Austurland - 01.10.1965, Blaðsíða 4

4
r
AUSTURLAND
Neskaupstað, 1. október 1965.
Austfirðingar verða
síldarffutningaskip
að eígnast
an fisk til Suður- og Vesturlands
þegar þar er afli. Og það' þarf
að bregðast við snarlega svo að
þessi skip komist í gagnið í byrj-
un næstu vertíðar.
Fyrir nokkrum mánuðum urðu
miklar umræour um þær ráðstaf-
anir, sem gerðar voru til stór-
felllra síldarflutninga af Aust-
fjarðamiðuim til annarra lands-
hluta. Stjórnarvöld landsins veittu
málinu fullan stuðning þó í reynd
yrði hann ekki eins mikill og vera
átti, vegna viðbragða sjómanna.
En ríkisvaldið veitti ábyrgðir og
aðra fyrirgreiðslu til að flutning-
arnir gætu orðið sem stórfelldast-
ir. En það var ekki aðeins ríkis-
valdið, sem hér átti hlut að máli.
Við kaupgjaldssamninga á Norð-
urlandi var megináherzla á það
lögð, að vaxtabroddurinn væri
stýfður af austfirzku atvinnulífi.
Af hálfu Austfirðinga voru síld-
arflutningarnir harðlega gagn-
rýndir. Austfirðingar töldu rétti-
lega, að þessum ráðstöfunuim væri
beint gegn sér. Þó viðurkenndu
þeir að sjálfsögðu réttmæti síld-
arflutninga að vissu marki, þ. e.
þegar svo milcil síld veiddist, að
örðugt væri að veita henni mót-
töku á nálægum höfnum, og þeg-
ar veiðin væri sótt á fjarlæg mið.
En þeir lögðu áherzlu á, að meg-
r'
A skólabekk
Framhald af 1. síðu.
aðalfundur Kennarasambands
Austurlands, K.S.A.
Þar ræddu kennarar sín félags-
og stéttarmál og gerðu margar
saimþykktir. Þær vérða ekki rakt-
ar hér en munu birtast síðar.
Geta má þó þess, að fundurinn
mótmælt'i harðlega og einróma því
uppátæki menntamálaráðuneytis-
ins að gefa einstökum nemendum
leyfi úr skóla frám til 14. okt.
Taldi fundurinn, að slíkar aðgerð-
ir ættu fyrst og fremst að koma
heiman frá, ef til þeirra þyrfti að
grípa.
Annars var það álit flestra er
töluðu í þessu máli, að illa sæti
á menntamálaráðuneytinu að hafa
áhrif á styttan skólatíma, sam-
tímis því, sem hátt væri talað á
æðri stöðum um þörf aukinnar
fræðslu.
Hin nýja stjórn K.S.A. er nú
staðsett á Hornafirði næsta ár,
og hana skipa: Árni Stefánsson,
skólastjóri, Auður Jónasd., kenn-
ari, Rafn Eiríksson, skólastjóri og
Torfi Steinþórsson, skólastjóri,
varamaður.
Það er því bersýnilegt, að aust-
firzkir kennarar mega leggja land
undir fót, þegar þeir sækja næsta
námskeið og aðalfund, en margir
munu þá einnig kanna ókunna
stigu. : G.Ö.
insjónarmiðið ætti að vera, að
skapa sem bezta aðstöðu til að
vinna síldina sem næst veiðisvæð-
inu.
Þarflaus flutningur síldar um
langan veg er óhagstæður frá
sjónarmiði heildarinnar, því út-
gerðarkostnaður síldarflutninga-
skipanna er algjör aukakostnaður,
sem seljendur síldarinnar verða
að greiða. Flutningarnir hljóta því
að leiða til lækkaðs hráefnisverðs.
Sérstaklega mætti það mikilli
gagnrýni Austfirðinga, að .stjórn-
arvöldin skyldu stuðla að stór-
felldum hráefnisflutningum utan
af landi til Reykjavíkur og ann-
arra hafna á Suðvesturlandi og
þótti það í litlu samræmi við jafn-
vægisskrafið.
Engu er líkara en að þessi
stefna sé vísvitandi upp tekin til
að setja fótinn fyrir uppgang
Austfjarða og eðlilega þróun at-
vinnuvega Austfirðinga. Sjómenn
voru beinlínis verðlaunaðir af rík-
inu fyrir að leggja ekki síld upp
á Austfjörðum. Þeir fengu 60
krónur í verðlaun á hverja tunnu
sildar, sem ekki var söltuð á
Austfjöroum.
Ekkert liggur fyrir um það,
hvernig útgerð flutningaskipanna
hefur borið sig. Þó er almennt
vitað, að Þorskabítsútgerðin hef-
ur verið mislukkað ævintýri og
hefur sú útgerð verið stöðvuð
fyrir nokkrum vikum með stór-
tapi fyrir ríkissjóð án þess að
hún leiddi til nokkurra úrbóta,
sem um munar, fyrir Norðlend-
inga.
