Austurland - 11.08.1956, Blaðsíða 1

M á 1 g a g ii só$£alista á Ansturlandi
6. árganjíur. Neskaupstað, 11. ágúsí 1956. 28. tölublað.
Herstöðyarmálið
Framtíð hernaðarstöðva Banda-
ríkjamanna í Keflavík hefur verið
mjög á dagskrá undanfarið, bæði
hérlendis og erlendis, einkum þó
erlendis.
Hér á landi hafa það einkum
Vcrið málgögn íhaldsins, sem gert
hafa sér tíðrætt um þessi mál,
augýnilega í) þeim tví'þætta til-
gangi að reyna að sprengja stjórn
arsamvinnuna og að leitast við að
framkalla þvingun erlendis frá.
Erlend blöð og ihaldið íslenzka
hafa reynt að láta líta svo út, að
í afstöðu íslendinga fælist fjand-
skapur í garð Atlanzhafsbanda-
lagsins og að í undirbúningi væri
úrsögn Islands úr því. Hefur verið
gert mikið úr því, að þessi litla
þjóð væri að eyðileggja hernaðar-
samtök stórveldanna.
Það er mála sannast og á al-
mannavitorði, að stjórnarflokkarn-
ir eru ekki á eitt sáttir um afstöð-
una til Atlanzhafsbandalagsins.
Alþýðuflokkurinn og Framsóknar-
flokkurinn vilja halda við það
fullri tryggð, en Alþýðubandalag-
ið er andvígt þátttöku íslands í
öllum slíkum bandalögum. Stefna
þess er Ijós. Alþýðubandalagið vill
að aftur verði tekin upp hlutleys-
isstefnan, sem var beinlínis ákveð-
in í stjórnarskrá ríkisins frá 1918
til 1944. Slíkri hlutleysisstefnu
fylgja ýms ríki svo sem Svíþjóð,
Sviss og Indland og verður ekki
annað séð en að hún heppnist vel.
En þó stjórnarflokkarnir séu
ekki á eitt sáttir um afstöðuna til
Atlanzhafsbandalagsins, eru þeir
þó einhuga um brottför herliðs úr
landinu. Engin öfl munu fá breytt
þeirri ákvörðun, enda væri annað
bein svik við kjósendur þessara
flokka.
Hvað afstöðuna til Atlanzliafs-
bandalagsins snertir er það mála
sannast, að hún er alls ekki á dag-
skrá, þó reynt sé að gera hana að
aðalatriði málsins. íslendingar eru
með óuppsegjanlegum samningum
skuldbundnir til þátttöku í banda-
laginu í þrjú ár enn, eða til 1959.
— Umræður um tafarlausa úrsögn
úr Atlanzhafsbandalaginu eru því
alls ekki tímabærar.
En í þessum umræðum öllum
hefur það komið áþreifanlegar í
ljós en áður hverskonar flokkur
Sjálfstæðisflokkurinn er. Hann
óskar ævarandi hersetu í landinu.
Hann reynir að kalla á erlendar
aðgerðir til að þvinga fram þenn-
an óskadraum sinn. Hann hagar
starfsemi sinni eftir ímynduðum
hagsmunum erlendra stórvelda og
gróðasjónarmiðum eigenda flokks-
ins.
Það er smánarblettur á íslenzku
þjóðinni, að slíkur flokkur skuli
vera stærsti stjórnmálaflokkur
landsins. Þann smánarblett þarf
þjóðin að þvo af sér. Sjálfstæðis-
flokkurinn þarf að m'nnka jafnt
og þétt og hverfa. Völd hans og
áhrif í þjóðlífinu þurfa að fara
þverrandi og eyðast.
Norður-Atlanzhafsráðið liefur
Umbœtur í
Á flestum útgerðarstöðum og
öllum, sem verulega framleiðslu
hafa, eru nú starfandi frystihús
og fiskimjölsverksmiðjur. Fyrir-
tæki þessi hafa reynst hin þýðing-
armestu og sannkölluð lyftistöng
margra byggðarlaga.
En mörg eru þessi fyrirtæki af
vanefnum gerð og sum ófullgerð
og hafa staðið svo árum saman.
Þetta hefur valdið því, að afkasta-
geta þeirra hefur orðið minni en
ella hefði orðið og margt ekki eins
haganlegt í vinnubrögðum og verið
gæti.
Ástæðan fyrir því, að ekki hafa j
verið tök á að fullgera frystihús
og önnur fiskiðnfyrirtæki er sú, að
til þess hefur skort fjármagn.
Lánastofnanir þjóðarinnar hafa
fremur kosið að veita fjármagninu
til annarrar starfsemi. Hefði þó
mátt ætla, að það væri í samræmi
við þjóðarhag, að fiskiðnfyrirtæki
væru gerð sem bezt úr garði svo
afkastageta þeirra yrði fullnýtt
og framleiðslan sem vönduðust,
því gjaldeyrisverðmætin, sem
sköpuð eru í frystihúsunum eru
mikil, auk þess, sem rekstur þeirra
er því hagstæðari sem betur er
búið í haginn fyrir þau.
