Austurland - 17.09.1965, Page 1

Amturlmú
Málgagn sósíalista á Austurlandi
15. árgangur. Neskaupstað, 17. september 1965. 36. tölublað.
Fulllrúafundur Alþýðu-
bandalagsins í Auslur-
landskj ördæmi
Sunnudaginn 12. sept. sl. var
haldinn hér í Neskaupstað full-
trúafundur Alþýðubandalagsins í
Austurlandskjördæmi. Fundinn
sátu 32 fulltrúar víðsvegar að úr
kjördæminu, og höfðu sumir kom-
ið um langan veg eins og frá
Bakkafirði og Djúpavogi. Fundin-
um stjórnaði Gunnar Ólafsson,
skólastjóri í Neskaupstað, en
fundarritari var Guðjón Jónsson,
kennari á Eskifirði.
Á fundinum voru rædd ýmis
málefni, m. a. málefni Alþýðu-
bandalagsins í kjördæminu, undir-
búningur bæjar- og sveitarstjórn-
arkosninga, sem fram eiga að
fara á næsta vori, og atvinnu- og
framfaramál Austurlands.
Fundur þessi bar ljósan vott
um áhuga forustumanna Alþýðu-
bandalagsins í kjördæminu á að
efla sem mest samtök sín og að
gera áhrifaaðstöðu Alþýðubanda-
lagsins í kjördæminu enn meiri og
betri en hún nú er. Ný félags-
samtök Alþýðubandalagsins í
íkjördæminu verða mynduð á
næstunni og hin félagslega starf-
semi aukin.
Bæjar- og sveitarstjómarkosn-
ingar eiga að fara fram síðasta
sunnudaginn í maímánuði á næsta
vori. Á sumum> stöðum í kjör-
dæminu eru Alþýðubandalags-
menn þegar farnir að >búa sig
undir þær kosningar en almennt
munu þau mál koma á dagskrá
samtakanna á næstu mánuðum.
Umræður um atvinnumálin
urðu miklar á fundinum og tóku
mestan hluta fundartímans ein-
stakra dagskrármála. Ljóst var
af þeim umræðum, að atvinnu-
málin eru ofarlega í hugum
flestra Austfirðinga nú um þess-
ar mundir. Á fundinum var gerð
sérstök samþykkt varðandi at-
vinnumálin og er hún birt á öðr-
um stað í þessu blaði. Aðaiefni
samþykktarinnar var áskorun til
hinna stjómmálaflokkanna í kjör-
dæminu um sameiginlegan fund
nú í haust til þess að ræða ýtar-
lega og reyna að samræma til-
lögur Austfirðinga um úrbætur í
atvinnumálum kjördæmisins. Af
hálfu Alþýðubandalagsins hefur
bréf um þetta mál þegar verið
sent hinum flokkunum og fulltrú-
ar Alþýðubandalagsins tii þess að
mæta á sameiginleguim fundi,
voru kosnir á fulltrúafundinum.
í samþykkt fundarins um þessi
mál er bent á, að landbúnaðurinn
á Austurlandi á nú í miklum erf-
iðleikum. Miklar kalskemmdir í
túnum hafa víða bitnað þungt á
bændum á Austurlandi á þessu
ári, en auk þess liggur svo fyrir
sú staðreynd, að meðalafkoma
bænda á Austurlandi hefur um
langan tíma verið miklu lakari en
meðalafko.ma bænda í landinu.
Komi ekki til veruleg og skjót
aðstoð við landbúnaðinn á Aust-
urlandi, er ekki annað fyrirsjáan-
legt en að fjöldi bænda gefist upp
við búrekstur sinn og leiti í önn-
ur störf.
I samþykkt fundarins um at-
vinnumál er einnig að því vikið,
að sumarsíldveiðarnar hafa að
þessu sinni nýtzt austfirzkum
sjávarþorpum miklum mun verr
en undanfarin sumur. Enn sem
komið er, er síldarsöltun llt.il og
Síðasta laugardag var heildar-
síldaraflinn orðinn 1.658.974 mál
og tunnur og það sem af er þess-
ari viku hefur aflazt allvel, svo
að heildaraflinn er nú farinn að
nálgast 2 millj. m. og t.
Síldin hefur nú færzt nær landi,
og hefur orðið vart síldar allt frá
Glettinganessgrunni og norður
fyrir Langanes. Síld sú, sem
veiðzt hefur í vikunni, hefur ver-
ið allgóð til söltunar og hefur
verið saltað þó nokkuð allt frá
Sigufirði til Austfjarðahafna.
Víða hefur söltunarstúlkur vant-
að tilfannanlega, þar sem margt
aðkomufólk hefur snúið heim úr
verstöðvunum nú þegar.
