Austurland - 13.01.1956, Side 1

Málgagn sósfalista á Austnrlandi
6. árgangur. Neskaupstað, 13. janúar 1956. 2. tölublað.
Er verið að undirbúa
svik í landhelgismálinu?
íslendingar hafa orð fyrir að
vera deilugjarnir og ósammála um
flesta hluti. Þó eru nokkur dæmi
þes(s, að 'þjóðin hafi sem einn
maður fylkt sér um ákveðin vel-
ferðarmál sín og ekki látið undan
síga. Þar er lýðveldisstofnunin
glæsilegt dæmi.
Annað slíkt dæmi er landhelg-
ismálið. Þegar landhegislínan var
færð út fyrir nokkrum árumi,
stóðu Islendingar saman sem einn
maður. Flestum þótti þó ekki
nægilega langt gengið.
Eins og kunnugt er, risu Bretar
og fleiri þjóðir öndverðar gegn
ráðstöfunum íslendinga og gripu
Bretar til efnahagslegra refsiað-
gerða gegn íslendingum í því
skyni, að þvinga þá til að leyfa
brezkum togurum að veiða á ís-
lenzkum grunnmiðum.
Vegna viðskipta Islendinga og
Sovétríkjanna, sem hófust að
nýju skömimu eftir að löndunar-
bannið kom til framkvæmda,
hafa þvingunarráðstafanir Breta
ekki náð tilætluðum árangri.
Miklu fremur má segja að lönd-
unarbannið hafi haft heillavænleg
áhrif á íslenzkt efnahagslíf, því nú
er fiskurinn unninn í landinu í
stað þess að áður var hann flutt-
ur út sem hráefni.
★ ★ ★
Nú berast ískyggilegar fréttir
um þessi mestu hagsmunamál
þjóðarinnar.
Til er stofnun, sem nefnist
Efnahagssamvinnustofnun Ev-
rópú eða eitthvað þess háttar og
eru bæði Bretar og Islendingar
aðilar að henni. Stofnun þessi hef-
ur fjallað um landhelgisdeiluna og
fyrir miðjan desember skýrðu
brezk blöð frá því, að islenzka
ríkisstjórnin hefði nú til meðferð-
ar tillögur stofnunarinnar um
lausn deilunnar. — Er það ekki í
fyrsta sinn, sem Islendingar fá
erlendis frá fyrstu fregnir af stór-
málum, sem þá snerta. En það var
ekki fyrr en fyrir fáum dögum,
að íslenzka ríkisstjcrnin viður-
kenndi, að henni hefðu borizt
þessar tillögur.
Tillögurnar hafa ekki verið
birtar og enga hugmynd hefur
Austurland um efni þeirra. En
tregða ríkisstjórnarinnar við að
kunngera þær almenningi vekur
illan grun um að svik i landhelg-
ismálinu séu í undirbúningi. For-
sætisráðherrann hefur líka farið
í nokkrar dularfullar utanlands-
ferðir og setið lengi í London, án
þess að nokkuð hafi fengizt upp-
lýst um erindi hans annað en það,
að hann hafi farið í mikilsverðum
opinberum erindagerðum. Þessi
dularfullu ferðalög Ólafs Thors
hafa líka orðið til þess að vekja
þann ótta með þjóðinni að svik
væru undirbúin.
Á meðan tillögurnar hafa ekki
verið birtar og ríkisstjórnin hefur
ekki látið uppi afstöðu sína til
þeirra, verður því ekki trúað að
hún gerist svikari við þennan
málstað þjóðarinnar. Nóg hefur
hún nú samt á samvizkunni. En
það er skilyrðislaus krafa þjóðar-
innar, að henni verði þegar í stað
birtar umræddar tillögur. Það er
líka krafa hennar, að ríkisstjórnin
fari ekki með þær sem sitt einka-
mál, heldur verði þjóðarviljinn
látinn ráða.
