Austurland - 21.07.1956, Síða 1

M á 1 g a g n sósfalista á Anstnrlandi
6. árgangur. Neskaupstað, 21. júlí 1956. _
25. tölublað.
Vinstri stjórn cað taka við
Eftir því sem Austurland írétti upp úr hádeginu í dag, er nú
verið að leggja síðustu hönd á samninga um myndun vinstri stjórnar.
Forsætisráðherra hinnar nýju
stjórnar verður Hermann Jónasson
þingm. Strandamanna, og mun
liann kl. 4 í dag ganga á fund for-t
seta landsins og tilkynna honum
að hann sé reiðubúinn að mynda
stjórn. Auk forsætisráðuneytisins
Mun Hermann fara með landbún-
aðarmál og samgöngumál.
Ráðherrar Alþýðubandalagsins
verða Lúðvík Jósepsson, 2. þingm.
Sunnmýlinga og Hannibal Valdi-
marsson, þingm. Reykvíkinga.
Undir Lúðvík munu heyra sjáv-
arútvegsmál, siglingamál og við-
skiptamál.
Hannibal verður félagsmála- og
heilbrigðismálaráðherra. Þó fer
hann ekki með tryggingarmál
önnur en atvinnuleysistryggingar.
Eysteinn Jónsson, 1. þingm.
Sunnmýlinga verður áfram fjár-
málaráðherra.
Ráðherrar Alþýðuflokksins
verða Guðm. 1. Guðmundsson,
landkjörinn þingm. og Gylfi Þ.
Gíslason, landkjörinn þingmaður.
Þeir fara með utanríkismál, iðn-
aðarmál, menntamál og trygginga-
mál.
Nánar verður sagt frá skiptingu
ráðuneyta og öðru í sambandi við
stjórnarmyndunina í næsta blaði.
Nauðsyn síldarbræðslu á
Norðfirði fvrir næsiu veriíð
Þessa dagana hafa Norðfirðing-
ar fundið sárt til þess, að ekki skuli i
vera síldarverksmlðja hér í bæn-
um. Daglega hefur þurft að vísa
frá skipum með mikla síld, vegna
þess hve aðstaðan til að hagnýta
hana er slæm. Og ski’janlega koma
bátarnir hingað aðeins þegar ekki
er í önnur hús að venda, ef þeir
eru með mikla gíld, þvi það er ann-
að en gamaSgjfe'ð þurfa að koma
á tvær hafnir til að losna við einn
farm af síld.
Hér er nú svo til engin aðstaða
til að vinna úr síld. Fiskimjöls-
verksmiðja Sún getur aðeins unn-
ið úr 150—200 málum á sólarhring
°g hefur þróarpláss, sem tekur 500
600 tunnur. Þetta eru ekki meiri
afköst en svo, að rétt nægir til að
vinna úrgang þegar söltun er
veruleg.
Fyrir nokkrum árum hafði Sún
á prjónunum fyrirætlanir um að
koma á fót síldarbræðslu í sam-
bandi við fiskimjölsverksmiðju
fyrirtækisins og lét gera teikning-
ar og kostnaðaráætlanir. Ekkí
Varð af framkvæmdum og má fyrst
°S fremst skrifa það á reikning
síldarbrestsins, því einmitt hans
vegna voru lánsstofnanir tómlátar
u® málið.
Nú bendir margt til þess, að síld-
veiðitímabil sé hafið. Meðal ann-
ars má byggja það álit á rann-
sóknum fiskifræðinga, sem telja
að á næstu árum muni síld veiðast
við Austurland í vaxandi mæli.
Það er því brýn nauðsyn fyrir alla
aðila að auka afköst þeirra verk-
smiðja, sem fyrir eru, og reisa
nýjar, þar sem hagkvæmt getur
talizt.
Á nágrannafjörðunum, Seyðis-
firði, Eskifirði og Fáskrúðsfirði
er hægt að taka á móti nokkru
síldarmagni til bræðslu og getur
minnsta bræðslan unnið úr 600
málum á sólarhring.
Ekki er ósennilegt, ef síld fer að
veiðast að ráði hér eystra, að síld-
veiðitímabilið verði langt á án
hverju þannig að síldin staðnæmd-
ist í fjörðunum og yrði veidd mik-
inn hluta vetrar. Ekki eru nema
rúmir tveir áratugir síðan mikil
síldveiði' varð hér á fjörðunum og
„sagan endurtekur sig“.
