Austurland - 24.09.1965, Side 1

Austurland
Málgagn sósíalista á Austurlandi
15. árgangur. Neskaupstað, 24. september 1965. 37. tölujblað.
Verðlagning landbunaðarvara
Allmiklar umræður hafa orðið
að undanförnu um verðlagsmál
landbúnaðarins. Sérstaklega hef-
ur borið á því, að blöð Sjálfstæð-
isflokksins hafi veitzt að mið-
stjórn Alþýðusambandsins fyrir
að láta fulltrúa sinn í ssx-manna-
nefndinni hætta störfum. Og nú
síðustu dagana hafa bráðabirgða-
lög ríkisstjórnarinnar um skipan
þessara mála orðið aðal umræðu-
efnið.
Sú ákvörðun miðstjórnar Al-
þýðusambandsins að láta fulltrúa
sinn í verðlagsnefndinni hætta
störfum, var ekki á neinn hátt
hugsuð sem andstaða við hags-
muni bænda í verðlagningarmál-
unum, eins og skýrt kom fram í
greinargerð Alþýðusambandsins
og tillögum sem jafnframt voru
gerðar varðandi verðlagningar-
málin. Miðstjórn Alþýðupam-
bandsins benti réttilega á, að að-
staöa sex-mannanefndarinnar er
nú orðin harla lítil til þess að
leysa þann vanda, sem upphaf-
lega var til ætlazt með samninga-
nefnd neytenda og framleiðenda.
Dýrtíðarstefna núverandi ríkis-
stjórnar hefur eðlilega komið
hart við framleiðendur landbúnað-
arvara engu síður en við nsyt-
endur þeirra vara. Dýrtíðarstefn-
an hefur gert sífelldar og stór-
kostlegar verðhækkanir landbún-
aðarvara óhjákvæmilegar. En hún
hefur þrátt fyrir slíkar hækkanir
eigi að síður leitt til versnandi
rekstrarafkomu bænda.
Eins og málum nú er komið,
er auðvitað eðlilegast, að ríkis-
stjórnin sjálf glími við þann
vanda, sem hún hefur með rangri
efnahagsstefnu framkallað, og
semji því milliliðalaust við bænd-
ur um afurðaverðið og rekstrar-
grundvöll j^ndbúnaðarins.
Augljóst er á skrifum íhalds-
blaðanna, að þetta verk vill rík-
isstjórnin komast hjá að vinna
sjálf. Hún vill gjarnan hafa full-
trúa neytenda og þá alveg sér-
staklega fulltrúa Alþýðusam-
bandsins í því verki að semja
uim verðlagsgrundvöll landbúnað-
arins og glíma við afleiðingarnar
af hennar dýrtíðarrstefnu.
Fulltrúar bænda hafa á undan-
förnum árum verið mjög óánægð-
ir með verðlagsgrundvöll land-
búnaðarins, þrátt fyrir verulegar
breytingar til hækkunar, sem á
honum hafa verið gerðar á síð-
ustu árum. Þessi óánægja kom
meðal annars fraim í því, að nú
í sumar sögou fulltrúar bænda í
sex-mannanefndinni upp grund-
vellinum og kröfðust nýrrar end-
urskoðunar með hækkun fyrir
augum.
Það má nú öllum vera ljóst, að
vandamál landbúnaðarins verða
ekki einhliða leyst með verðhækk-
un búvara. Erfiðleikar seim' stafa
af of smáum búum, óhagstæðum
lánskjörum og ónógu fram-
kvæmdafé og skipulagsleysi í
framleiðslunni, verða auðvitað
ekki leystir með verðhækkun
landbúnaðarvara.
Stefnuna í efnahagsmálum og í
málefnum landbúnaðarins verður
því að endurskoða og henni verð-
ur að breyta, ef nokkur teljandi
árangur á að nást.
Stefna Framsóknarflokksins í
verðlagningarmálunum og í sam-
starísmálum bænda og verkalýðs-
samtakanna er kapítuli út af fyr-
ir sig. Forustuimenn Framsóknar-
flokksins hafa fæstir skilið nauð-
syn þess, að bændur og verka-
menn stæðu saman í baráttunni
fyrir betri lífskjörum. Þeir hafa
ekki skilið grundvöll sex-manna-
nefndarinnar sem samstarf bænda
og verkamanna, heldur miklu
fremur sem samningsvettvang
andstæðinga. Foringjar Fram-
sóknar hafa því oft verið fljótir
til að ásaka fulltrúa verkamanna
í nefndinni fyrir ófullnægjandi
rekstrargrundvöll landbúnaðarins.
Samkvæmt framleiðsluráðslög-
unum og ákvæðunum um sex-
mannanefndina er gert ráð fyrir,
að meðaltekjur bænda skuli vera
jafn háar og meðaltekjur verka-
manna, iðnaðarmanna og sjó-
manna í kaupstöðum. Með þess-
um ákvæðum, eem sósíalistar áttu
beinan þátt í að lögfesta á sínum
tíirna, var bændum tryggður mik-
ilsverður réttur. Deila má að
sjálfsögðu um það, hvernig tek-
izt hefur að ná þessu marki, enda
hafa mörg og mjög breytileg at-
riði áhrif á það, hvemig áætlanir
og útreikningar sem gerðir eru
fyrirfram, standast í reynd.
Með þessum ákvæðum fram-
leiðsluráðslaganna eru launakjör
bænda og vinnustétta bæjanna
hnýtt saiman. Hækkuð laun verka-
manna leiða því beint til hækk-
unar á kaupi bænda alveg eins og
lækkuð laun verkamanna leiða af
sér kauplækkun hjá bændum.
