Austurland - 09.11.1951, Síða 1

Málgagn sósíalisía á Austurlandi
Þetta er austfirzkt
blað
Austfirðingar
kaupið það og lesið
1. Árgangur.
tm
Neskaupstað, 9. nóv. 1951.
11. tölublað.
Lánsfjðrskorturinn á mesta sttk
á atvinnuleysinu
Fráttanistlar frá Hornafirði
Mikill áhugi er nú ríkjandi
rneðal almennings og forystu
majnna bæjarfélagannna yf-
ireitt, fyrir því, að togararn-
ir leggi afla sinn á land til
vinnslu hérlendis.
Yrði horfið að því ráði,
mundi það gjörbreyta at-
vinnuástandinu og skapa
aukna möguleika fyrir frysti
húsin og önnur fiskiðjufyrir-
tæki til að standa straum af
reksturskostnaði n,um.
Bnn hefir þó ekki verið
horfið að þessu ráði svo
Hokkru nemi og á hinn góði
markaður undanfarið vafa-
laust mikinn þátf í þvi.
Cítgerðimar vilja skiljan-
Mjólkurmál
SeYÖfiröinga
Það má með sanni segja
um Seyðfirðinga að þeir þjást
ekki »af skorti á mjólkur-
leysi«, því að á Seyðisfirði
hefir verið mjólkurskortur ár
um saman .
Varðandi lausn þessa máls
er stundum talað um að
koma á fót bæjarrekmiu kúa-
búi, þar eð landrými er all-
mikið hér í dalnum og i Vest-
dal.
Önnur og líklega nærtæk-
ari lausn væri það, að bænd-
hr i Seyðisfjarðarhreppi
birgðu bæjarbúa upp af
mjólk. Er einkennilega hljótt
Um þá. hugmynd í hænum, og
það, sem kannske má heita
merkilegra, að bændur sunn-
an fjarðar virðast ekki hafa
komið auga á þetta sem at-
vinnumöguleika fyrir sig.
Hafa þeir þó nóg laindrými
til þess og viðráðanleg skil-
yrði til að koma mjólkinni á
markað í bænum.
Hefir mjólkurframleiðsla
þó gefið mörgum bændum
sæmdlegar tekjur hin síðari
ár. Einn bóndi norðan fjarð-
ar, bóndinn á Dvergasteini,
hefir framleitt mjólk fyrir
bæjarbúa i mörg ár, ég hygg
með sæmilegum árangri. Hef
ir hann þó einnig haldið uppi
mjólkurbúð í bæmun.
Það er vafalitið, að markað
ur er fyrir helmingi meiri
mjólk, en bæjarbúar hafa nú
til neyzlu.
lega nota til fuilnuetu þá
möguleika, sem þar eru fyrir
hendi.
Önnur ástæða er þó fyrir
hendi. Lán til útgeröanma
eru skorin mjög við nögl.
Fæst sltipin hafa nokkur
teljandi rekstrarlán og þurfa
því að fá aflann greiddan
jöfnum höndum eða rífleg
lán út á hann.
En lánsfjárskortur útgerð-
anna skaðar þjóðarimið hein-
línis um stórkostlegar fjár-
fúlgur. Afleiðingin er at-
vinnuleysi og minnkandi
gjaldeyrisöflun.
ÞeMa hefir bezt komið í
Ijós, þegar um saltfiskinn
hefir verið að ræða. 1 haust
hafa talsverð brögð verið að
þvi, að íslenzkir togarar hafi
siglt með saltfisk til Dan-
merkur. Þar er hann pakkað-
ur og síðan seldur i sam-
keppni við íslenzkan fisk.
Ástæðan til þessa ráðslags
er, hve lítil lán eru veitt út á
fiskinn, Og þessi lánapólitík
verður til þess, að íslenzkar
hendur tapa af mikilli vinntu,
sem brýn þörf er fyrír og
þjóðarbúið tapar gjaldeyri.
Ekki er þvi þó til að dreifa
a.m.k. ekki í öllum tilfellum,
að forráðamenn skipanna
vilji fremur sigla með aflann
en leggja hann á land hér
heima. T. d. má geta þess, að
í fiepL kom Siglufjarðartog-
arinn Hafliði af vedðum með
Vestdalsárbruin
Þann eftirminnilega dag,
19. ágúst í fyrra, tók brúna
af Vestdalsá í Seyðisfiiði.
Tók þá um tíma fyrir mjólk
urflutninga til bæjarins frá
búinu á Dvergasteini. Var
flutningunum þó fljótlega
komið á aftur við hálfgerð
ókjör.
Nú í haust var hafin end-
urhygging á brú yfir á
þessa. Hafa stöplamir verið
steyptir. Unnu við það um 10
menn, auk bílstjóra.
Kemst þó brúin því miður
ekki upp í bráð, þar eð eftir
miun vera að flytja inn aðal-
máttarstólpa, eða öllu heldur
máttarbita hennar frá Ame-
ríku.
saltfisk. Forráðamenn kaup-
staðaring höfðu mikinn bug á
að láta losa skipið á Siglu-
firði og ráða þannig ofurlitla
bót á því milda atvinnuleysi,
sem þar'rikir. En þeir urðu
að hætta við það. Þeir urou að
senda skipið til Eshjerg með
aflann. Ástæðan var einfald-
lega sú, að svo lítið var lán-
Framhald á 4. síðu.
Rafmagnsmál
Seyöfirðinga
Rafmagnsskortur hefir ver-
ið á Seyðisfirði um langt
árabil. Fyrir nokkrum árum
féklöst þó nokkur bót á þessu
er ný vél var keypt til raf-
stöðvarinnar. Jókst þá fram-
leiðsla rafmagns um þriðj-
ung. En þá þegar var það séð
að slík lausn á rafmagnsmál-
um bæjarins, væri aðeins til
bráðabirgða og mundli ekki
fúllnægja rafmagnsþörf bæj-
arbúa.
