Austurland - 22.04.1965, Blaðsíða 2

2
AUSTURLAND
Neskaupstað, 22. april 1965.
STIKLUR
KJARABARÁTTA
Þorri íslenzkra launþega hefur
nú sagt upp kjarasamningum og
mótað helztu kröfur sínar. Eins
árs vopnahlé verkalýðsfélaga og
atvinnurekenda rennur út í júní
og opinberir starfsmenn hafa
lausa samninga frá næstu ára-
mótum. Vonir iaunþega um stöðv-
un verðbólgunnar hafa brugðizt.
Skattheimtan á sl. sumri og stór-
felld hækkun söluskatts í desem-
ber benda ekki til, að þeir sem
gera út viðreisnina hafi áhuga á
stöðvun óðaverðbólgunnar eða
raunhæfum kjarabótum fyrir
launþega. Það þarf því engan að
undra, þótt þeir síðartöldu geri
nú kröfur um verulegar kjara-
bætur í formi beinna kauphækk-
ana og aukinna fríðinda í ýmissi
mynd. Að þessari kröfugerð
standa launþegar einhuga án til-
lits til stjórnmálaskoðana og því
vonlítið, að reyna að flokka þetta
undir „niðurrifsstarfsemi ko:mm-
únista“. Samt kunna einhverjir að
spyrja, hvort þessar kröfur séu
réttmætar, hvort þjóðarskútan
þoli meira álag. Lítum á eftir-
farandi atriði.
Nýverið hefur sambandsstjórn
ASl birt útreikninga um þróun
þjóðartekna, útflutnings og samn-
ingsbundins tímakaups verka-
manna á árunum 1959—63 og
byggir þar að mestu á skýrslum
Efnahagsstofnunarinnar. Þar
koma m. a. fram eftirtaldar stað-
reyndir: A þessu tímabili jukust
vergar (brúttó) þjóðartekjur um
nær 25%, eða 5.6% að meðaltali
á ári hverju. Sé tekið tillit til
fólksfjölgunar þessi ár eru sam-
svarandi tölur 15.4% og 3.7%.
Endanlegar tölur fyrir árið 1964
liggja enn ekki fyrir, en þó er vit-
að, að þjóðartekjurnar uxu um,
a. m. k; 7% og verðmæti útflutn-
ings um hvorki meira né minna
en 18%. — Á sama tíma hefur
kaupmáttur timakaups hjá verka-
fólki (Taxti I og IV) lækkað um
6—12%, þ. e. þróazt í þveröfuga
átt við hagvöxtinn í heild. Svip-
aða sögu er að segja urn laun op-
inberra starfsmanna, sem nú eru
a. m. k. 15—20% iægri en eftir
gerðardóminn í júlí 1963.
Hefðu rauntekjur verkafólks
hækkað um 3% á ári hverju á
umræddu tímabili, og slíkt segir
jafnvel Morgunblaðið á stundum
að eðliiegt mætti teljast, þyrfti
tímakaupið í dag að hækka um
þ’riðjung. Skv. I. taxta þýddi það
hækkun úr kr. 33.01 í 43.35 á
tímann miðað við meðaltal árs-
ins 1964. — Það þarf mikla kok-
hreýsti til að mæla gegn kröfum
dusturlmtl
Lausasala kr. 5.00 '
Ritstjóri: Bjarnl Þórðarson. j
NESPRENT '
launþega í ljósi þessara stað-
reynda. Þeir sem halda því fram
að ekki sé hægt að veita þeim
umtalsverðar kjarabætur, eru um
leið að kveða upp harðan dóm um
stjórnarstefnu þess tímabils, sem
kennt er við viðreisn, því að varla
hefur hagvöxturinn gufað upp.
VINNUÞRÆLKUN.
Æ ofan í æ er því haldið fram í
málgögnum ríkisstjórnarinnar, að
aldrei fyrr í sögunni hafi hagur
almennings hér á landi staðið með
þválíkum blórna og undanfarin
viðreisnarár. Ofangreindar tölur
segja skýrt til um sannleiksgildi
þeirrar fulilyrðingar, og ná þær þó
ekki nema að litlu leyti til skatt-
heimtunnar. Með þessum áróðri
stjórnarblaðanna eru aðstandend-
ur þeirra að reyna að blekkja
auðtrúa lesendur og ef til vill
einnig að svæfa sína vondu
samvizku. Það sjaJdan reynt er að
beita tölum til að sanna tilvist
„velferðarríkisins" er ætíð miðað
við heildartekjur, sem fengnar
eru að verulegum hluta með yfir-
vinnu.