En þótt ekkert hafi verið birt
um fjárhagslega útkomu á síldar-
flutningunum, blasa þó við nokkr-
ar staðreyndir, sem í meginatrið-
um staðfesta hinn illa grun, sem
Austfirðingar höfðu frá upphafi
á þessum fyrirtækjum.
Flutningaskipin hafa setið um
veiðiskipin eins og úlfar um hjörð
og reynt með miklum árangri að
lokka af þeim veiðina. Þetta hef-
ur leitt til þess, að sumar verk-
smiðjurnar á Austurlandi hefur
skort hráefni og jafnvel lítið sem
ekkert hráefni fengið í sumar á
sama tiima og Austfjarðasíld er
brædd við Eyjafjörð og í Reykja-
vík í stórum stíl. Tilræðið við
austfirzka atvinnuvegi virðist
ætla að heppnast að verulegu
léyti þegar í fyrstu lotu.
Hinsvegar hefur það sannazt,
að síldarflutningarnir eru engum
erfiðleikum bundnir frá tæknilegu
sjónarmiði.
Síldarflutningamir, sem senni-
lega fara vaxandi, hljóta að leiða
til þess, að Austfirðingar grípi til
einhverra ráðstafana til að hindra
að imeginhluti hráefnisins verði
fluttur til annarra landshluta og
verksmiðjurnar hér eystra standi
aðgeroarlausar.
Það er sýnilegt, að stjórnar-
völdin eru staðráðin í því, að gera
síldarverksmiðjum fært að flytja
til sín hráefni uim langan veg, þó
ljóst sé, að það hlýtur að verða
á kostnað sjómanna og útgerðar-
manna. Fyrir austfirzku bræðsl-
urnar er ekki annað að gera en
að taka þátt í dansinum. Þær
verða, t. d. tvær og tvær saman,
að festa kaup á vel útbúnum
íliitningaskipnm og taka upp sam-
keppnina við Sunnlendinga og
Norðlendinga á fjarlægum og ná-
lægum miðulm. Þessi skip ættu
líka að sækja síld, loðnu og ann-
Vel útbúið flutningaskip kostar
auðvitað mikið, en þó ætti að vera
fært að ráðast í kaupin. Ríkis-
sjóður ábyrgðist 80% af kaup-
verði flutningaskips fyrir einka-
fyrirtæki í Reykjavík. Verður því
ekki trúað, að þeir þingmenn, sem
þá ábyrgð samþykktu, synji aust-
firzku bræðslunum, sem flestar
eru í eigu samtaka alimennings,
um samskonar fyrirgreiðslu.
Þá er og nauðsynlegt, að
bræðslurnar auki eigin hráefnis-
öflun með því að auka útgerð
eigin skipa.
Sjálfsagt er þetta mál ekki út-
rætt og gef.st væntanlega tæki-
færi til að leggja enn orð í belg
hér í blaðinu.
Sverrir Jónsson,
prentari látinn
Dag einn í júlímánuði árið
1951 lagðist togarinn Egill rauði
að bryggju hér í Neskaupstað.
Skipið kom frá Reykjavík og
flutti prentsmiðju þá, er prenta
skyldi blaðið Austurland. Með
skipinu kom prentarinn, Sverrir
Jónsson og kona hans, Anna
Pálsdóttir, ásamt unguim syni
þeirra.
Næstu vikurnar vann Sverrir
að því að setja prentsmiðjuna upp
og undirbúa prentun blaðsins. Var
við ýmsa byrjunarörðugleika að
etja, enda var prentsmiðjan göm-
ul og hálfgerður garmur. En 31.
ágúst kom fyrsta blaðið út.
Eftir tveggja til þriggja ára
starf hér hvarf Sverrir aftur til
Reykjavíkur og vann þar mest að
prentiðn.
1 ágúst í sumar hóf Sverrir
störf við Keflavíkurveginn nýja
og mun hafa ætlað að vinna þar
uim skeið til að hvíla sig frá
prentarastarfinu. En 16. sept.
varð hann fyrir slysi, sem dró
hann til dauða daginn eftir.
Sverrir var maður hæglátur,
dulur í skapi og fáskiptinn um
annarra hag. Hann var vel fær í
iðn sinni og drengur hinn bezti.
Samstarf okkar Sverris var ná-
ið árin, sem hann bjó hér. Er
margs að minnast frá því sam-
starfi, en það verður ekki rakið
hér.
Eftirlifandi konu Sverris og
börnum þeirra votta ég innileg-
ustu samúð við hið sviplega og
óvænta fráfall hans. B.Þ.
Frá Gagnfrœðaskólanum
3. og 4. bekkur imæti föstudaginn 1. okt. kl. 4 e. h. j;
1. og 2. bekkur mæti laugardaginn 2. okt. kl. 10 f. h.
Skólastjóri.