Austurland - 31.12.1956, Blaðsíða 2

2
AUSTURLAND
Neskaupstað, 31. desember 1956.
Að sumri
Öllum sem hlut áttu að máli er
enn í fersku minni vandkvæðin
sem á því voru að gera sem verð-
mætastan þann afla sem veiddist
síðastliðið sumar á síldveiðunum.
Ekki var þó hægt að loka augun-
um fyrir því að veiðiskipunum
var talsvert mismunað um losun,
sum voru samningsbundin hjá
þessum, önnur hjá hinum, eins og
gengur og útgerðarmenn sumir
hverjir höfðu það sterk ítök eða
jafnvel réðu söltunarstöðvunum
og gátu þess vegna vísað öðrum
skipum frá en tekið sín eigin til
losunar.
Þar sem menn eru nú að gera
sér vonir um meiri afla á síld-
veiðunum hér fyrir austan og
norðan á næstu árum og eins af
fyrrnefndum ástæðum, má gera
ráð fyrir að þessi þróun færist í
aukana, ,,aðstandendur“ hverrar
söltunarstöðvar myndi ákveðinn
hóp skipa utan um stöðina en úti-
loki önnur. Ef til kæmi, yrði þetta
mjög óheppilegt þegar á heildina
er litið og þarf að fyrirbyggja að
svo geti orðið. Það hefur áður
skeð hér á landi að ákveðið hefur
vierið fyrfiirfram það magn sem
hvert skip hefur heimild til að
koma með til söltunar yfir sum-
arið. I Noregi er sama verð á
síldinni hvort sem hún fer til sölt-
unar, frystingar eða bræðslu.
Kappið um að koma sem mestu
í salt og óvandvirkni við söltunina
er megin ástæða þess hve mikið
af síldinni hefur reynzt slæm vara
við yfirtölcu. Skotar eru viður-
kenndir fyrir sérstaka vandvirkni
við síldarsöltun en þar þekkist
heldur ekki ákvæðisvinna hjá
kvenfólkinu. Og Færeyingar sem
stöðugt taka vaxandi þátt í síld-
veiðunum salta að vísu nær alla
síld sína um borð í veiðiskipunum
en þegar í land kemur er tekið
upp úr hverri tunnu og flokkað
en ákvæðisvinna þekkist ekki.
En hvernig er þá aðstaðan í
landi til að taka á móti síldveiði
væntanlegra aflaára? Hreint út
sagt slæm. Að vísu má segja að
möguleikarnir til að salta aukið
magn á norðaustur- og austur-
svæðinu hafi batnað talsvert, mið-|
að við þær kröfur sem við gerum
til þeirrar aðstöðu í dag, eigi hins-
vegar að frysta og bræða gegnir
öðru máli. Beinamjölsverksmiðj-
urnar geta þó brætt nokkuð en
mun flestar skorta þrær, lýsis-
geyma og mjölgeymsluhús. Væri
um síldarsumur að ræða þá er
raunverulega ekki hægt að tala
um aðrar bræðslur en á Siglufirði.
Hitt er hverfandi miðað við yfir
tvö hundruð veiðiskip og þá tækni
sem nú er notuð við veiðarnar.
Það er augljóst mál að stórkost-
legar tafir geta orðið og hljóta
raunar að verða á losun aflans,
komi á annað borð góð síldveiði-
sumur. Mikill síldarafli er þó það
eina sem getur rétt útgerðina úr
kútnum og bætt stórlega allan
hag ríkisins. Væri því illa farið
ef ekki yrði hugsað fyrir þeim
möguleika í tæka tíð.
Það ætti að vera í verkahring
Síldarútvegsnefndar að koma
skipulagi á þau mál sem hér hef-
ur verið drepið á.
Það verður að sjá svo um að
þær verksmiðjur sem hafa tæki
til að bræða síld, fái það sem á
vantar svo hægt sé að fullnýta af-
köst þeirra ef þörf reynist.
