Austurland - 20.09.1968, Blaðsíða 2

2 '
AUSTURLAND’
Neskaupstað, 20. september 1968.
Hvor M Mtdskóli Austurlands rísa!
Hér fer á eftir greinargerð
1‘órðar Jóhannssonar, skólastjóra
og Páimars Magnássonar, kenr.-
ara, um menntaskólamálið. Er
hún hin síðasta af þrem greinax--
gerðum, sem birzt hafa í blaðinu
um þetta efni, en allar eru þær
samdar á vegum Menntaskóla-
nefndar Austurlands.
—o—
I umræðum þeim, sem undan-
farið hafa farið fram um stað-
setningu menntaskóla á Austur-
landi, hafa einkum 3 staðir verið
tilnefndir, þ. e. Egilsstaðir, Eiðar
og Neskaupstaður.
I nefnd þeirri, sem kosin var
til að vinna að stofnun mennta-
skóla á Austurlanai, höfum við
tveir, sem undirritum þessa grein-
argerð, einkum mælt með stað-
setningu skólans í Neskaupstað.
Munum við hér á eftir greina
frá í helztu atriðum, sem við
teljum renna stoðum undir þá
skoðun okkar, að skólinn sé bezt
settur þar.
1. Kostir þéttbýlis:
Neskaupstaður er langfjölmenn-
asta byggðarlag á Austurlandi og
er ekki ástæða til að ætla að
breyting verði á því í fyrirsjáan-
legri framtíð.
Líklegt verður að telja, að hlut-
fallstala íbúa og nemenda haldist
að mestu í hendur og að í
Menntaskóla Austurlands verði
fleiri nemendur úr Neskaupstað,
en úr nokkru öðru byggðarlagi.
Þessi staðreynd ein sér mælir
með staðsetningu skólans í Nes-
kaupstað, auk þess sem þetta
þýddi að komast mætti af með
minni heimavist þar, en í nokkr-
um öðrum stað í fjórðungnum.
Líklegt verður einnig að telja,
að auðveldara verði að fá kenn-
ara til skóla í þéttbýli en strjál-
býli og liggja til þess margvísleg-
ar ástæður, svo sem fjölbreyti-
legra félags- og menningarlíf,
meiri og margbreytilegri mögu-
leikar til aukastarfa o. s. frv.
Þarf ekki að fjölyrða um hver
höfuðnauðsyn það er hverjum
skóla, að til hans veljist hinir
hæfustu kemiarar. Má einnig á
það benda, að hver skóli þarf
jafnan á einhverjum stundakenn-
urum að halda, og mun það ekki
ágreiningsefni, að í þéttbýli eru
að jafnaði fleiri menn, sem geta
tekið slíka kennslu að sér.
2. Kostir nábýlis við aðra
skóla
Menntaskólanám er framhald
af námi því, sem fram fer í gagn-
fræðaskólunum. Hafa verið uppi
allsterkar raddir um það undan-
farin ár að koma á enn nánara
samstarfi þessara skólastiga.
í Neskaupstað hefur lengi starf-
að fjölmennur og öflugur gagn-
fræðaskóli með landsprófsdeild og
gagnfræðadeild. Telja verður að
menntaskóla væri fremur styrkur
en ekki að slíkri stofnun og þá
ekki sízt fyrstu árin.
Einnig má benda á, að afráðið
mun nú, að Iðnskóli Austurlands
verði staðsettur í Neskaupstað og
einnig mun rekstur tónlistarskóla
sem legið hefur niðri nokkur ár,
nú hefjast að nýju og þá á veg-
um bæjarfélagsins. Gæti orðið
margvíslegur stuðningur að fyrir-
greindum skólum og raunar gagn-
kvæmt m. a. með hagkvæmri nýt-
ingu sérmenntaðra kennslukrafta.
3. ILliðarstofnanir
I hverjum skóla, og þá ekki
sízt menntaskóla, fer fram margs-
konar starf annað en bóknámið
eitt, svo sem íþróttir, verklegt
nám, félagsstarfsemi o. fl.
Öll þessi starfsemi útheimtir
ýmsar hliðarstofnanir, íþróttahús,
sundlaug söfn o. s. frv. Þar, sem
slíkar stofnanir eru ekki þegar
fyrir hendi, þarf að byggja þær
frá grunni jafnhliða skólanum.
Þarf ekki að fjölyrða um hvílíkur
kostnaðarauki það yrði og því
sízt til þess fallið að flýta fyrir
að upp risi menntaskóli á Aust-
urlandi, því varla þarf að vænta
þess, að ríkissjóður leggi greiðar
til þessara framkvæmda en ann-
arra en skólamál varðar.
I Neskaupstað eru ýmsar þess-
ar stofnanir þegar fyrir hendi,
svo sem sundlaug, veglegt íþrótta-
hús (í byggingu), allgott bóka-
safn, vísir að náttúrugripasafni,
veglegt félagsheimili og gæti þetta
allt komið væntanlegum mennta-
skóla til góða.