Fiskvinnslustöð Samvinnufélags
útgerðarmanna hér í bæ hefur
aldrei verið fullgerð og hefur það
oft reynst bagalegt. Til dæmis er
nú svarað ósk ríkisstjórnarinnar
um að það endurskoði hvort leng
ur sé þörf á herbækistöð hér á
landi.
Ráðið tekur þá afstöðu að telja
áframhaldandi hersetu hér nauð-
synlega og leggur til, að „varnar-
samningurinn“ verði áfram í gildi.
Þessi afstaða kemur engum á
óvart. Hitt hefði fremur komið
mönnum á óvart, ef afstaðan hefði
verið önnur.
En Islendingar viðurkenna ekki
vald eins eða neins til að gefa þeim
fyrirskipanir um það, hverjum
þeir leyfa landvist og hverjum
ekki. Og ríkisstjórnin er staðráðin
í að láta ekki undan síga fyrir
einum eða neinum í þessu máli.
Hún er staðráðin í að senda herinn
úr landi. Og i þessu máli nýtur
stjórnin áreiðanlega stuðnings alls
þorra þjóðarinnar.
fiskiðnadi
geymslurými allt of lítið en auð-
velt með nokkrum tilkostnaði að
stórauka það. Þessi þrengsli hafa
oft orðið til mikils baga og dregið
úr framleiðslunni.
Þýðingarmikið er, að fé verði
útvegað til að fullgera og endur-
bæta fiskvinnslustöðvar víða um
land og auk þess reisa nýjar þar
sem þörf er á.
Það eru sjálfsagt fleiri frysti-
hús hér eystra en það, sem hér
hefur verið gert að umtalsefni,
sem þarfnast endurbóta, t. d.
frystihúsið á Eskifirði.
Væntanlega verður nú auðveld-
ara en áður að útvega fé til nauð-
synlegi'a umbóta á þessu sviði.
Vísitalan hækkar
Framfærsluvísitalan 1. ágúst
hefur nú verið reiknuð út og
reyndist 186 stig. Hafði hún hækk-
að um 1 st g frá 1. júlí.
Kaupgjaldsvísitalan fyrir mán-i
uðina sept—nóv. b;fur einnig ver-
ið reiknuð út. Reyndist hún 174
stig, en það þýðir að kaup næstu
þriggja mánaða verður greitt eft-
ir vísitölunni 184. Er það 6 stiga
hækkun frá gildandi kaupgjalds-
vísitölu.
Kaup karla í almdnnri vinnu
hækkar í kr. 18.90.
Frá fundi í Sósíal-
istafélaginu
Lúðvík Jósepsson hefur verið
hér heima þessa viku, Á fundi i
Sósíalistafslaginu á miðvikudags-i
kvöldið flutti hann ræðu um síð-
ustu atburði á stjórnmálasviðinu.
Rakti hann all-ítarlega aðdrag-
anda að myndun rlkisstjórnarinn-
ar og gerði grein fyrir þeim mál-
um, sem hún hefði ákveðið að
leggja megin áherzlu á, svo sam
alhliða uppbyggingu atvinnulífs-
ins, stækkun landhelginnar o. s.
frv,
Ríkisstjórnin hefur ákveðið að
taka stórlán erlendis til uppbygg-
ingar atvinnulífsins. Það vakti sér-
staka athygli, að ráðherrann upp-
lýsti, að þegar hefðu fleiri en eitt
ríki léð máls á slíkum lánveiting-
um.
Að lokum ræddi ráðherrann um
sérmál þessa bæjar, sem vinna
þyrfti að til að hrinda í framkvæmd
með tilstyrk ríkisstjórnarnnar.
Síldveiðin endaslepp
Eins og kunnugt er var mikil
síldveiði framan af síldarviertíð-
inni, en skömmu eftir 20. júlí gerði
brælur og síðan hefur veður lengst
af verið óhagstætt. Þegar bátarnir
hafa komizt á miðin hefur veiði
verið lítil sem engin. Aftur á móti
er nú talsverð ufsaveiði fyrir
norðan og kaupa verksmiðjurnar
ufsann á 60 krónur málið.
Mörg síldveiðiskip eru nú hætt
veiðum og önnur að hætta. Norð-
fjarðarbátarnir eru nú flestir í
heimahöfn og eru að m.nnsta kosti
sumir hættir síldveiðum, Líklegt
er að þeir hefji nú flestir þorsk-i
vriðar með línu. Norskir og fær-
eyskir fiskibátar, sem stundað
hafa veiðar í sumar úti fyrir Aust-
fjörðum, telja aflabrögð miklu
betri en verið hefur um margra
ára skeið. Má því vænta að róðrar
að heiman gefi góða raun í haust.
Eins og frá var skýrt í síðasta
blaði hafði verið heimilað að salta
í 50 þús. tunnur umfram það sem
áður hafði verið heimilað. Búið var
að selja það magn til Sovétríkj-
anna, en nú eru allar horfur á, að
ekki takist að veiða þetta magn.