Það þarf að vinna að endurbót-
um á frystihúsunum svo þau hafi
Framhald af 1. siðu.
vegsmálaráðherra, en nú Aust-
firðingurinn Lúðvík Jósepsson,
einn af aðalleiðtogum Sósíalista-
flokksins og Alþýðubandalagsins.
Ekki var dregin á það nein dul,
að það væri ætlun forvígismanna
Alþýðubandalagsins, að samtök
þessi þróuðust í fastmótaðan
stjórnmálaflokk íslenzkrar alþýðu,
þar sem tekið gætu höndum saman
menn með svipaðar skoðanir og
hugsjónir, þó þeir hafi skipzt í
marga flokká. Ákveðið hefur ver-
ið að efna til flokksstofnunar
þessarar á næsta ári.
Meðal þeirra mála, sem ríkis-
stjómin hefur heitið að vinna að
og enn eru ekki komin í fram-
kvæmd, eru stækkun landhelginn-
ar, en síðar í vetur ætti reglugerð
þar að lútandi að geta verið til-
búin, endurskipulagning banka-
mála, en frumvarp um það efni
mun vera á næstu grösum, endur-
skoðun kosningalaga og síðast en
ekki sízt öflun nýrra framleiðslu-
tækja og dreifing þeirra um
landið til að stuðla að auknu
byggðajafnvægi. Hafa þegar verið
samþykkt lög um smíði 15 nýrra
togara og nokkurra stórra fiski-
báta.
Þegar núverandi ríkisstjóm var
mynduð, rættust vonir fjölda
manna, sem umfriam allt vildu
hnekkja völdum íhaldsins. Henni
var því heilsað með bjartar vonir
í huga, en jafnframt nokkmm
ugg um að henni mundi ekki lang-
lífis auðið. Vitað var, að mörg og
erfið verkefni biðu úrlausnar og
að náið samstarf allra aðila var
nauðsynlegt, ætti að takast að
leysa þessi mál af viti. Það var
líka vitað, að íhaldið mundi beita
öllum ráðum til að fella þessa
ríkisstjóm, sem er svo ósvífin að
vilja láta þá, sem rakað hafa sam-
an fé í skjóli óstjómar síðustu
tök á að taka á móti miklu magni
af síld til frystingar.
Það þarf áð finna annan grund-
völl til söltunar á síld með tilliti
til þess sem að framan er sagt,
með það fyrir augum að stórauka
framleiðsluna, jafna aðstöðumun
skipanna vegna verðmismunar og
að vanda vöruna en það er höfuð-
nauðsyn því annars getur orðið
miklum erfiðleikum bundið að
auka framleiðsluna, sakir sölu-
tregðu og harðnandi samkeppni
um markaðinn.
Það er auðvitað margt sem þarf
að gera, en allt það sem varðar
framleiðsluna verður að sitja í
fyrirrúmi. Framleiðslan, sjávarút-
vegurinn, verður hvort sem er að
gefa okkur það í þjóðarbúið sem
allar aðrar framkvæmdir byggjast
ára, skila nokkru af því fé aftur
til framleiðslunnar. En það hefur
líka komið í ljós, að reynt er að
vega að ríkisstjórninni innan frá.
Einn af þingmönnum Alþýðu-
flokksins hefur tekið að sér að
ganga erinda íhaldsins og hefur
lagt til að stjórnarsamstarfið yrði
rofið. Það er því ekki vist, að
ríkisstjórnin verði langlíf, nema
alþýðan standi vel á verði. Hins-
vegar mun stjórnin festast mjög í
sessi, ef efnahagsmálaráðstafanir
hennar gefast vel.
Árið sem er að líða hefur á
margan hátt verið okkur íslend-
ingum hagstætt. Utflutningsfram-
leiðsla þjóðarinnar mun hafa ver-
ið meiri en nokkru sinni fyrr,
þrátt fyrir truflanir af völdum
óstjórnar fyrri hluta árs. Islend-
ingar afla vissulega mikils og
ættu að geta rekið atvinnufyrir-
tæki sín með miklum hagnaði. En
vandinn liggur í óréttlátri skipt-
ingu þjóðarteknanna og mikilli
verðbólgu.
