Austurland - 22.03.1968, Side 1
ÆJSTURLAND
MALGAGN ALÞÝÐUBANDALAG8IHS Á AUSTURUNDI
18. árgangnr. Neskaupstað, 22. marz 1968. 12. tölublað.
Verkföllunum lokið
Vísitölubœtur verða áfram greiddar á laun
Laust fyrir hádegi á mánudag
tókst samkomulag milli samn-
inganefnda aðila að vinnudeilunni
og var það síðan almennt staðfest
sama dag af viðkomandi félögum.
Þar með var lokið víðtækasta
verkfalli, sem háð hefur verið á
Islandi.
Vísitölureglan gildir áfram.
Það, sem um var barizt í þessu
verkfalli, var það, hvort áfram
skyldu haldast vísitöluuppbætur á
kaup. Hafði ríkisstjórnin felit úr
lögum ákvæði þar að lútandi fyrr
í vetur og lýst yfir því, að fram-
vegis væri það í verkahring hinna
svokölluðu aðila vinnumarkaðar-
ins að semja um slíkt eins og önn-
ur kaupgjaldsákvæði. Með þessu
atferli stofnaði ríkisstjórnin bein-
línis til þeirra verkfalla, sem stað-
ið hafa, og vafalaust enn frekari
átaka síðar.
■ Verklýðssamtökin höfðu sett
sér það mark að fá viðurkennt að
framvegis sem hingað til skyldi
greiða fullar vísitöluuppbætur á
kaup. Þessu takmarki tókst ekki
að ná, en varla mun verklýðs-
hreyfingin um alla framtíð una
skertri vísitölu og er ekkert lík-
iegra, en að asnaspark ríkis-
stjórnarinnar í nóvember leiði til
nýrra stórverkfalla upp úr næstu
áramótum.
Hins vegar tókst að fá viður-
kenndan rétt verkafólks til þess
að fá vísitöluuppbætur á kaup,
þó mikið vanti á að það verði
full vísitala. Þessi viðurkenning
er ákaflega mikilvæg, bæði vegna
þess, að í vísitöluuppbótum felst
mikið fjárhagslegt öryggi á verð-
hækkunartímum, svo og vegna
þess , að vísitölureglan verkar
sem hemdl á sjálfráða eða ósjálf-
ráða tilhneigingu stjórnarvalda
til þess að hækka verðlag í land-
inu.
Það sem um \ar samið.
Þessi eru meginatriði hins nýja
samkomulags:
1. Frá undirskriftardegi til 1.
júní skail greiða 3% vísitöluhækk-
un á kaup. Hinsvegar sýnir hin
opinbera vístala 5.34% hækkun
frá 1. des.—1. marz. Misniuhiir-
inn, 2.34%, fellur alveg niður, á
aklrei að koma inn i kaunið,
2. Næst breytist kaup 1. júní
og á sú vísitöluuppbót að reikn-
ast að fulla, en þriðjungur liennar
verður geymdur og kemur ekki
inn í kauplð fyrr en 1. desember.
Hækki vísitalan t. d. um 3 stig
fram til 1. maí, hækkar kaupið
1. júní um 2%, en 1% hækkun
kemur til framkvæmda 1. des.
3. VísitöHxhækkunin frá 1. júní
til 1. sept. kemur að fullu i'nn í
kaupið, og eins vísitöluhækkunin
frá 1. síept. til 1. des. að viðbætt-
um þriðjungi, sem geymdur var
frá 1. júní.
4. Laun upp að 10 þús. kr. á
mánuði, eða tilsvarandi viku- og
Á mánudaginn flutti útvarpið
þau tíðindi, að Kristján Eldjárn,
þjóðminjavörður, hefði orðið við
áskorunum um að gefa kost á
sér til framboðs í forsetakosning-
unum 30. júní. Vitað er, að fast
liefur verið lagt að Kristjáni með
að gefa kost á sér.
Kristján Eldjárn fæddist að
Tjörn í Svarfaðardal 6. des 1916,
sonur hjónanna Þórarins Eld-
járns, bónda þar og hreppstjóra,
og konu hans Sigrúnar Sigur-
hjartardóttur.
Kristján lauk stúdentsprófi frá
Menntaskólanum á Akureyri 1936
og hélt síðan t:l Kaupmanna-
hafnar og stundaði nám við há-
skólann þar 1936—1939. Hann
lauk magistersprófi í íslenzkum
fræðum við Háskóla íslands 1944
og dr. phil. varð hann 1957 og
nefndist doktorsrit hans „Kuml
og haugfé úr heiðnum sið á Is-
landi“, mikið rit og fróðlegt.