Hafa nú rafveitustjóri og
rafveitunefnd hafizt handa
um að fá áætlanir gerðar um
nýja virkjun fyrir bæinn.
Er þeirri athugun ekki lok
ið, en góðrar isamvinnu er
yænzt við Rafmagnseftirlit
ríkisins, ef til framki'æmda
kemur.
Fyrir nokkrum árum gerði
rafveitunefnd tilraun til að
hrinda af stað svipaðri vírkj-
im og riú er Um rætt.
Af framkvæmdum ,varð þó
ekki og mun hin háreista
hugmynd um Austfjarða-
virkjun hafa orðið málinu að
aldurtila þá. Vonandi fer
ekki eins nú. (Ákaflega er
annars gott að fá hugmynd-
ir).
Vatnsveitufram-
kvæmdir á
Seyðisfirði
Bæjarstjórn Seyðisfjarðar
hefir um tíma ráðgert aukn-
ingu á vatnsveitukerfi bæj-
aring.. Er áætlað að leggja
vatnsæð ofan af Botnabrún
úr svonefndum Daginálalæk.
Efni mun hafa verið pant-
að og er það fyrsta væntan-
legt á sumri komanda.
VATNAVEXTIR I LÖNI.
Helst hefir verið um það
rætt. hér um slóðir undanfar-
ið, að haustið var óven ju vot-
viðrasamt, og erum við Horn
firðingar vondiu vanir í þeim
sökum.
Fastast hefir þó tíðarfarið
sorfið að LónmönnUm, enda
rak hvert stórhlaupið annað
í Jökulsá.
Miðhluti sveitarinmar á af-
rétt í innfjöllum og liggja
þar saman afréttir Lóns og
Fljótsdals. Til þessa afréttar
verður að sækja yfir Jökulsá
þegar farið er úr Lóni, en
það reyndist torsótt í þetta
sinn.
Seint í síðasitliðnum inán-
uði tókst þó að smala afrétt-
inn pg koma fénlu fram en þá
kom eitt stórhlaupið enjn í
Jökulsá svo ófært var að
komast tíl kaupstaðar, í dag
var svo loks það f jarað úr
ánrii að hún taldist fær með
rekslur.
Fyrsta slátrun úr Miðlóni
mun því verða næstkomandi
laugardag (3. nóv.).
Fyrir þá isem eru kminugir
á þessum slóðum má geta
þess, að nú undanfarin ár hef
ir Jökuisá öll fallið um aust-
anverðan sandinn og í vöxt-
um lagst mijög upp á löndin
austanvið.
I hlajupunum í haust hefir
hún t.d. fallið umhverfis bæ-
ina Byggðarholt, Hraunkot
og jafnvel Bæ.
Ef ekki verður að gert, þá
eyðist byggðin á þessu svæði,
en vonandi verður hér rönd
við reist, enda er það tiltölu-
lega auðvelt, gera þarf fyrir-
hleðslu frá Háubökkum og út
í Holt, og það er ekki langur
vegur.
Skömmu áður en vatna-
vextirnir hófust var lokíð við
að steypa stöplana undir hina
yæntanlegu brú á Jökulsá,
svo nú getur brúin komið
hvenær sem er, þegar efni til
hennar kemur, en það á að
verða á næsta sumiri.
VEGAGERÐÁ
LÖNSHEIÐI.
1 sumar var fullgerður veg-
ur um Lónsheiði aunnan-
verða, úr Lóni og upp að
sýslumörkum, en vegurinn á
heiðinni er foráttu vondlur
eftir að komið er í Suðiurmúla
sýslu.
Náttúrlega mun fjármála-
ráðherrann sjá um sína sýslu,
enginn efast um það!
MANNALAT.
Persónufréttir eru fáar.
Tvær konur hafa látist hér
undanfarnar vikur. Guðný
Eyjólfsdóttir fyrrveraiidi
húsfreyja á Uppsölum í Suð-
ursveit og kona Jóns Bjama-
sonar, sem þar bjó, lézt að
heimili sínú hinn 14. sept., og
Agnes Moritsdóttir Steinsen
kona Sigfurðar Eymundsson-
ar verkamanns á Höfjn, lezt'
á Landsspítalanum hinn 27.
sept., en var jarðsungin hér
heima í Hornafirði.
AÐEINS EINN PRESTUR
I SÝSLUNNI.
Sem stendur er ekki nema
einn prestur í allri Austur —
Framhald á fjórðu síðu.
Togararnir
Austfirðingur
hefir undanfarið losað salt-
fisk í Esbjerg. Reyndist afl-
inn um 240 lestir.
Egill Ranði
fór áleiðis til Bretlands með
afla sinn í dag. Muin selja
næsta þriðjudag.
Goðanes
er væntanlegt frá Bretlandi
í dag. Mun fara á veiðar afL
ur um helgina.
Isólfur
er á veiðum.
★
AFLASÖLUR
Goðanes
seldi afla sinin í Grimsby
þriðjiudaginn 6. þ. m., 4439
kit fvrir £ 13598.
Er þetta hæzta sala skipsiins
í'rá upphafi og aflamagn '
mun vera það mesta, sem ísr
lenzkur togari hefir losað i
Bretlandi í haust.
Valþór frá Seyðisfirði seldi
mánudaginn 5. þ. m. í Aber-
deen tæp 40 tonn fyrir £ 2183
Björg frá Neskaupstað
seldi í gær i Aherdeen um 28
tonn fyriir £ 1370.