Austurland - 15.10.1965, Qupperneq 1

AmXmlmá
Málgagn sósíalista á Austurlandi
15. árgangur. Neskaupstað, 15. október 1965. 40. tölublað.
Fjárlagafruinvarpid boðar
áíramhaldandi verðbólgu og
skattahækkanir
Alþingi kom saman 8. október
að afloknu sumarleyfi.
Þegar í þingbyrjun lagði ríkis-
stjórnin fram frumvarp til fjár-
laga fyrir árið 1966. Af því má
marka, að enn á að ríða hinn
breið'a veg verðbólgunnar.
Ríkisstjórnin reynir að læða því
inn hjá almenningi, að skatta-
Stefnuyfirlýsing sú, er viðreisn-
arstjórnin birti, er hún tók við
völdum á sínum tíma, er nú gam-
alt og gatslitið plagg, sem hvergi
er hægt að flíka. Það er fróðlegt
fyrir hinn almenna kjósanda að
lesa þá stríðsyfirlýsingu gegn
verðbólgu og dýrtíð og bera hana
saman við þá óskaplegu dýrtíð,
sem nú ríkir og fer vaxandi að
heita má dag frá degi. Og svip-
uðu máli gegnir um ýms önnur
atriði stefnuskrárinnar.
Það var því vonum seinna, að
forsætisráðherrann stóð upp á Al-
þingi í fyrradag, kastaði hinum
gömlu og útslitnu flíkum og
skrýddist öðrum nýjum, sem þó
eru ekki eins mikil skrautklæði
og hin gömlu voru, þegar þau
voru nýkomin frá skraddaranum.
Hinni nýju stefnuyfirlýsingu
viðreisnarinnar verður ekki gerð
nein skil hér að þessu sinni, enda
er hún ekki, fremur en sú fyrri,
ætluð til framkvæmda, heldur til
sýnis. Þó vil ég minnast á tvö at-
riði.
Forsætisráðherrann sagði:
„Til þess að draga úr hættunni
af áframhaldandi kapphlaupi milli
kaupgjalds og verðlags, leggur
ríkissjórnin áherzlu á málefna-
legt samstarf við almannasamtök
í landinu, jafnt innan einstakra
atvinnugreina og við stéttarfélög
launþega og vinnuveitenda".
Þetta er svo sem ósköp fallegt,
en allir vita, að ekkert er með því
hækkanir eigi sér ekki stað. En
sjálft ber frumvarpið þess ljósan
vott, að stórum fúlgum er velt
yfir á almenning, ýmist í for,mi
beinna skattahækkana, verðhækk-
ana á einkasöluvörum eða þá á
þann hátt, að -láta almenning taka
að sér gjöld, sem hingað til hafa
hvílt á ríkissjóði.
meint. Vinstri stjórnin tók upp
náið samstarf við samtök laun-
þega og framleiðenda. Þá var
þao núverandi forsætisráðherra,
sem fordæmi slíkt samstarf og
taldi, að með því væri „öflum ut-
an Alþingis" fengið vald það, sem
Alþingi bæri.
Ennfremur mælti forsætisráð-
herra:
„Ríkisstjórnin vill stuðla að
því, að raunhæf verði sú stytting
vinnutíma, sem kaupgjaldssamn-
ingar á sl. sumri stefndu að, og
beita sér fyrir nauðsynlegri laga-
setningu í því skyni í samráði við
aoila“.
Allir vita hvað framkvæmd á
þessu fyrirheiti mundi þýða. Það
er aðeins eitt ráð til að stytta
vinnutímann, en það er að hækka
kaupið svo, að menn hafi lífvæn-
legar tekjur fyrir umsæminn
vinnutíma. Og það er einmitt
þetta atriði, sem hefur verið rauði
þráðurinn í kaupdeilum síðari
ára. Og öll þekkjum við manninn,
sem fastast hefur staðið gegn því,
að þetta nái fram að ganga. Það
er forsætisráðherrann, Bjarni
Benediktsson, sem með nautslegri
þverúð hefur með' öllu neitað því,
að kaup yrði hækkað svo, að
menn gætu látið sér nægja að
vinna umsaminn vinnutíma.
Og það þarf meira en orð
Bjarna Benediktssonar til að
menn trúi á sinnaskipti í þessum
efnum.
Niðurstöðutölur fjárlagafrum-
varpsins eru tæplega 3.8 milljarð-
ar króna. Vitað er, að þessi tala
á eftir að hækka mikið í meðför-
um! þingsins.
Helztu viðbótarálögur eru þess-
ar:
1. Nýr benzíiirikattur, um ein
króna á lítra, verður lögleidd-
ur. Á þann há.tt mun eiga að
innheimta 60—70 millj. kr. —
Þetta leiðir til þess, að verð á
benzínlítra kemst yfir 7 krón-
ur.