Aðstoðarmaður við þjóðminja-
safnið varð Kristján 1945 og
þjóðnrnjavörður var hann skipað-
ur frá 1. des. 1947 og því starfi
hefur hann gegnt síðan.
Margar bækur liggja eftir
Kristján og mikill fjöldi greina í
innlendum og erlendum tímarit-
um, einkum varðandi fræðigrein
hans.
Kona Kristjáns er Halldóra
tímakaup, fá fulla uppbót sam-
kvæmt framansögðu. Á kaup milli
10 og 16 þús. greiðiist sama upp-
hæð í krónatölu og á 10 þús. kr.
kaupið, en kaupið milil 16 og 17
þúsund fær liálfa þá upphæð. Aft-
ur á móti kemur engin hækkun á
kaup, sem er hærra en 17 þús.
kr. á mánuði.
5. Á yfirvi'nnu greiðist sama
verðlagsuppbót í krónum og á
dagVinnuna. Kemur það ákvæði
strax til framkvæmda að því er
eftirvinnuna snertir, en ekki fyrr
en 1. júní hvað næturvinnu við
kemur. Til þess tíma verður greitt
Framh. á 2. síðu.
Kristján Eldjárn.
Kristín Ingólfsdóttir, framkv,-
stjóra á ísafirði, Árnasonar.
Kristján Eldjárn hefur lítt
komið við sögu í opinberum mál-
um og litinn áhuga sýnt á stjórn-
málum. Þó er vitað, að hann hef-
ur skipað sér í flokk Framsókn-
armanna.
Telja má fullvíst, að allir
frjálslyndir menn og þjóðrækn-
ir geti sameinazt imi Kristján
Framh. 4 2. síðu.
Kristján Eldjárn frambjóðandi
í forsetakosningunum
Tónlistarkennsla í
ðagnfrsóaskólanum
I fyrrahaust fékk Lúðrasveit
Neskaupstaðar ný hljóðfæri. I
vetur afhenti hún svo gagnfræða-
skólanum gömlu hljóðfærin og í
byrjun þessa mánaðar hóf Har-
aldur Guðmundsson kennslu á
hljóðfærin. Sækja 14 drengir
þessa tíma.
Þá kennir Haraldur 8 stúlkum
úr skólanum gítarleik og einni á
mandólín.
Sex drengir úr skólanum, sem
Haraldur ætlar að kenna á mandó-
lín, bíða enn eftir hljóðfærum
sínum, sem tafizt hafa vegna
verkfallsins.
Allir eru nemendurnir úr 1. og
2. bekk skólans.
Það var 22. febrúar sem Fisk-
vinnslustöð Sún fékk fyrsta neta-
fiskinn á þessari vertíð, en 24.
jan. landaði Sæfaxi II fyrsta línu-
aflanum. I morgun hafði stöðin
tekið á móti um 1175 tonnum af
fiski, mestmegnis óslægðum. Mik-
ill hluti aflans er ufsi. Langmest-
an afla þeirra báta, sem leggja
upp í Neskaupstað, hefur Sveinn
Sveinbjörnsson, 410 tonn.
Fiskurinn er ýmist saltaður eða
frystur.
Þá hefur síldarverksmiðjan tek-
ið á móti 7758 tonnum af loðnu
og er það í fyrsta sinn sem sá
fiskur er unninn hér. Verkfallið
hafði mjög truflandi áhrif á
loðnulöndunina. Hingað hefði bor-
izt miklu meira af loðnu, ef vinnu-
friður hefði haldizt.
Engin loðnuveiði er nú við Suð-
austurland og loðnubátarnir
komnir suður og farnir að landa
þar. Er varla við frekari loðnu-
löndun að búast hér á þessari
vertið, þó sum'r segi, að enn megi
búast við göngu. Nýting loðnunn-
ar er mjög góð.
Alls hefur því á vertíðinni ver-
ið landað nær 9000 tonnum af
fiski upp úr sjó í Neskaupstað.
Eru það mikil viðbrigði frá fyrra
ári, en þá kom enginn fiskur á
land hér í bæ á vertíðinni.
Eins og gefur að skilja er mjög
m'kil vinna í bænum við úr-
vinnslu þessa afla. Einnig það eru
mikil viðbrigði frá því í fyrravet-
ur, en þá var vinna heldur lít'l,
einkum fyrir kvenfólk.
Vöruþurrð
Víða um land hefur borið á
vöruskorti að undanförnu og er
það ein afleiðing verkfallanna. —
Hér í bæ hefur t. d nokkuð lengi
smjör, smjörlíki, kaffi, kartöflur
og fleiri vörutegundir verið ófá-
anlegar. En úr þessu rætist inn-
an skamms, því strandferðaskipin
Herðubreið, Esja og Bliitur eru
væntanleg um og upp ur helginni.