Austurland - 27.08.1965, Side 1

Amturtmd
Málgagn sósía/ista á Austurlandi
15. árgangur. Neskaupstað, 27. ágúst 1965. 33. tölublað.
Alvarlegar horfur í Norðf j.sveit
vegna kalskemmda í túnum
i
— Sameiginlegt vandamál framleiðenda og neytenda
Áður hefur verið frá því skýrt
hér í blaðinu og víðar, að kal
hafi valdið miklum túnaskemlmd-
um hér á Austurlandi. Kal-
skemmdir þessar hafa dregið
mjög úr heyöflun og skapað al-
varlegt ástand fyrir austfirzkan
landbúnað. Ofan á þetta bætist
svo erfið heyskapartíð og er sýnt,
að mjög mikið fóður vantar til
þess að bændur geti haldið bú-
um sínum í horfinu.
Af hálfu hins opinbera hefur
verið skipuð nefnd til að athuga
ástandið og gera tillögur um úr-
bætur. Hefur nefnd þessi ferðast
um Austurland og kannað málið.
Vantar 5.500 hesta í Norð-
fjarðarsveit
Hvergi er ástandið eins alvar-
legt og í Norðfjarðarsveit. Þar
eru kalskemmdir mestar og fer
ekki hjá því, að alvarlegt ástand
skapast hjá bændum þar, ef ekki
verða gerðar róttækari ráðstaf-
anir. Og minnkandi mjólkurfram-
leiðsla hlýtur að leiða til þess,
að mjólkurskortur verður í vet-
ur í Neskaupstað.
Að mati trúnaðarmanna hins
opinbera ventar 5.500 hestburði
af heyi í Norðfjarðasveit til þess
að bændur geti haldið búum sín-
um óskertum. Vegna góðs árferð-
is sunnanlands hefur heyfengur
verið þar með mesta móti og er
mikið framboð á heyi. það er því
hægt að leysa þennan vanda, ef
bændum yrði gert kleift að kaupa
hey án þess að reisa sér hurðar-
ás um öxl.
Kostar 1.4 millj. kr.
Eftir þeim upplýsingum, sem
blaðið hefur aflað sér, kostar
beyið í hlöðu í sveitum syðra kr.
1.50 kg. Ætla má, að binding
beyjanna, flutningur á útskipun-
arhöfn, flutningsgjöld og upp-
skipun, kosti kr. 1.00 á hvert
kíló. Mundi þá það -hey, sem talið
er að bændur í Norðfjarðarsveit
skorti kosta kr. 1.375.000.00 kom-
ið á bryggju hér í bænum.
Þetta er irnikil upphæð fyrir
ekki fleiri bændur og ekki stærri
bú, en hér eru. Það' er eðlilegt að
bændur hiki við að binda sér
slíka bagga og leiti allra bragða
til að gera þetta áfall sem létt-
bærast.
Verður kúnum fargað, en
sauðfé fjölgað?
Vitað er að sumir bændur í
Norðfjarðarsveit hafa hugleitt,
að fækka nautgripum, en fjölga
þá fremur sauðfé. Munu þeir
fremur telja sig geta kornist yfir
erfiðleikana með því móti, því
sauðfjárræktin er ekki eins bind-
andi og auðveldara að stunda
tímavinnu hér í bænum með því
móti. En fyrir bæjarbúa sefm
neytendur, væri mjög alvarlegt,
ef þróun mála yrði þessi.
I Norðfjarðarsveit er eðlilegt,
að áherzla sé lögð á imjólkur-
framleiðslu, en öðrum, sem ekki
hafa aðstöðu til að framleiða
sölumjólk, látið eftir að fram-
leiða kjötið. Norðfjarðarsveit
liggur sérlega vel við mjólkur-
markaði í Neskaupstað.
Það ber því eftir mætti að
spyrna gegn því, að sauðfjárrækt
aukist í sveitinni á kostnað naut-
griparæktarinnar.
Sjónarmið neytenda
Því fer víðs fjarri, að þetta
mál sé mál bændanna í Norð-
fjarðarsveit einna saman. Það
er einnig mál neytendanna í
Neskaupstað1. Minnkandi mjólk-
urframleiðsla í sveitinni hlýtur
að verða til þess, að hér í bæn-
um verði mjólkurskortur í vetur.
Vafalaust verður þá að grípa til
þess, að flytja að imjólk eftir því
sem föng eru á, en mjólk er ákaf-
lega viðkvæm vara, sem illa þol-
ir langa flutninga og geymslu
án þess að skemmast.
Fyrst og fremst hljótum við að
renna augum til Héraðsins. Það-
an er tiltölulega auðvelt að flytja
mjólk, þegar Oddsskarð er fært.