Þrátt fyrir þetta og þrátt fyrir
gaspur Framsóknarmanna um
baráttu þeirra fyrir bættum kjör-
um bænda, liggur það skjalfest
og óumdeilanlega fyrir, að for-
ingjar Framsóknar hafa hvað eft-
ir annað staðið gegn réttlátum
kauphækkunum verkamanna og i
sumum tilfellum beinlínis greitt
atkvæði með Iögþvingaðri LÆKK-
UN á kaupi verkamanna og auð-
vitað um leið á kaupi bænda.
Þannig greiddu Framsóknar-
menn á Alþingi í ársbyrjun 1959,
þegar núverandi stjórnarflokkar
voru að taka saiman, atkvæði með
beinni lækkun á kaupi verka-
manna og bænda.
Og nú á sl. sumri sýndu for-
ingjar Framsóknarflokksins skiln-
ing sinn á þessu lagaákvæði um
samtengingu á launum verka-
fólks og bænda, með því að sam-
þykkja að láta framleiðendasam-
tök bænda eins og Mjólkurbú
Flóaimanna og Mjólkursamsöluna
í Reykjavík ganga í Vinnuveit-
endasamband Islands til þess að
styrkja þannig þau samtök í bar-
áttu þeirra gegn réttlátum kaup-
kröfum verkafólks.
Með öðrum orðum, foringjar
Framsóknarflokksins, sem stjórn-
uðu þessum samtökum bænda,
töldu réttast að nota þau til að
berjast gegn beinum launahags-
munamálum bænda sjálfra.
Þeir menn, sem þannig haga
sér, óska skiljanlega ekki eftir
samstarfi verkamanna og bænda
og eru auðvitað á imóti þeim
grundvelli sem sex-mannanefndin
átti að vinna eftir.
Þeir vilja, að bændur standi í
fylkingu með atvinnurekendum,
en á móti launafólki í landinu.
Þeir telja auðvitað, að of hátt
kaup verkafólks hái íslenzkum
landbúnaði, en gera hins vegar
lítið úr því, að stefna ríkisstjórn-
ar atvinnurekenda og milliliða
valdi landbúnaðinum erfiðleikum í
rekstri.
Þegar verðlagningarmál land-
búnaðarins eru skoðuð í þessu
Ijósi og frafmangreindar stað-
reyndir hafðar í huga, má öllum
vera ljóst, að eins og málin voru
komin, gat Alþýðusamband Is-
lands varla gert annað en draga
fulltrúa sinn út úr sex-manna-
nefndinni.
Alþýðusambandið lýsti jafn-
framt yfir stuðningi við hagsmuni
bænda og benti á þörfina á því
Framhald á 2. síðu.
Heyflutningar
til Austurlands
hainir
Byrjað er að flytja hey frá
Suðurlandi til Austurlands. Fyrir
nokkru kom ms. Selá með hey-
farm, sem skipao var í land á
Reyðarfirði.
Esja kom svo með annan farm
nú í vikunni þ. á. m. gjafahey
frá forsetabúinu á Bessastöðum.
Kom hún með 600 hestburði til
Fáskrúðsfjarðar.
Bændur í Fáskrúðsfjarðarhreppi
hafa pantað um 3500 hesta af
heyi, en heyfengur þeirra hefur
orðið miklum mun minni en ger-
ist í með'alári, enda skemmdir í
túnum miklar og sums staðar
gífurlegar.
Kennaranám-
skeið
De.gana 25. til 27. þ. m. verður
haldið námskeið í móðurmáls-
kennslu á vegum Kennarasam-
bands Austurlands. Kennarar
verða Ingibjörg Stephensen, tal-
kennari, Öskar Halldórsson, cand.
mag, námsstjóri og Þorsteinn
Sigurðsson, kennari í Reykjavík.
Á námskeiðinu verður fjallað
um móðurmálskennsluna á
skyldunámsstiginu, allt frá byrj-
unarkennslu í lestri til hljóðfræði
og framburðar.
Að námskeiði loknu verður að-
alfundur K. S. A. haldinn dagana
28. og 29. sept.
Námskeiðs- og fundarstaður er
heimavistarbarnaskólinn Staðar-
borg í Breiðdal.
Formaður K. S. A. er nú Heim-
ir Þ. Gíslason, skólastjóri.
Síldveiðin
Góð veiði var síðustu viku og
mjög góð, það sem af er þessari.
Síðustu viku var aðalveiðisvæðið
norðaustur frá Langanesi 50—100
sjómílur og 100—120 sjómílur
N.A. að A. frá Raufarhöfn. Síðan
hefur veiðisvæðið færzt sunnar,
allt suður í Reyðarfjarðardýpi.
Síðasta laugardag höfðu 206
skip fengið einhverja veiði, þar
af 184 skip 1000 mál og tunnur
eða meira. Þá höfðu 19 skip aflað
20 þús. m. o. t. eða meira, þar af
6 Austfjarðaskip.
Aflahæsta skipið er Jón Kjart-
ansson, Eskifirði, með 33.450 m.
og t. og er það eina skipið, sem
aflað hefur meira en 30 þús.
Vikuaflinn var 208.619 m. og t.
og nam heildaraflinn á miðnætti
:sl. laugardags 1.867.593 m. og t.
(í fyrra 2.307.753).
Aflinn hefur verið hagnýttur
þannig:
Framh. á 2. síðu.