2. Rafmagnsverð á að hækka og
þannig á að afla 50—60 millj.
kr. Með þessu á að losa rík-
issjóðinn við að greiða tekju-
halla rafveitnanna, sem á
gildandi fjárlögum er áætlað-
ur 39 millj. kr.
3. Eignaskatt á að hækka m
40—50 millj. kr.
4. Farmiðaskattur verður lagður
á farseðla til útlanda. Með' því
móti á að krækja í 25 millj.
króna.
5. Aukatekjur ríkissjóðs eiga að
hækka um 25—30 millj. kr.
6. Tóbak og áfengi hefur stór-
hækkað í verði og er áætlað
að sú hækkun nemi 40 millj.
kr. á næsta ári. Þó er koníak
og líkjör undanþegið hækkun-
inni. Nýlega heyrði ég mjög
sennilega skýringu á því,
hvers vegna þær víntegundir
sleppa. Hún var á þá leið, að
koníak og líkjör væri vín yfir-
stéttarinnar í Reykjavík. Þess
vegna mátti það ekki hækka.
En brennivín, sjenever o. fl.
tegundir, væru vín almúgans.
Þess vegna mátti það hækka.
Þrátf fyrir miklar skattahækk-
anir, er ekki gert ráð fyrir auknu
fé til verklegra framkvæmda,
heldur þvert á móti, þegar tillit
er tekið til verðhækkana. En
engrar spamaðarviðieitni verður
vart.
Fjárlagafrumvarpið verður síð-
ur en svo til að draga úr verð-
bólgunni. Það boðar auknar álög-
ur og hækkað verðlag. Það er enn
ein sönnunin fyrir því, að ríkis-
stjórnin er ófær um að stjórna
landinu í samræmi við hugsmuni
almennings.
Svínarí
Að undanförnu hefur aðalveg-
urinn hér í Neskaupstað verið1 ó-
venjulega óþrifalegur — og má
vera að þá sé langt jafnað — og
hættulegur umferðar.
Ástæðurnar fyrir þessum óþrif-
um eru, auk þessara venjulegu,
síldarílutningar á bílum frá sölt-
unarstöðvunum til síldarverk-
smiðjunnar. Eins og kunnugt er,
hefur bræðslusíldinni nú lengi
mestan part verið landað sem
saltsíld og imestum hluta aflans
ekið í síldarbræðsluna. Flutningar
þessir eru að sínu leyti engu gáfu-
legri en síldarflutningarnir í
fjarlæga landshluta. Frá söltunar-
stöðvum Naustavers, Lokatinds
og Mána er síldinni fyrst ekið um
langan veg út í bæ til vigtunar
og síðan álíka langan veg til baka
í síldarverksmiðjuna. Sjá allir
hvílík Kleppsvinna þetta er, en
segja má, að það sé einkamál
þeirra, sem stöðvarnar reka,
,hvernig þeir fara með fé sitt. En
það er önnur hlið á þessu máli,
sem almenning varðar mjög
miklu.
Síldarsaltendur hafa verið mjög
kærulausir um umbúnað þeirra
bíla, sem ílytja síldina á þennan
hátt. Drulla og lýsi hefur flætt
af bílunum niður yfir veginn og
valdið' frámunalegum óþrifum1. Er
alveg furðulegt, að saltendur,
sem ég held að séu ekki meiri
sóðar en gerist og gengur, skuli
leyfa sér svona svínarí. Og það
er engu síður furðulegt, að bæj-
aryfirvöldin og lögreglan skuli
ekki fyrir löngu hafa gripið hér
í taumana.
Af þessum sóðaskap saltenda
stafar líka mikil slysahætta. Þó
að enginn hafi enn verið drepinn,
hefur þó stundum legið nærri að
það væri gert.
Vegna grútarins verður gatan
glerhál, rétt eins og ísing væri á
henni. Bílstjórar hafa sagt mér,
að svo sé gatan hál, að hættulegt
sé að hemla og gildir einu hvort
um er að ræða steyptu götuna
eða malarveginn. Hlýtur öllum að
vera ljóst hverjar afleiðingar slíkt
getur haft.
Það verður að hindra síldar-
flutninga um bæinn með þessum
hætti. Væri segl breitt undir síld-
ina á bílunum, yrði það áreiðan-
lega til mikilla bóta, ef jafnframt
væri séð um, að bílarnir yrðu ekki
hlaðnir meira en það, að ekki
flæddi út af þeim.
Það á ekki að líða saltendum
að útbía bæinn og gera hann eins
og svínastíu. Það er nógu mörgu
áfátt um þrifnaðinn fyrir því.
Bruni á Seyðisfirði
Fyrir nokkrum dögum varð
stórbruni á Seyðisfirði hjá sölt-
unarstöðinni Sunnuver. Stór-
skemmdist íbúðarhús stöðvarinn-
ar og mikið lausafé eyðilagðist.
Skipt um gœru