
isstjórn Baracks Obama Banda-
ríkjaforseta fyrir tvöfalt siðferði í
þessum efnum.
Annars vegar líti hún á tölvuárás-
ir á Bandaríkin sem allt að því
stríðsyfirlýsingu, hins vegar noti
hún hiklaust slíkar árásir gegn and-
stæðingum sínum.
Eitt helsta vandamálið við að
fyrirbyggja tölvuárásir sé hve erfitt
sé að rekja upprunann sem á hinn
bóginn geri þær að afar hentugu
vopni. En áðurnefnd tvöfeldni geri
Bandaríkjamönnum torvelt að fá
Kínverja, sem álitnir séu standa fyr-
ir flestum tölvuárásum að undirlagi
ríkja, til að taka þátt í baráttunni
gegn leynilegum árásum.
Einnig geti stefna stjórnvalda í
Washington dregið úr áhuga Banda-
ríkjamanna sjálfra á tækni til að
rekja uppruna. Best væri að gangast
við árásinni á Íran, verja hana með
þeim rökum að hún hafi verið bráð-
nauðsynleg. kjon@mbl.is
Áætlun Írana stöðvuð
með Stuxnet-ormi?
Sumir leið-
togar
uppreisnar-
manna í
Benghazi
hafa rætt
þann mögu-
leika að Ga-
dafi og synir
hans láti af
völdum en
fái að búa
áfram í Líbíu. Tilskipun dóm-
stólsins gæti flækt málið þar
sem Gaddafi mun vafalaust
krefjast algerrar friðhelgi fyrir
sig og sína gegn því að draga
sig í hlé.
Gaddafi gæti
gert kröfur
FRIÐUR OG FRIÐHELGI
Muammar
Gaddafi
Gríska þingið hóf í gær að ræða til-
lögur ríkisstjórnarinnar um mikinn
niðurskurð ríkisútgjalda, einka-
væðingu og erlendar lántökur en
búist er við að atkvæði verði greidd
á morgun, miðvikudag. Nicolas
Sarkozy, forseti Frakklands, sagði
franska banka vilja aðstoða grísk
stjórnvöld með því að veita þeim 30
ára greiðslufrest.
Franskir bankar eru taldir vera
stærstu lánardrottnar Grikkja. Eru
bankarnir sagðir reiðubúnir að
endurlána eða framlengja í um 70%
lána, sem grísk stjórnvöld hafa tek-
ið. BBC sagði frönsku stjórnina og
bankana vinna að gerð áætlunar
um málið. Þjóðverjar segja tillögur
Frakka áhugaverðar. kjon@mbl.is
Frakkar bjóða
greiðslufrest
Skannaðu kóðann
til að lesa meira
um Líbíu.
Sti l l ing hf. | Sími 520 8000
www.sti l l ing.is | sti l l ing@sti l l ing.is
Sjá nánar á: www.stilling.is/ferdabox
NÚMER HEITI LÍTRAR LITIR VERÐ ÁÐUR TILBOÐ ÞÚ SPARAR
631100 Pacific 100 370 grátt 59.900 49.900 10.000
631200 Pacific 200 460 grátt/svart 79.900 65.900 14.000
631500 Pacific 500 330 grátt/svart 69.900 55.900 14.000
631600 Pacific 600 340 grátt/svart 89.900 79.900 10.000
631700 Pacific 700 460 grátt/svart 97.900 85.900 12.000