Austurland - 31.12.1965, Blaðsíða 1

sósíalista á Austurlandi

15. árgangur.
Neskaupstað, 31. desember 1965.
50. tölublað.
Lúðvík )ósepsson:
Árið, sem nú er að líða, hefur
verið hagstætt íslenzkum þjóðar-
búskap. Framleiðsla til lands og
sjávar hefur aukizt og verðlag á
útflutningsvörum þjóðarinnar hef-
ur verið sérstaklega hagstætt.
Við skulum nú að gömlum og
góðum sið, svipast um við ára-
mótin og reyna að gera okkur
nokkra grein fyrir •meginatriðum
þeirrar þróunar, sem átt hefur
sér stað á árinu, sem nú er að
líða, og viðhorfunum í upphafi
hins nýja og komandi árs.
—o—
Á erlendum vettvangi hefur
svipuð þróun átt sér stað á árinu
1965 og á árinu 1964 með sívax-
andi áhrifum nýfrjálsu ríkjanna
í Afríku og Asíu og þeirra þjóða-
hópa í þessum heimsálfum, sem
enn eru að brjótast til sjálfs-
stjórnar.
Völd og áhrif lituð'u þjóðanna
fara sífellt vaxandi og nú er svo
komið, að gömlu stórveldin verða
æ ofan í æ að sætta sig við sam-
þykktir á þingi Sameinuðu þjóð-
anna, sem eru andstæðar vilja
þeirra og hagsmunum.
Sterkastan svip á atburði árs-
ins setja þó stríðsátökin í Víet-
Nam' og deilurnar í Austur-Asíu.
íhlutunarstefna Bandaríkjanna
í Asíu hefur lítinn árangur fært
þeim.
Gamla aðferðin að setja á fót
leppstjórnir í skjóli Bandaríkja-
hers, eða að styðja með miklum
fjárframlögum illa þokkaðar
hernaðarstjórnir eins og í Suður-
Kóreu, á Formósu og í Suður-Ví-
et-Nam, duga ekki orðið lengur.
Nú er svo komið, að Banda-
ríkjamenn verða að berjast sjálf-
ir í Suður-Víet-Nam og geta því
ekki lengur dulið beina íhiutun
sína og árásarhneigð.
Bandaríkjaher hefur opinskátt
hafið styrjöld við Norður-Víet-
Nam með linnulausum loftárásum
á borgir og þorp í því landi. Staða
Bandaríkjanna í Austur-Asíu er
hin versta.
Norður- Víet-Nam er einhuga
gegn þeim, Suður-Víet-Nam er að
fjórum fimmtu hlutum í höndum
andstæðinga þeirra og svo að
segja öll ríkin á þessum slóðum,
sem nokikuð mega sín, standa á
móti þeim.
OT1965-1966
I Evrópu er þróunin í sömu átt
þó með öðrum hætti sé.
Þar fara einnig erfiðleikar
Bandaríkjanna vaxandi.
Atlantshafsbandalagið riðar til
falls. Einn sterkasti aðili þess,
Frakkland, gerir sig líklegan til
að yfirgefa bandalagið við næstu
endurskoðun á sáttmála þess, eða
árið 1969.
Á Norðurlöndum er í vaxandi
mæii rætt um, að þau lönd yfir-
gefi bandalagið, eða endurskoði
að minnsta kosti afstöðu sína til
þess.
Stefna Frakklands hefur á ár-
inu 1965 verið skýrt mörkuð
andstöðu við íhlutunarstefnu
Bandaríkjanna, jafnt á sviði
efnahagsmála sem á sviði stjórn-
mála almennt.
Þróunin á árinu 1965 í heims-
málunum hefur þrátt fyrir ýmsa
árekstra og átök, verið í átt til
meira jafnréttis þjóða í milli, ver-
ið í átt til aukinnar viðurkenn-
ingar á nauðsyn friðsamlegrar
sambúðar, verið í átt til fordæm-
ingar á íhlutun stórvelda um mál-
efni annarra þjóða.
Innanlandsmál
Árið 1965 hefur á ýmsan hátt
verið sérkennilegt í atvinnulegum
efnum. Á fyrrihluta ársins lagð-
ist ís að landinu meir en dæmi
eru um í nokkra áratugi. Allt
Norðurland lokaðist af ís og mik-
ill hluti Austfjarða fylltist einn-
ig af ís. Vorkuldar urðu óvenju
miklir á Norður- og Austurlandi,
og á Austurlandi urðu miklir
skaðar á búum bænda vegna kals
í túnum. Sjórinn við landið var
óvenju kaldur og hafði það áhrif
á síldargöngur, þannig, að síldar-
afli var með minna móti á venju-
legum sumarsíldartíma.
En þrátt fyrir þetta hefur árið
sem heild orðið landsmönnum
mjög gott ár.
Sumarið var gott á Suður- og
Vesturlandi og mjög sæmilegt
víðar. Landbúnaðarframleiðslan
hefur orðið mjög mikil á árinu.
Sjávarafli hefur orðið meiri en
nokkru sinni áður og munar þar
mest um hinn gífurlega mikla
síldarafla.
Verð á 'útflutningsvörum hefur
verið mjög hagstætt og þjóðar-
tekjur hafa því enn vaxið mikið.
En mitt í góðæri þjóðarinnar
gerast þau undur, að forstöðu-
menn ríkisfjárhirzlunnar taka að
