Austurland - 12.11.1965, Blaðsíða 2

2
áusturláN’B
Neskaupstað, 12. nóvember 1965.
Liiazi um á heimaslóðum
stóð rétt austan við bæinn. Sá,
sem byggði húsið, var frá Bakka
og mun hafa kennt það við æsku-
heimili sitt.
Við erum stödd á „bæjartorg-
inu“ fyrir framan félagsheimilið.
Við höldum út Egilsbrautina.
Til hægri er allstórt pakkhús,
sem áður var í eigu Sameinuðu
verzlananna, en núverandi eig-
ándi er hafnarsjóður. Bærinn
kéypti húsið á sínum tíma með
öðr'um éignum Sameinuðu verzl-
ahanhá. Þau kaup voru umdeild,
en ég hygg, að ekki orki tvímælis,
að þau voru rétt ráðin. Á meðan
saltfiskurinn var þurrkaður,
geymdu þeir útgerðarmenn, sem
ekki höfðu yfir hæfu húsnæði að
ráða, fullv’erkaða fiskinn í þessu
húsi. Nú er þarna Netagerð Frið-
riks Vilhjálmssonar, en fyrirtæk-
ið er að láta reisá eigið hús og
fer því að styttast í veru þess í
bæjarpakkhúsinu. Þarna hefur
TJtgerð Síldarvinnslunnar einnig
geymslur sínar. Sú útgerð hóíst
á þessu ári og hefur gengið vel.
Spáðu þó ekki allir vel fyrir
henni í upphafi, því var jafnvel
spáð, að hún mundi á einu ári
sétja Síldarvinnsluna á hausinn.
Sem betur fer var látið nægja að
hlusta kurteislega á úrtölur böl-
sýnismannanná, en ekkert mark
á þeim tekið. Eru nú horfur þær,
að þessi útgerð muni aukin.
Við höldum nú austur Egils-
brautina. Til vinstri er gamla
frystihúsið, sem minnst var á í
síðasta blaoi. Nokkru neðar og
sunnan götu er annað frystihús
á uppfyllingu, sem gerð hefur
verið fram í sjóinn. Frystihús
þetta var byggt af Ishúsfélagi
Norðfirðinga fyrir um 20 árum,
en nú á Kaupfélagið Fram það,
eins og gamla íshúsið og er þetta
hús einkum notað til fiskfryst-
ingar.
Beint á móti frystihúsinu, norð-
an vegarins, er Konráðshúsið, þar
sem Konráð Hjálmarsson rak
verzlun sina um langt árabil.
Konráðsverzlun var, ásamt Sig-
fúsarverzlun, lengi aðalverzlun
bæjarins, allt fram á kreppuárin
að draga fór af þeim og saim-
vinnuverzlunin fór að vinna á.
í austurhluta Konráðshússins
er nú lyfjabúð kaupstaðarins og
á efri hæð íbúð lyfsalans. Önn-
ur íbúð er á efri hæð. Eigandi
hennar er söltunarfélagið Sæsilf-
. ur, sem notar hana til íbúðar
fyrir aðkomufólk. Niðri er hús-
gagnaverzlun, útibú frá Skeif-
unni, og sjoppa, Vestan við húsið
og áfasl því er pakkhús, sem
bæjarsjóður á.
Allt er húsið í vegarstæði og
þyrfti að rífast frekar fyrr en
síðar. f ,|
Hús pósts og síma er skammt
austan við Apótekið. Sú starf-
semi, sem þar fer fram, hefur
vaxið mjög mikið á síðari árum
með vaxandi umsvifum í bænum
og stóraukinni sókn aðkomuskipa
hingað. Til viðbótar pósti og
síma, hefur loftskeytastöðinni
veriö komið fyrir í liúsinu. Hún
annast nú mjög mikil viðskipti
við skip og báta og mun nú kom-
in í fremstu röð loftskeytastöðva
landsins hvað viðskipti snertir.
Húsið er orðið alltof lítið fyrir
þessa miklu starfsemi og vinnu-
skilyrði starfsfólks óviðunandi.
Innan skavmms á að koma hér
sjálfvirkur sími og útheimtir það
enn aukin húsakynni.