Veiðihorfur eru góðar svo
á sumum stöðum svo að segja
engin. Haustvinna við saltsíld
verður sennilega lítil og þá er
hætt við lítilli atvinnu á mörguim
stöðum. Sérstaklega virðist at-
vinnuástandið vera alvarlegt á
Vopnafirði og Bakkafirði, þar
sem lítil síldarmóttaka hefur
orðið í sumar og mjög er vafa-
samt um haustafla. Það er eðli-
legt, að Vopnfirðingar og Bakk-
firðingar séu bitrir út í þá ráð-
stöfun, að síldarflutningaskip
skuli flytja síldina af Austur-
landsmiðum til Faxaflóahafna og
til Norðurands á sama tíma og
síldarverksmiðjur þeirra og sölt-
unarstöðvar eru verkefnalausar.
Það, sem gerzt hefur í síldar-
málunum á Austurlandi í sumar,
knýr Austfirðinga til að taka til
rækilegrar íhugunar viðhorfin í
atvinnumálum sjávarplássanna
með það fyrir augum að reyna að
tryggja meira atvinnulegt ör-
yggi og meiri festu í atvinnumál-
unum en nú er.
Forustumenn Alþýðubandalags-
ins hafa gert sér fulla grein fyr-
ir þessari þörf og af því hafa
þeir beitt sér fyrir, að komið yrði
á sem víðtækustu samstarfi
stjórnmálaflokka og forustu-
manna á Austurlandi til þess að
ko.ma fram úrbótum í þessum
efnum.
framarlega sem veður hamla ekki
veiðum.
Til Neskaupstaðar hafa borizt
tæp 210 þús. mál og tunnur.
Síldarvinnslan hefur nú tekið
á móti 185 þúsund málum.
Frystar hafa verið 4.228 tunn-
ur og skiptist þannig:
Hraðfrystihús SÚN 3833 tunn-
ur og Hraðfrystihús Kaupfél.
Fram 395 tunnur.
Saltað hefur verið í 24.370
tunnur og skiptist þannig milli
söl-tunarstöðva:
Drífa hf. 6.800
Máni hf. 6.400
Sæsilfur hf. 5.528
Ás 5.025
Nípa sf. 360
Naustaver hf. 257
Vantar
kennara
Við byrjun þessa skólaárs virð-
ist kennaraskorturinn um ,land
allt meiri en nokkru sinni áður,
ef marka má auglýsingar um
lausar kennarastöður.
Neskaupstaður fer ekki var-
hluta af þessu.
í vor voru auglýstar 2 kennara-
stöður við Barnaskólann og 1—2
við Gagnfræðaskóiann. Ein um-
sókn barst Barnaskólanum, frá
Steinunni Aðalsteinsd. Miðgarði
12 hér í bæ, en hún lauk kennara-
prófi á sl. vori.
Enginn sótti um Gagnfræða-
skólann.
Er þetta ástand mjög alvarlegt.
Barnaskólinn mun nú hafa fengið
stundakennara, sem bjarga mál-
inu í bili, þannig að ekki kemur
til hreinna vandræða, en enn er
ekki vitað hvernig þetta leysist í
Gagnfræðaskólanum.
Það er haft fyrir satt að rúm-
lega 100 hafi lokið kennaraprófi
á sl. vori, en að stór hópur
þeirra fari ekki í kennslu heldur
kjósi önnur störf fremur. Kemur
þar sennilega tvennt tiljþar fyrst
að byrjunarlaun kennara eru svip-
uð og í ýmsum starfsgreinum, er
lítillar undirbúningsmenntunar
krefjast, og svo annað, að kenn-
arastarfið er vandasamt og erfitt
en nýtur ekki að sama skapi mik-
illar virðingar.
En það má öllurn Ijóst vera að
á tækniöld verða skólarnir þýð-
ingarmeiri stofnanir og jafnframt
ætti það að liggja öllum í augum
uppi, að það eru kennararnir, sem
skapa skólann og gildi hans.
Þetta er þjóðfélagsvandamál, sem
verður að leysast, og fyrsta skil-
yrðið er að hækka laun kennara.
Kaupa yfir 5000
hestburði af heyi
Bændur í Norðfjarðarsveit
hafa nú gert pöntun á heyjum að
sunnan. Samtals munu heykaup
þeirra vera ýfir 5000 hestar.
Þetta bendir til, að bændur ætli
að reyna að halda bústofni sínuim
óskertuim, og er það fagnaðarefni.
Einn bóndi mun þó hætta naut-
griparækt.
Sá bændanna, sem mest hey
kaupir, pantaði 1000 hesta.
Nefnd frá bæjarstjórninni í
Neskaupstað og hreppsnefndin í
Norðfjarðarhreppi hafa ræðzt við
um þetta mál, sem er sameigin-
legt vandamál bæjarbúa og
hreppsbúa. Mun bráðlega verða
lögð fyrir bæjarstjórn tillaga um
að bærinn veiti bændunuim nokkra
aðstoð í þessum þrengingum til
að tryggja bæjarbúum neyzlu-
mjólk í vetur.
Tœp 210 þús. m. og t. til Neskaupst.