kvarta og kveina um bágan hag
ríkissjóðs.
I ársbyrjun var almennur sölu-
skattur hækkaður úr 5% í 7J/2%
og fleiri gjöld voru hækkuð. Þrátt
fyrir það var snemma á árinu
gripið til þess ráðs, að skera niðL
ur allar f járveitingar til veriklegra
framkvæmda, sem ráðgerðar voru
á fjárlögum, um 20%. Nokkru
síðar voru gefin út bráðabirgða-
lög um að heimila ríkisstjórninni
að stöðva greiðslur til ýmissa
skólabygginga, sem Alþingi hafði
þó samþykkt að veita fé til. Þeg-
ar kom fram á sumar ætlaði rík-
isstjórnin að leggja sérstakan
skatt á síldveiðisjómenn og síldar-
útgerðarmenn m. a. til þess að
standa undir útgjöldum af loforð-
um, sem stjórnin hafði gefið1
Norðlendingum vegna atvinnumál-
anna þar.
Ríkisstjórnin var við mestu
hneisu rekin til að falla frá þeirri
fyrirætlan.
Á árinu yfirgáfu tveir ráðherr-
ar viðreisnarstjórnina og settust
báðir að við róleg sendiherrastörf
erlendis.
Dýrtiðin hélt áfram að magn-
ast á árinu og augljóst er á því,
sem verið hefur að gerast síðustu
daga ársins, að enn mun hún
halda áfram að aukast á næsta
á.ri.
Stefna ríkisstjórnarinnar í efna-
hagsmálum er í öllum aðalatrið-
um óbreytt.
Enn eru lagðir á nýir skattar í
nýju og nýju formi, sem allir
munu leiða til hækkandi verðlags.
Enn ráða kaupsýslumenn stefn-
unni í verðákvörðunarmálum að
vild sinni. Þeir hækka vöruverð
sem svo bíður við að horfa, því
álagningin er yfirleitt frjáls.
Enn ákveða braskarar og fjár-
aflamenn verðlagið á íbúðarhús-
um í Reykjavík og hækka verðið
eftir því sem þeim þykir heppileg-
ast fyrir sína pyngju.
Og enn þykir rétt að halda uppi
okurvöxtum á lánum, þó að allir
Framh. á 4. síðu.
Vegagerð
álormuð
Um alllangt skeið hefur það
öðru hvoru komið til umræðu í
bæjarstjórn, hvernig haga skuli
vegagerð í Víkinni, þaðan sem
steypti vegurinn nú endar og inn
á Tröllaveg.
Á bæjarstjórnarfundi síðastlið-
inn þriðjudag var loks endanlega
ákveðið hvernig vegagerð þessari
skuli hagað. Var ákveðið að flytja
veginn í sjó fram og verður hann
að mestu fluttur suður fyrir skúr-
ana, sem fá að standa óáreittir
u.n nokkurt skeið.
Vegurinn verður þannig gerð-
ur, að gerð verður uppfylling úr
grófum jarðvegi þvert yfir Vik-
ina og grjóti hlaðið á hann að
sunnanverðu. Uppfyllingarefnið
verður 16 þús. rúmmetrar og
grjótið í götukantinn 2200 rúm-
metrar.
Þetta verður mikið mannvirki.
Að gera veginn á þennan hátt
hefur mikla kosti í för með sér.
Það er hægt að vinna verkið án
truflunar á umferð og án þess
að umferð tefji þaðl. Allmikið land
vinnst og koma dýrmætar bygg-
ingalóðir þar sem vegurinn nú er
cg milli hans og hins fyrirhugaða
vegar. Með þessu styttist vegur-
inn líka um nokkra tugi metra
og hann verður beinn og greiður
umferðar. Ókostur er það, að bú-
ast má við sjógangi í aftökum.
Þessi vegur, sem verður 374
metrar að lengd, á að kosta 4.3
millj. kr. fullgerður, að öðru en
því, að lagning gangstétta er ekki
tekin með. En vegurinn verður
ekki fullgerður í fyrsta áfanga,
heldur að því stefnt, að gera
nægilega breiðan veg til þess að
stórir bílar geti mætzt þar greið-
lega, ásamt gangstétt að sunnan-
verðu.
Ólafur Pálsson, verkfræðingur,
hefur teiknað veginn og gert
kostnaðaráætlunina.
Ætlunin er, að ljúka við upp-
fyllingu og grjótkant í vetur, en
hvort það tekst er mest undir
tíðinni komið. 1 vor er svo ætlun-
in að hleypa umferðinni á veginn,
svo hann þjappist í sumar. Að
hausti er svo hugmyndin að
steypa veginn, ef verkfræðingur-
inn telur hann nógu vel þjappað-
an. Annars býður það vorsins
1967.
Bœrinn kaupir
fasteignir
1 vor festi bærinn kaup á fjór-
um fimmtu hlutum fasteigna
dánarbús Sigfúsar Sveinssonar og
Ólafar • Guðmundsdóttur. Á fundi
sínum sl. þriðjudag staðfesti bæj-
arstjórn samkomulag, sem bæjar-
ráð hafði gert við Guðmund Sig-
fússon um kaup á þeim fimmta
hluta, sem hann átti af eigninni,
og er þá bærinn orðinn einkaeig-
andi þessara fasteigna.

\