Austurland - 02.02.1968, Blaðsíða 1
Athyglisverður
dómur
lUSTURLAND
malgagn alþýoubandalagsins a austurlandi
18. árgangnr.
Hihlir erfiðleihar blasa
Fjárhagsáætlun Neskaupstaðar
var til fyrri umræðu í bæjarstjórn
á föstudaginn var og er gert ráð
fyrir að hún verði til síðari um-
ræðu næsta föstudag.
Hið erfiða árferði, verðfall af-
urða, lægra kaup og samdráttur
á ýmsum sviðum, setur mark sitt
á fjárhagsáætlunina. Það er líka
eðlilegt, að sveitarfélögin dragi
saman seglin þegar illa árar, og
geri þá minni krófur til þegnanna.
Þar af leiðir líka, að undir þeim
kringumstæðum verða þegnarnir
að gera minni kröfur til sveitar-
félaganna. Þegar vel árar, eiga
sveitarféiögin að auka starfsemi
sína, ráðast í framkvæmdir til al-
menningsheilla og auka umsvif
sín. Sú stefna, sem sum sveitar-
félög hafa fylgt í góðærinu und-
anfarið, að leggja meginkapp á
að lækka útsvör í stað þess að
hafa þau í samræmi við það sem
almennt tíðkast, og ráðast þá í
nauðsynlegar framkvæmdir eða
safna í framkvæmdasjóði, er al-
röng og hlýtur að hefna sín.
Sveitarfélög víða um land sjá
nú fram á mikla erfiðleika og
miklum vandkvæðum er bundið
að koma saman fjárhagsáætlun-
um.
Það er ekki ætlun mín í þessu
greinarkorni, að segja nákvæm-
lega frá fjárhagsáætluninni. Þó
skal þess getið, að útsvör eru á-
ætluð 13.5 millj. kr. — í fyrra
voru þau við upphaflega gerð á-
ætlunar 18.7 millj., en í endur-
skoðaðri gerð 15.435 þús. — At-
hugun sýndi, að gjaldþol manna
hafði minnkað mjög. Tekjur sjó-
manna, sem ath. náði til, höfðu
lækkað um 34.5%. Könnun náði
til tekna verkamanna hjá þrem
fyrirtækjum. Hjá einu nam lækk-
unin 2%, öðru 10.5 og því þriðja
21.4%. — Þessar staðreyndir o.
fl. voru hafðar í huga við ákvörð-
un útsvarsupphæðarinnar. Ekki
er gert ráð fyrir því að á þessu
ári verði unnt að veita afslátt frá
útsvarsstiganum.
Aðstöðugjöld eru nú áætluð 3
millj., voru í upphaflegri áætlun í
fyrra 5 millj., en í endurskoðaðri
áætlun 5.5 milij.
Hinn mikli samdráttur í tekj-
Neskaupstað, 2. febrúar 1968.
nú við sveitdrfélöpuDi
um bæjarins, bitnar mjög harka-
lega á framkvæmdum á hans
vegum. Þannig er niðurskurður á
vegafé mjög mikill og til vatns-
veituframkvæmda er ekkert veitt,
og eru þó framkvæmdir á þeim
sviðum báðum mjög aðkallandi.
Við ráðstöfun tekjuafgangs var
það sjónarmið haft mjög í huga,
að hann notaðist sem bezt sem
framkvæmdafé. Þannig var leit-
5. tölubiað.
azt við að leggja fé til þeirra
byggingaframkvæmda, sem kost-
aðar eru bæði af bæ og ríki. Er
lagt fullt framlag á móti ríkis-
framlagi til íþróttahúss og lækn-
isbústaðar, en ekki var hægt að
leggja nema tæplega hálft á móti
ríkisframlagi til skólabygginga.
Til þess að nota ríkisframlagið til
skólabygginga að fullu, hefði bær-
inn þurft að leggja fram 700 þús.
kr. til viðbótar, en á því voru
engin tök.
Framh. á 3. dðu.
Þann 22. jan. sl. var í Hæsta-
rétti kveðinn upp dómur í máli
því er Kristján Jóhannsson
ver.kamaður átti í við Eimskipa-
félag íslands um rétt sinn til
launa vegna veikindaforfalla.
Með þessum dómi hefur Hæsti-
réttur staðfest þann skilning
verkalýðssamtakanna á 4. gr.
laga nr. 16 1958 um uppsagnar-
frest og rétt fastra starfsmanna
til launa vegna sjúkdóms- og
slysaforfalla, að fastir starfs-
menn eigi rétt á greiðslu allra
þeirra launa, er þeir missi af hjá
atvinnurekenda sínum vegna
veik'nda- eða slysaforfalla, þ. e.
ekki aðeins dagvinnukaupi heldur
og greiðslu fyrir eftirvinnu og
nætur- og helgidagavinnu sem
unnin er hjá fyrirtækinu og þeir
hefðu ella fengið.
Vinnuveitendasamband Islands
hefur ekki viðurkennt skilning
verkalýðssamtakanna á þessari
lagagrein til þessa og er þetta
þriðji dómurinn er fellur í máli
vegna hennar.
Fyrsta málið reis á Akranesi.