En eins og allir vita, má búast
við því, að skarðið verði lokað
langtímunum saman. Þar við bæt-
ist, að kalskemmdimar ná líka til
aðalmjólkurframl.svæðisins á
Héraði. Má því ætla, að einnig
þar geti dregið úr mjólkurfram- i
leiðslu og ekki vitað hvað mikil
mjólk verður afgangs, þegar eft-
irspurn annarra viðskiptamanna
verður fullnægt.
Aí sjálgsögðu yrði einnig flutt
mjólk að sunnan og norðan með
strandferðaskipunum. Strandferð
ir eru strjálar og mjólkurflutn-
ingar með þeim hætti yrðu fjarri
því að verða fullnægjandi. Auka-
kostnaður, sem neytendur þyrftu
að greiða, mundi falla á mjólk-
ina.
Loks er hægt að hugsa sér
einhverja mjólkurflutninga með
flugvél frá Reykjavík. Vegna
þess hjVe flugferðir hljóta að
verða stopular að vetrinum, er
þó ekkert á þeim að byggja.
Mjólkurflutningar loftleiðis yrðu
algert neyð'arúrræði, því útsölu-
verð mjólkurinnar hlyti að tvö-
faldast.
Að þessu athuguðu fer ekki á
milli mála, að það hlýtur að vera
mikið hagsmunamál neytenda, að
mjólkurframleiðsla í Norðfjarð-
arsveit verði með eðlilegum
hætti og nokkuð á sig leggjandi
til að svo megi verða.
Eolilegt væri að bæjarstjórnin
og hreppsnefndin ræddu þessi
mál og reyndu að finna leiðir til
að koma í veg fyrir samdrátt bú-
anna. Væntanlega verður slíkum
fundi komið á.
Ef til vill er það ekki hið al-
varlegasta fyrir neytenduma,
þótt imjólkurskortur verði í vet-
ur. Hitt er miklu alvarlegra, ef
kúm verður fækkað til muna.
Þegar svo er komið, að búin hafa
dregist mikið saman, er skammt
í það að menn hreinlega gefist
upp á búskap.
Fækkun gripa hlýtur líka að
koma bændum í koll. Með því er
verið að rýra möguleika til
tekjuöflunar í framtíðinni.
Bæjarstjóri hefur í bréfi til
búnaðarmálastjóra og í viðtali
við trúnaðarmenn ríkisstjórnar-
innar, lagt áherzlu á, að þetta
mál varðaði mjög íbúa Neskaup-
staðar og hvatt til þess, að eftir
megni yrði að því stuðlað, að
Framhald á 2. síðu.
Utsvör á Seyð-
isfirði 5.6 millj.
Nýlega voru lagðar fram
skrár um útsvör og aðstöðu-
gjöld á Seyðisfirði.
Alls var jafnað niður útsvör-
um að upphæð kr. 5.623.200.00.
í fyrra voru álögð útsvör kr.
4.664.400.00.
Allar bætur almannatrygginga,
einnig fjölskyldubætur, voru
undanþegnar útsvari. Ekki var
lagt útsvar á verkamenn og sjó-
menn 67 ára og eldri og hálft
útsvar á aðra.
Veittur var 11% afsláttur frá
hinum lögboðna stiga.
Hæst útsvör greiða eftirtaldar
söltunarstöðvar:
Ströndin 277.300
Sunnuver 209.300
Hafaldan 208.800
Söltunarst. Valtýs Þorst. 190.300
Þessir einstaklingar bera hæst
útsvör:
Ólafur Ólafsson, útgm. 138.000
Gunnar Þórðarson, vélstj. 86.000
Guðm. Sigurðsson, vélstj. 80.600
Aðstöðugjöld nema kr. 1.700.
800.00. Hæst aðstöð'ugjöld
greiða:
Kaupfélag Austfjarða 310.000
Ströndin 168.000
Hafaldan 138.600
Sunnuver 129.400
Söltunarst. Valtýs Þorst. 117.600
Síldarútv.-
nefnd reisir
birgða-
skemmu
Síldarútvegsnefnd hefur feng-
io leyfi bygginganefndar og bæj-
arstjómar Neskaupstaðar til að
reisa birgðaskemmu í Ormsstaða-
hjáleigu. Verður hún 42.78 m að
lengd og 15.44 m breið.
Skemman verður byggð á
.nörkum Neskaupstaðar og Norð-
fjarðarhrepps og snýr göflum í
austur og vestur. Auralækur
rennur undir skemmuna austan-
verða. Fjarlægð skemmunnar frá
vegi verður 20 metrar.
Byggingafélagið Brúnás, Eg-
ilsstöðum gerir grunn skemm-
unnar, en ekki er enn vitað hver
reisir hana.
Höfðingleg gjöf
Nýlega hafa mæðginin Sigur-
björg og Eyþór Svendsás, Nes-
kaupstað gefið Björgunarskútu-
sjóði Austurlands 10 þúsund kr.
til minningar um son og bróður,
Óskar Marvin Svendsás, sem
fórst með vélbátnum Gandi 1.
okt. 1942.