Austurland - 14.05.1965, Page 1

Amlurlmd
Málgagn sósíalista á Austurlandi
Kom í morgun
Bjartliir, NK 121, síðara skipið,
sem Síldarvinnslan hf. keypti í
Austur-Þýzkalandi, kom til Nes-
kaupstaðar í morgun. Þetta er
samskonar skip og Barði.
Skipstjóri á Bjarti er Filip
Höskuldsson, stýrimaður Lúðvík
Ágústssori og 1. vélstjóri Björn
Guðnason.
15. árgangur.
Það tíðkast nú 'mijög að gefa
skipum nöfn eftir mönnum og
kenna við föður og má heita að
nöfn fiskiskipa hafi víðast á
landinu farið nokkuð í þessa átt,
jafnvel svo, að manni dettur í
hug, að um tízkufyrirbrigði sé að
ræða. Þá er annað fýrirbrigði
um nafngift sem algengt er orð-
ið og er það að einkenna skip
með raðtölu í rómverskum tökmv,
svo sem Jörundur II og III
Öfeigur H, III og jafnvel IV.
Ekki get ég nú sagt að mér falli
þessi háttur vel, né að smekklega
fari það í daglegu máli. En hvort
sem manni fellur það betur eða
ver, þá tjóir ekki að amast við
tízkunni og vei sé þeim sem geng-
ur í berhögg við hana.
Um miðjan janúar sl. lauk
fyrir Austurlandi síldveiðum
sem þá höfðu staðið nærri sam-
fellt í 6 til 7 mánuði. Eiginlega
var þar um tvær síldarvertíðir að
ræða, með greinilegujm sérein-
kennum fyrir hvora vertíð. Sum-
arvertíðin hófst fyrrihluta júní-
mánaðar 1964 og stóð til fyrri-
hluta september. Hér var um að
ræða síldarvertíð svipaða að
einkennum og verið hefur um
nokkur undanfarin ár. Það er
kunnara en frá þurfi að segja að
þessi síld er mjög vel fallin til
söltunar fyrir þá síldarmarkaði
sem íslendingar hafa haft um
fjöldamörg undanfarin ár. Þá er
og rétt að minnast þess að öll
skilyrði til síldarsöltunar, viðvíkj-
andi legu fiskimiðanna, eru fyrir
hendi, til að hagnýta þessa salt-
sild og er skylt að geta þess að
Austfirðingar hafa brugðizt vel
við að inna af hendi þá brýnu
nauðsyn að fullnægja sölusamn-
ingum um saltsíld, þegar síld-
veiði brást að miklu leyti í öðrum
landshlutum. Því meir ber að
virða þetta átak Austfirðinga
þegar tekið er tillit til þess að
í þessum landshluta voru menn
fyrir 4—5 árum með öllu óvið-
búnir því að taka á móti svo
niiklum síldarafla, sem raun hef-
ur á orðið tvö sl. ár. Þá er
sumarsíldin ekki síður vel fallin
til bræðslu, enda hefur þegar
fengizt nokkur reynsla um þann
rekstur, þó að langtum of lítið
hafi verið gert af hálfu ríkis-
Neskaupstað, 14. maí 1965.
valdsins til að auka afköst síldar-
bræðslanna á Austurlandi og er
það ekki sízt tilefni þessarar
greinar.
Þá þykir mér rétt að geta þess
að iilraun hefur verið gerð til
að hagnýta sumarsíldina til út-
flutnings í frosnu ástandi fyrir
þau lönd sem kaupa frosna síld
til reykingar og niðurlagningar.
Þessi tilraun mieð frystingu á
sumarsíld fyrir Austurlandi hef-
ur ekki gefizt vel og vil ég leyfa
mér að benda þeim mönnum, sem
við slíkt vilja fást, á að það verð-
ur að gera með mikilli varúð og
nákvæmni ef árangur á að nást
og' enda hæpið að árangur náist
hversu vel sem til þess er vandað.
Veldur þar mestu um hin mikla
rauðáta sem jafnan er í sumar-
veiddri sild, svo og fitulag síldar-
innar og fleira. Aftur á mótl er
hér um að ræða mjög góða síld
til beitu svo sem öllum er kunn-
ugt.
Um haustvertíðar-síldina, sem
ég vil telja að byrji síðari hluta
septembermánaðar eða fyrri
hluta október, gegnir allt öðru
máli. Þar er um að ræða síld,
sem virðist einkar vel fallin til
frystingar fyrir érlenda mark-
aði. Svo einkennilegt sem það
kann að virðast, að þó að síldin
sé full af rauðátu fyrri hluta
september, er átan gjörsamlega
horfin úr hsnni síðari hluta sept-
ember og fyrri hluta október-
mánaðar. Annað glöggt einkenni
haust-veiddu síldarinnar er það,
að hún er full af hrognum og
sviljum, en það er vel séð af
kaupendum frosnu síldarinnar.
Fitumagn hennar er einnig hæfi-
legt fyrir þessa markaði. Síldin
er stinn viðkomu og meðfærileg.