Það þarf sem allra fyrst að hef j-
ast handa um undirbúning verk-
smiðjubyggingar þvi hún þarf að
geta tekið til starfa í byrjun
næstu síldarvertíðar.
En þá vaknar spurningin, hver
eiga eigi verksmiðjuna og hver eigi
að reka hana.
Vafalaust yrði skynsamlegast að
stofna til hlutafélags í þessu skyni
og eðlilegast sýnist að hluthafar
séu fyrst og fremst síldarútvegs-
menn (héðan er nú gerðir út til
síldveiða 10 bátar og verða varla
færri en 12 næsta ár), fiskiðnfyr-
irtækin Sún og kaupfélagið enda
yrði verksmðjan jafnframt fiskii
mjölsverksmiðja, og bæjarsjóður
eða máski öllu fremur fyrirtæki!
hans, hafnarsjóður og togaraút-
gerðin.
Líklegt er að með þessu mætti
fá allmikil hlutafjárfram'ög, en
megilnhluta stofnkostnaðarins yrði |
að sjálfsögðu að fá að láni og
kemur manni þá helzt í hug Fiski-
veiðasjóður sem lánveitandi.
Ekki er gott að segja hvað af-
kastamikla verksmiðju þarf að
reiisa. Þar verða kunnáttumenn að
koma til, en hreinn barnaskapur
virðist að reisa bræðslu sem ekki
afkastar a. m. k. 1500—2000 má'-
um á sólarhring.
Án efa væri skynsamlegast að
reisa þessa verksmiðju í sem
mestri nálægð við fiskvinnslustöð-
ina. Þar er ákveðið að gera
bryggju, þó enn hafi ekki af fram-
kvæmdum orðið vegna fjárskorts,
og mætti koma þar fyrir löndun-
artækjum,
Bygging síldarbræðslu af hæfi-
legri stærð er mikið hagsmunamál
Norðfirðinga i heild. Yrði hún reist
mundi, ef síldveiði á annað borð
verður, mikil atvinna flytjast inn
í bæinn, síldarsöltun yrði miklu
arðvænlegri rekstur og auðveldari
Flugvöllurinn
Á miðvikudag og fimmtudag
voru staddir hér í bænum Gunnar
Sigurðsson, skrifstofustjóri Flug-
ráðs og Sigurður Jónsson starfsm.
þess. Erindi þeirra var að kynna
sér aðstöðu til flugvalargerðar
hér.
Eftir því sem heyrzt hefur,
leiddi sú athugun í ljós, að skil-
yrði eru góð.
I fyrrakvöld flaug svo Jóhannes
Snorrason Dakotaflugvél yfir fyr-
irhugað fiugvallarstæði til að
kanna aðflugs- og brottflugsskil-
yrði og voru áðurnefndir tveir
menn með honum,
Öafur Pálsson, verkfræðingur
mun svo koma hingað í næstu viku
og upp úr því munu framkvæmdir
hefjast.
Ekki hefur flugráð enn séð sér
fært að ákveða aðrar framkvæmd-
ir á þessu sumrl, en að fullgera
250—300 metra langan og 30
metra breiðan sjúkraflugvöll.
Verður hann gerður vestan við
Leiruna. Þær framkvæmdir munu
vart kosta meira en 50—60 þús. kr.
en ef vilji er fyrir hendi er unnt
að vinna fyrir fimmfalda til sex-
falda þá upphæð. Ekki er þó úti-
lokað að um frekari framkvæmdir
verði að ræða í sumar, en ákvarð-
anir þar um verða látnar bíða unz
flugmálastjóri kemur heim úr ut-
anför. En það virðist með öllu á-
stæðulaust að láta staðar numið
við sjúkraflugvöll og af hálfu
Norðfirðinga verður áreiðanlega
reynt að fylgja málinu eftir.
Kostnaður við að gera hér 1100
metra flugbraut er áætlaður um
2.8 mi lj. króna. En til þess að
flug hingað geti orðið stöðugt og
öruggt þarf að koma upp ýmsum
I loftsiglingatækjum, sem kosta all-
mikið fé.
viðureignar og fyrir sjómenn og
’útvegsmenn yrði þetta til mikilla
hagsbóta.
Það þarf þegar að hef jast handa
í þessu mái, koma samtökum á
laggirnar, vilnna væntanlega rík-
isstjórn til fylgis við það og koma
framkvæmdum í gang þegar í
haust.