Var það út af deilu sem starfs-
maður Sementsverksmiðjunnar
átti í við fyrirtækið um það,
hvort atvinnurekendum bæri að
greiða 14 daga einu sinni á ári í
veikinda- og slysaforföllum eða
hvort þeim bæri að greiða allt að
14 daga hverju sinni. Hæstiréttur
úrskurðaði, að atvinnurekendum
bæ,ri að greiða allt að 14 daga
hverju sinni, nema ef um ,sama
sjúkdóm væri að ræða, þá aðeins
14 daga einu sinni á ári.
í þessu máli krafðist verkamað-
urinn einnig greiðslu fyrir eftir-
vinnu í veikindaforföllum. Var
honum dæmd sú greiðsla.
Annar dómur gekk í Hæsta-
rétti um skilning á þessum lög-
um. Var hann um það hvort
greiða bæri kaup í slysatilfellum,
ef verkamaðurinn slasaðist utan
vinnustaðarins, en sá var skiln-
ingur verkalýðssamtakanna.
Þetta var og staðfest af Hæsta-
rétti sem úrskurðaði, að greiða
bæri kaup í slysatilfellum, þótt
slysið hefði orðið utan vinnustað-
ar hins slasaða.
Með þessum dómi er því endan-
lega úr því skorið, að það ber að
gre:ða tíma- og vikukaupsmönn-
um alla yfirvinnu sem þeir hefðu
haft ef ekki hefði verið um veik-
inda- eða slysaforföll að ræða
hjá þeim.
Þá er rétt að vekja athygli á
því, að allir þeir sem sl. fjögur
á.r hafa ekki fengið greitt kaup í
veikinda- og slysatilfellum nema
fyrir dagvinnu hjá atvinnurek-
endum sínum, eiga kröfu á hend-
ur þeim um greiðslu fyrir eftir-
vinnu, nætur- og helgidagavinnu,
Framh. 6 3. BÍÖU.
EfDahaflsvaDdrsði
Það hefur sannazt áþreifan-
lega þessa dagana, hve fullyrð-
ingar ríkisstjórnarinnar og ráð-
gjafa hennar í sambandi við
gengislækkunina, voru gjörsam-
lega út í hött.
Við gengislækkunina varð til
gengishagnaður upp á nokkur
hundruð milljónir, vegna inn-
stæðna bankanna erlendis og ó-
seldra afurða. Þessum sjóði var
úthlutað í ýmsar áttir — mest
þó til rikissjóðs — en ekkert
mátti koma í hlut sjómanna, sem
þó höfðu skapað þessi verðmæti.
Lúðvík Jósepsson flutti tillögu
um að 40 milljónir yrðu látnar
renna til sjómanna, en jafnvel
þessarar tiltölulega lágu upphæð-
ar gat stjórnarliðið ekki unnt
sjómönnum. Og ekkert þurfti að
ætla útgerðinni og fiskiðnaðinum.
Fyrir þeirra hag var séð með
gengislækkuninni — og vel séð,
að dómi stjórnarinnar.
En enn einu sinni reiknuðu
ráðunautarnir vitlaust. Útgerðar-
menn lýstu yfir því, að enginn
grundvöllur væri fyrir rekstri út-
gerðarinnar og hótuðu stoðvun.
Útgerðinni dugði ekki 10% fi,sk-
verðshækkun. Til útgerðarinnar á
að leggja sérstaklega 124 millj.
kr., sem ekki mun gert ráð fyrir
að verði frjálst ráðstöfunarfé,
heldur gangi til greiðslu skulda.
Þá lýstu frystihúsaeigendur yf-
ir því, að enginn grundvöllur
væri fyrir rekstri frystihúsanna
og til þess að knýja fram úrbæt-
ur, voru írystihúsin stöðvuð. Og
nú hefur ríkisstjórnin neyðzt til
að koma til móts við frystihúsa-
eigendur og er gert ráð fyrir að
ríkisstyrkur til þeirra verði um
230 millj. kr. — Samtals eru
þetta meira en 350 millj. kr.
Og þessa fjár verður vafalaust
aflað með nýjum álögum á al-
menning í einhverri mynd og með
niðurskurði verklegra fram-
kvæmda.
Alþingi var kvatt saman til
I fundar í janúar, eftir óvenjustutt
hátíðarfrí, til þess að samþykkja
tollalækkun upp á 250 millj. kr.,
en frumvarp þess efnis átti að
leggja fyrir þingið á fyrsta degi
þess. En þetta frumvarp hefur
enn ekki verið lagt fram, og
verður kannski aldrei lagt fram,
og væri líklega bezt fyrir alþýðu
landsins, að það yrði aldrei dreg-
ið upp úr skrifborðsskúffu fjár-
málaráðherrans. Verði tollarnir
lækkaðir, verður að afla teknanna
til uppbótanna með öðrum hætti,
líklega hækkun söluskatts. Mundi
þá lækka verð á nokkrum er-
lendum vörutegundum, sem ekki
teljast allar til lífsnauðsynja, en
hækka á trosinu, mjólkinni og
öðrum nauðsynjavörum.
Ríkisstjórnin er sýnilega al-
gjörlega ráðþrota og veit hvorki
upp né niður í neinu. Og allir út-
reikningar reynast bandvitlausir
og uppbæturnar og niðurgreiðsl-
urnar nema risastórum upphæð-
um og skopast að ríkisstjórninni
sem hét þjóð sinni því, að afnema
uppbætur og n'ðurgreiðslur.
FjdrhaosdstluD Neskaupstaðar lögð íram