Er þá ótalinn sá kosturinn sem
mestu varðaði á sl. haustvertíð,
en þá lágu síldarmiðin svo nærri
góðum höfnum að mjög auðvelt
var að koma síldinni ferskri í
síldaryinnslustöðvarnar. Frysting
á síld hófst með haustvertíðinni
síðari hluta september. Þá þeg-
ar var síldin mjög góð fyrir alla
þá markaði sem talca við frosinni
síld frá íslandi og héldust sömu
gæði að fullu þar til vertíðinni
lauk um miðjan jan. Þessi síld-
arfrysting verð ég að álíta, að
18. töíublað.
hafi tekizt með ágætum, svo vel,
að ef frá eru taldir smávægilegir
byrjunarörðugleikar, þá hafi
frysting síldarinnar og öll með-
ferð verið mijög góð, enda gerði
hún víðreist írysta síldin frá
Austurlandi strax á þessari
fyrstu vertíð. Er mér kunnugt
um, að hún hefur selzt til Pól-
lands, Rússlands, Austur- og
Vestur-Þýzkalands, Frakklands,
Tékkóslóvakíu, Israel og jafnvel
til Ameríku og hvarvetna fengið
góðar viðtökur. Ástæðurnar fyrir
því að þessi síldarfrysting tókst
vel, eru einkum tvær. Önnur er
sú, að síldin var mjög sérstök
að gæðum. Ekki bráðfeit en jafn-
feit (18—20%), full, sem svo er
kallað, og engin blóðsíld. Stærð-
arilokkun var auðvelt að fram-
kvæma við pökkun. Hin ástæðan
var sú, að síldarmiðin lágu svo
nærri verkunarstöðvunum að
síldin var fullkomlega fersk þeg-
ar frysting fór fram og er það
vitanlega höfuðatriði.
Þessar tvær síldarvertíðir sem
hér hefur verið lýst, eru athygl-
isverðar í meira lagi, enda er það
kunnara en frá þurfi að segja,
að margvísleg hafa viðbrögð
þjóðfélagsins orðið til að mæta
þessari breytingu á síldveiði-
möguleikunum, sem hér virðast
blasa við. En að mínum dómi eru
þau viðbrögð harla furðuleg.
Miklar líkur benda til þess, að
það veiðarfæri sem notað hefur
verið, hringnótin og kraftblökk-
in, séu ekki hið rétta veiðarfæri
sem hér á við. Veiðin hefur að
vísu orðið ákaflega mikil 1 þetta
veiðarfæri, en erfiðleikar á notk-
un þess í haust- og vetrartíð
og skemmdir sem orðið hafa á
hringnótinni er hvort tveggja svo
mikið, að full ástæða er til að
gerðar verði tilraunir með önnur
veiðarfæri, t. d. troll. Slíkar til-
raunir eru dýrar og varla við því
að búast að einstaklingar ráðist
í slíkt. Það hefði því verið í
fyllsta máta eðlilegt, að ríkis-
valdið hefði gert tilraunir með
ný veiðarfæri, eingöngu í tilefni
af þessari nýafstöðnu síldarver-
tíð fyrir Austurlandi. í annan
stað liggur beint við að efla og
bæta aðstöðu til hagnýtingar
síldarinnar nærri fiskimiðunum
eða nánar tiltekið á Austfjarða-
höfnum. En því fer mjög fjarri,
að þessi hafi orðið viðbrögð þjóð-
arinnar gagnvart einhverjum
mestu veiðimöguleikum, sem nú
lítur út fyrir að blasi við þjóð-
inni. Viðbrögðin hafa se|m sé
Framhald á 2. síðu.
Níels Ingvarsson
HÆRINGUR II
Vertíðarlok
Nú eru allir þeir Norðfjarðar-
bátar, sem gerðir voru úc frá
verstöðvum sunnanlands í vetur,
komnir heim.
Flestir bátanna byrjuðu róðra
óvenjuseint í vetur, og sumir
voru á síldveiðum allt fram í
miðjan febrúar. Afli var mjög
tregur framan af, en rættist
nokkuð úr er kom fram í apríl,
en veður hamlaði nokkuð veið-
um í „páskahrotunni“. í heild er
vertíðin slaklega í meðallagi og
að mun lakari en í fyrra.
Afli bátanna er sem hér segir:
Frá Vestmannaeyjum:
Glófaxi NK 54 658 tonn
Björg II NK 3 599 tonn
Þráinn NK 70 599 tonn
Hafrún NK 80 540 tonn
Björg NK 103 520 tonn
Frá Grindavík:
Sæfaxi II NK 123 609 tonn
Sæfaxi NK 102 490 tonn
Nýja Flugsýnar-
vélin komin
Hin nýja fjögurra hreyfla
flugvél Flugsýnar hf., „Norð-
firðingur“ kom til Reykjavíkur
sl. miðvikudag eftir 5 stunda
flug frá Englandi. Var flugvél-
inni flogið heim af Sverri Jóns-
syni flugstjóra og Lárusi Gunn-
arssyni, flugvirkja.
Til Norðfjarðar mun „Norð-
firðingur" sennilega koma í byrj-
un næstu viku og er ekki að efa,
að Norðfirðingar fagna þessari
glæsilegu flugvél.
Framihald á 2. síðu.
Haft er í
flimtingum
að nýi fjármálaráðherrann,
Magnús frá Mel, hafi tryggt
sig gegn kaupsýslumönnuin
um leið og hann settist í
stólinn;
að hann hafi gert breytinga-
tillögu við skattalagafrum-
varpið;
að samkvæmt henni slepþi
skattsvikarair við refsingii,
ef þsir gefi sig fram sjálfir;
að búast megi við mörgum
skattsvikatilkynningíum á
næstunni.