Ríkisstjórnin má vera þess
fullviss, að ef hún tekur einarða
afstöðu gegn öllum undansláttar-
kröfum, styður hana hver lands-
maður í því máli. En það er líka
rétt að hún geri sér það ljóst, að
bregðist hún, mun hver einasti
[ landsmaður fordæma hana.
íslendingar líta á landhelgis-
málið sem íslenzkt mál. Þeir telja,
að enginn erlendur aðili, hvort
semi hann kallar sig Efnahags-
samvinnustofnun eða eitthvað
annað, hafi heimild til að skipta
sér af því. Afskipti útlendinga af
því máli verða að teljast frekleg
og móðgandi afskipti af innan-
landsmálum okkar. Þau afskipti
mun þjóðin sem einn maður frá-
biðja sér.
Ekki undanhald, heldur sókn,
á að vera kjörorð Islendinga í
landhelgismálinu.
Veðráttan
Ekki getur talizt að veturinn
hafi verið harður á Austurlandi
til þessa. Þó hafa verið jarðbönn
alllengi, en frost hafa ekki verið
hörð. Fremur hefur verið storma-
samt, en stórviðri ekki tið. Lík-
lega hefur veðráttan verið betri
hér eystra í vetur, en í öðrum
landsfjórðungum.
Hér í bæ er nú talsverður
snjór og hefur þurft að ryðja
götur bæjarins svo og veginn umi
sveitina vegna mjólkurflutninga.
Mikil þátttaka í
yertíðinni
Ef allt hefði verið með felldu,
væri vertíð nú hafin. Að svo er
ekki stafar, eins og kunnugt er, af
því, að ekki hefur náðst sam-
komulag um rekstursgrundvöll út-
gerðarinnar.
Óvenjulega margir Norðfjarð-
arbátar verða gerðir út á vetrar-
vertíðinni eða að minnsta kosti
15. Ekki munu þeir þó allir hefja
veiðar strax í vertíðarbyrjun.
Fjölda margir menn munu fylgja
þessum bátum úr bænum. Vera
má að sumir þessara báta leggi
afla sinn upp hér heima, a. m. k.
að einhverju leyti.
Enginn bátur er enn farinn í
verið. Eins og áður er sagt bíða
þeir eftir að saman dragi um
fiskverðið og fleira.
BlLAKAUP NORÐMANNA
Norðmenn áætla innflutning
sinn á bifreiðum árið 1956 þannig:
Frá Rússlandi 2000
Frá Tékkóslóvakíu 800
Frá Austur-Þýzkalandi 900
Frá V-EJvrópulöndum 2000

Verð á eldsneyti togar-i
anna stórhœkkar
Yfirvofandi verdhækkun á annari olíu!
Nú um áramótin hækkaði verð á brennsluolíu togaranna
geysimikið. Áður kostaði tonnið 443 krónur en nú 558 og lief-
ur verðið á hverju tonni hækkað um hvorki meira né minna en
115 krónur eða um full 26%.
Orsök hækkunarinnar er talin mjög mikil hækkun farm-
gjalda.
Hækkun þessi mun hafa í för með sér a. m. k. 800 króna
aukinn reksturskostnað á úthaldsdag hvers togara og versna
þá enn stórum afkomuhorfur togaraútgerðarinnar.
Önnur olía hefur enn ekki hækkað frá því í haust, en talið
er að hún muni líka hækka mjög í verði á næstunni, líklega
þegar næsti farmur kemur, sennilega nálægt 20%. Eykst þá til
mikilla muna útgerðarkostnaður bátanna og kyndingarkostn-
aður þeirra mörgu, sem nota olíu til að hita hús sín. Sú verð-
hækkun hlýtur líka að leiða af sér verulega hækkun á raf-
magnsverði, þar sem rafmagn er framleitt með mótorvélum.
Horfur eru á að þetta nýbyrjaða ár muni verða ár mikillar
verðbólgu og vaxandi dýrtíðar.