Kjararannsóknarnefnd, sem í
eiga sæti fulltrúar launþega og
atvinnurekenda, hefur fyrir
stuttu sent frá sér fróðlegt
fréttabréf, þar sem greint er frá
niðurstöðum könnunar á vinnu-
tíma nokkurra starfshópa í
Reykjavík á árunum 1961—63 og
fyrri helmingi ársins 1964. Nær
könnunin til verkamanna, verka-
kvenna, vörubílstjóra og verk-
stjóra, og kemur þar fram ófög-
ur mynd. Árið 1963 unnu þessir
starfshópar að meðaltali frá
2770—3432 vinnustundir yfir ár-
ið og fengu 38—50% af heildar-
tekjum sínum með eftir- og næt-
urvinnu. Fjöldi dagvinnustunda
yfir árið miðað við 48 stunda
vinnuviku er nálægt 2300. Meðal-
töl yfir hálft síðasta ár benda til
enn verra ástands. Hrikalegust er
útkoman hjá verkamönnum, sem
fá að meðaltali aðeins um 50%
af heildartekjum sínum í dag-
vinnu, en lengstur reyndist vinnu-
tími hjá verkstjórum, sem bæta
röskum 1100 tímum á ári við
eðlilega dagvinnu. Þar eð hér er
um meðaltöl að ræða, er yfirvinna
að sjálfsögðu mun meiri í mörg-
um tilfellum.
Með rannnsóknum sínum á
vinnumarkaðinum er kjararann-
sóknarnefnd að vinna hið þarf-
asta verk, sem enn er á byrjunar-
stigi. Rannsóknir hennar eiga í
framtíðinni að ná til allra verka-
lýðsfélaga í landinu. Þótt áður-
nefnd könnun nái aðeins til
Reykjavíkur, er talið ósennilegt,
að vinnuþrælkunin sé minni á
öðrum stöðum, „þar sem atvinná
er nóg.“ Þá mun Hagstofan vera
að hefja sams konar rannsóknir
á vinnutíma og launum opinberra
starfsmanna.
VERKFALLSRÉTTUR.
Þær fréttir bárust frá Sváþjóð
fyrir skemmstu, að þarlend rík-
isstjórn hafi lagt fram frumvarp
á þingi um verkfallsrétt til handa
opinberum starfsmönnum, og þarf
ekki að efast um, að það verði
samþykkt. — Hér á landi verða
opinberir starfsmenn að taka því
sem að þeim er rétt af gerðardómi
og eiga lögsókn yfir nöfði sér,
boði þeir til verkfalla. Frumvörp
sem þingmenn Alþýðubandalags-
ins hafa flutt á Alþingi um verk-
fallsrétt fyrir opinbera starfs-
menn, haia ekld náð fram að
ganga. Framgangur þessa rétt-
lætismáls í Sváþjóð ætti að verða
opinberum starfsmönnum hérlend-
is hvatning til að knýja nú enn
fastar á um verkfallsréttinn. Is-
lenzkir kratar reyna oft að veðra
sig upp við sósíaldemókrata á
hinum Norðurlöndunum, sem
væru þeir flokksbræður þeirra.
Mættu þeir gjarnan renna stoð-
um undir það með því að beita
sér fyrir þessu máli innan ríkis-
stjórnarinnar.

Gleðilegt sumar!
DRÁTTARBRAUTIN HF.
Neskaupstað.
Gleðilegt sumar!
SILDARVINNSLAN HF.
Neskaupstað.
AA^^V^^WWWWWWVWWWWWVWWWWW^^^AMAAMAAMAAWAWAAAAMAMAAAAAMAXA
HF. EIMSKIPAFÉLAG ISLANDS
Aðalfimdur
Aðalfundur Hf. Eimskipafélags íslands verður haldinn í
fundarsalnum í húsi félagsins í Reykjavík, föstudaginn 21. mai
1965 kl. 13.30.
Dagskrá samkvæmt 13. grein samþykkta félagsins.
Tillögur til breytinga á samþykktum félagsins sam-
kvæmt niðurlagi ákvæða 15. gr. samþykktanna (ef til-
lögur koma fram).
Aðgöngumiðar að fundinum verða afhentir hluthöfum og
umboðsmönnum hlubhafa á skrifstofu félagsins í Reykjavík,
dagana 17.—19. maí.
Reykjavík, 7. apríl 1965.
Stjórnin.
innJtnAIVljVllfMVVMWrilVi^^i***********a,*******"*^A^^* -'AAA/WWWWUVWWWUV\AA(VVW>rAi
/WWWWWWWWWWWWWMWWWWWWWWWMWWWWWWWWWW^MAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAA
Anglía skyrtan
ALLABÚÐ
tfWWWW^^A/W^AAAAAAAAMWVW\AAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAA/WWWWVWVW\AAAAAAAAAAAAAAAAA/
MAMMA^WWWWWWWWWWWWWWWW^^^^^A^W^^MA^WMAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAA/
Frá barnaskólanum
Kennsla hefst föstudaþínn 23. ápríl saftikvasmt stundaskrá.
Skólastjóri.