Landssíminn er að leita sér að
hentugri lóð fyrir byggingu. Enn
hefur hann ekki getað fengið lóð,
sem hann telur viðunandi, nema
með afarkostum.
Líklega hefur Konráð1 Hjálm-
arsson fengið útmælda verzlunar-
lóð við verzjunarhús sitt, þó að
ég hafi engin skilríki fundið um
það. En þó svo sé, skiptir það
ekki máli nú orðið, því allar lóð-
ir á þessu svæði hafa verið mæld-
ar öðrum.
Rétt austan við símstöðina er
gengið inn í skrúðgarðinn, sem
áður hefur verið frá sagt. Rétt
þar fyrir austan er íbúðarhús Jó-
hanns Gunnarssonar og bakaríið.
Hús Jóhanns var áður samkomu-
hús, Templarinn, og stóð þá litlu
vestar.
Beint á móti innganginum í
skrúðgarðinn, sunnan götunnar,
er mikið steinhús, tvær hæðir, ris
og kjallari, kallað „Steinninn“ í
daglegu tali. Hús þetta lét Jón
■ Sigfússon byggja. Nú er eina
peningastofnun bæjarins, Spari-
sjóður Norðfjarðar, þarna til
húsa. Þar eru líka skrifstofur og
sölubúð Samvinnufélags útgerð-
armanna.
Þarna fyrir framan var í hitt-
eðfyrra gerð mikil uppfylling, um
7000 fermetrar að flatarmáli. Er
uppfyllingin hugsuð sem fyrsti
áfangi hafnargerðar og þá mið-
ao við, að fiskibátafloti Norðfirð-
inga fengi þar öruggt lægi. Síðan
hafa viðhorf öll breytzt og þarf
nú miklu stærri höfn. Hefur því
verið horfið að því að gera höfn
í fjarðarbotni og vísast um hana
til greinar Ragnars Sigurðsson-
ar, hafnarstjóra, hér í blaðinu.
Norðan vegarins gnæfir kirkj-
an. Hún er nú komin um sjötugt,
en heldur enn fullri reisn og er
hið' svipmesta hús. Hefur hún
sjálfsagt þótt mikil bygging á
sinni tíð.
Þau voru tildrög þess, að kirkj-
an var reist á Nesi, að kirkjan á
Skorrastað hafði fokið í ofviðri.
Kom þá til álita að flytja kirkj-
una frá hinum forna kirkjustað,
þar sem kirkja byggðarinnar
hafoi verið svo lengi, sem örugg-
ar heimildir ná aftur í aldir, og
út á Nes, þar sem vaxandi þorp
var að myndast. Er mér sagt, að
þetta liafi verið umdeilt mál á
sinni tíð, sveitarmenn viljað
halda sínu guðshúsi, eins og eðli-
legt var, en Nesbæingar hafi vilj-
að flytja kirkjuna út eftir. Af-
staða Suðurbæinga og Sandvík-
inga mun hafa ráðið úrslitum.
Þeir lögðust á sveif með Nesbæ-
I ingum, því þeim var hægari
kirkjusókn að Nesi en Skorra-
stað. 0
Ekki mun áður hafa verið
kirkja á Nesi, en ósennilegt er
ekki, að hér hafi verið eitt þeirra
bænhúsa, sem heimildir greina
frá, að verið hafi í sókninni.
Kirkjunni er vel við haldið og
fyrir allmörgum árum var hún
skreytt af Jóni og Grétu Björns-
son, sem skreytt hafa margar
kirkjur.
Fátt er gamalla kirkjugripa í
Norðfjarðarkirkju. Þó eru þar a.
m. k. tveir gripir komnir úr
Skorrastaðakirkju, númeratafla
frá 1855 og myndskreyttur préd-
ikunarstóll frá 1703 gefinn af
Reyðarfjarðarkaupmanni.
Skammt austan við kirkjuna er
Kvíabólsstígur kenndur við bæ-
inn Kvíaból. Handan vegarins er
Verzlun Björns Björnssonar,
helzta kaupmannsverzlun í bæn-
um. Húsið heitir Bakki og mun
kennt við hjáleiguna Bakka, sem
Utan við Bakka, hinum megin
við Kvíabólslæk, hefur Jóhann
Sigmundsson byggt hús og rekur
hann þar efnalaug sína, hið þarf-
asta fyrirtæki.