Horfurnar fyrir þjóðarbúið á
næsta ári eru vtssulega góðart
Allar líkur eru á því, að nýtt
framleiðslu- og útflutningsmet
verði sett og meira til skipta milli
þegnanna. Það er líka full ástæða
til að vona, að með samstarfi al-
þýðusamtakanna og ríkisstjórnar-
innar takist nú loks að koma
böndum á dýrtíðardrauginn og er
þá mikill sigur unninn. Á sviði
löggjafar er líka að vænta mik-
illa tíðinda.
Bærinn okkar
Á þessu ári hefur lífið gengið
sinn vanagang hér 1 bænum. Mál-
um okkar hefur þokað sæmilega
áleiðis. Sjúkrahússbyggingunni er
að verða lokið, félagsheimilinu
miðaði vel áleiðis og að mestu var
lokið smíði hins nýja togara í
Þýzkalandi, svo minnst sé á
Útgáfa Áust-
firðingafé-
lagsins
Austfirðingafélagið í Reykjavík
hefur haft forgöngu um útgáfu
„Austurlands", og hefur þar birzt
margháttaður fróðleikur um
fjórðunginn og íbúa hans. Hafa
komið út 4 bindi af ritsafni þessu,
en mörg ár eru síðan síðasta
bindið kom út og voru margir
farnir að örvænta um framhald.
En innan skamms er von á tveim
bókum ■' viðbót og mun það mörg-
um Austfirðingum fagnaðarefni.
Þá hefur Austfirðingafélagið
gefið út 2 bindi af „Ættum Austi
firðinga“ og hið þriðja kemur á
næstunni.
Formaður Austfirðingafélagsins
er nú Sigmar Pétursson frá Ás-
unnarstöum, en aðrir í stjórn eru
Haukur Eyjólfsson frá Seyðisfirði,
Sigurður Eiríksson, frá Hjartar-
stöðum, Páll Guðmundsson frá
Eskifirði og Magnús Pálsson frá
Veturhúsum í Eskifirði.
Benedikt Gíslason frá Hofteigi
er full.trúi félagsins út á við.
stærstu málin. Bátaflotinn hélt
áfram að stækka og síðari hluta
árs var byrjað á byggingu nokk-
urra íbúðarhúsa, en slíkar bygg-
ingarframkvæmdir hafa að mestu
legið niðri árum saman, illu heilli.
Atvinna var með nokkum veg-
inn eðlilegum hætti mestan hluta
ársins, en í nóvember var vinna
stopul og lítil í desember, vegna
þess hve lítill fiskur barst á land.
Höfum við enn fengið sönnun fyr-
ir því, að einn togari nægi okkur
ekki til að halda uppi fullnægjandi
vinnu.
Næsta ár verður sýnilega merk-
isár í sögu bæjarins. Þegar í
næsta mánuði tekst að koma tveim
stórmálum í höfn, sjúkrahúss-
byggingunni og togaramálinu.
Ákveðið er að hefja byggingu
gagnfræðaskóla og væntanlega
tekst þá að koma félagsheimilinu
undir þak. Bátaflotinn mun enn
vaxa á árinu og er vitað um þrjá
báta í smíðum fyrir Norðfirðinga
og munu þeir allir afhentir á ár-
inu. Bæjarbúar ættu því ekki að
þurfa að kvíða atvinnuleysi eða
fjárhagserfiðleikum umfram þá
landsmenn aðra, sem bezt eru
settir.
Við getum því áreiðanlega
kvatt þetta ár og heilsað hinu
nýja vonglöð og djörf í huga.
Megi hið nýja ár færa lands-
mönnum öllum aukna hagsæld og
aukna menningu, andlega og efna-
lega.
Gleðilegt nýár.
a.
Við áramói