Þórhóll er hár melhóll austast
við Egilsbraut. Þorkell Færeying-
ur mun hafa gefið honum nafn
og mun hafa talið sig gefa hon-
um sitt eigið nafn. Bústaður
hans, Kelaskúrarnir, stóðu fram-
an undir hólnum.
Áður fyrr náði Þórhóllinn
lengra fram, en mikið af honum
hefur verið tekið í ofaníburð og
liggur nú vegurinn þar, sem
fremsti hluti hans var áður. Vafa-
laust væri búið að moka öllum
hólnum í burtu, ef ekki hefði
verið byggt uppi á honum. Fram-
arlega á honum stendur stórt og
reisulegt steinhús og er talið til-
heyra Þórhólsgötu. Sú gata er
istutt blindgata, sem liggur upp
með Þórhólnum að austan. Áður
náði hún upp að Mýrargötu, en
þegar íþróttavöllurinn var gerður
var henni lokað og hár bakki
hlaðinn þvert yfir götuna.
Við höfum nú gengið Egils-
braut á enda og hér endar
steypta gatan. Við erum stödd á
mótum Egilsbrautar, Þórhóls-
götu, Skólavegar og Nesgötu.
Látum við hér staðar numið í
dag, enda á ég nú skammt heim-
Fjdrsöfnun HGHámorgun
Eftir hádegi á morgun, laugar-
dag, fer frairn almenn fjársöfnun
hér í Neskaupstað til styrktar
Herferð gegn hungri. Nemendur
úr Gagnfræðaskólanum og skátar
munu ganga í öll hús í bænum og
taka á móti því, sem fólk vill láta
af hendi rakna til þessa göfuga
málefnis. Fær hver og einn kvitt-
un fyrir veittu framlagi.
Sjálfir hafa nemendur Gagn-
fræðaskólans riðið myndarlega á
vaðið með því að gefa 10 þúsund
krónur úr sjóði sínum til söfnun-
arinnar og ekki er hlutur iðn-
Úr Mjóafirði
I Mjóafirði var saltað í 5.500
tunnur og byggðist sú söltun að
mestu á aðkomufólki. Nú er að-
komufólkið farið og síldin reynd-
ar að mestu líka, því að eftir eru
aðeins 300 tunnur.
nema síðri, sem stóðu fyrir dans-
leik um síðustu helgi til styrktar
Herferðinni. Skiluðu þeir af-
rakstrinum, 9 þúsund krónum, til
héraðsnefndar HGH. Er og skylt
að geta þess, að Fónar tóku ekk-
ert fyrir leik sinn þetta kvöld.
Þá hefur Verkalýðsfélagið nýlega
ákveðið á fundi sínum, að gefa 6
þúsund krónur til söfnunarinnar,
og hafa þannig borizt 25 þúsund
krónur frá þessum fjórum aðilum.
Verði undirtektir almennings og
fyrirtækja og félagasamtaka í
bænum eitthvað í átt við þessa
byrjun, mun framlag Norðfirð-
inga í heild verða þeim til sóma.
Héraðsnefndin hefur eftir há-
degi á morgun bækistöð sína í
Gagnfræðaskólanum. Eru það til-
mæli frá nefndinni, að sem flestir
þeir aðilar, sem hún hefur snúið
sér til bréflega og ákveðið hafa
framlag til söfnunarinnar, líti við
í Gagnfræðaskólanum eða hringi
í síma 185 milli klukkan 14—17.
Allt heimafólk, sem vettlingi
getur valdið, hefur unnið við út-
skipun síldarinnar. Þannig var
allt vinnufært fólk í Mjóafirði við
útskipun í Reykjafoss og Helga-
fell nú fyrir stuttu.
Vegna hinnar miklu vinnu við
síldina hefur öllum' haustverkum
seinkað mjög.

dmlurlmul
Lausasala kr. 5.00
Ritstjóri: Bjarni Þórðarson.
NESPRENT