4. Almenn þjónusta
Auðvitað er, að nemendur og
starfsmenn væntanlegs mennta-
skóla þurfi á ýmiskonar almennri
þjónustu að halda. Neskaupstaður
býður upp á meiri fjölbreytni á
þessu sviði en nokkurt annað
byggðarlag á Austurlandi. Má
þar til nefna þvottahús, efnalaug,
skóvinnustofu, barnaheimili, rak-
arastofu, tannlækningastofu og
síðast en ekki sízt gott sjúkra-
hús.
Ef til vill geta sum þessi at-
riði, sem nú hafa verið rakin,
talizt léttvæg, en allt verður
þetta þó að teljast væntanlegum
kennurum, starfsfólki og nem-
endum til hagræðis og þæginda
og sumt jafnvel lífsnauðsyn svo
sem sjúkrahúsið.
5. Samgöngur
Ein aðalröksemd þeirra, sem
mælt hafa með staðsetningu
Menntaskóla Austurlands á Eg-
ilsstöðum, hefur verið sú, að sá
staður lægi betur við samgöng-
um en önnur byggðarlög á Aust-
urlandi.
Þetta er þó ekki nema hálfur
sannleikur og fer þá eftir því við
hvað miðað er.
Það er að vísu rétt, að Egils-
staðir búa við örastar og Örugg-
astar flugsamgöngur við höfuð-
staðinn. Einnig má segja, að Eg-
ilsstaðir séu vel settir með sum-
arsamgöngur við öll byggðariög
á Austurlandi, en hvað vetrar-
samgöngum viðvíkur var’a nema
innanhéraðs og við allra næstu
firði.
Hvað samgöngur að sumarlsgi
snertir er Neskaupstaður lítið
verr settur en Egilsstaðir og
greiðar flugsamgöngur eru milli
Reykjavíkur og Neskaupstaðar
allt árið.
Hvað vetrarsamgöngur á landi
varðar er Neskaupstaður óneitan-
lega nokkuð afskiptur, en þó
stendur það til bóta með væntan-
legri lagfæringu Oddsskarðsvegar.
Eitt hefur þó Neskaupstaður
fram yfir Egilsstaði í samgöngu-
legu tilliti, en það er lega hans
við sjó og höfn.
Menntaskóli starfar að vetrar-
Á fjölsóttum fundi í Kjör-
dæmisráði Alþýðubandalagsins á
Austurlandi, sem haldinn var á
Egilsstöðum sl. sunnudag, var
samþykkt einróma eftirfarandi
ályktun vegna tilrauna til klofn-
ings innan Alþýðubandalagsins:
Við lýsum yfir andúð okkar og
furðu vegna þeirra klofningstil-
rauna, sem fram hafa komið hjá
nokkrum fulltrúum í Kjördæmis-
ráði Alþýðubandalagsins á Vest-
fjörðum. Einmitt nú er að því
unnið að endurskipuleggja Al-
þýðubandalagið og gera úr því
lýðræðislegan, sósíalískan stjórn-
málaflokk. Samþykktir um það
hafa verið gerðar af stofnunum
Alþýðubandalagsins, og ekki var
annað vitað en full samstaða ríkti
um það mál.
Slík endurmótun Alþýðubanda-
lagsins í stjórnmálaflokk hefur
nú um skeið verið yfirlýst stefnu-
mið samtakanna og Hannibal
Valdimarsson ásamt öðrum staðið
að samþykktum um það. Hins
vegar hefur Hannibal nú um hríð
ekki sinnt þeim störfum, sem
hann var til kjörinn af bandalag-
inu og ekki tekið þátt í viðræðum
um málefni þess. Við hörmum það
að formaður Alþýðubandalagsins
skuli nú ganga fram fyrir skjöldu
og taka undir við sundrungaröfl
á þeirri stundu, þegar öll skilyrði
eru fyrir hendi til að gera Al-
þýðubandalagið að öflugra bar-
áttutæki en áður fyrir íslenzka
lagi. Það eru því vetrarsamgöng-
ur innanfjórðungs, sem mestu
varða, því telja verður líklegt, að
langmestur hluti nemenda Mennta
skóla Austurlands verði úr fjórð-
ungnum og nauðsyn mest á greiðu
sambandi þeirra við heimili sín
og heimabyggð.
Því verður ekki á móti mælt,
að samgöngur á sjó hafa til
þessa verið öruggasti tengiliður
milli flestra byggðalaga á Aust-
urlandi allt frá Hornafirði til
Langaness og mun svo vera um
ófyrirsjáanlega framtíð. Strand-
siglingar hafa um nokkurt skeið
verið ófullnægjandi, en bættar
strandsiglingar eru nú mjög á
dagskrá bæði til mannflutninga
og vöruflutninga.
Það má því teljast höfuðnauð-
syn, að Menntaskóli Austurlands
verði reistur við höfn, og af þeim
byggðarlögum, sem það skilyrði
uppfylla verður Neskaupstaður
að teljast bezt til þess fallinn að
taka á móti slíkri stofnun og
veita henni æskileg vaxtarskil-
yrði.
Þórður Kr. Jóhannsson.
Pálmar Magnússon.
Ritst jóri:
Bjarni Þórðarson.
NESPRENT
alþýðu, jafnframt því sem upp-
bygging þess verður löguð að nú-
tíma aðstæðum og fullkomið lýð-
ræði tryggt innan þess.
Fundurinn lýsir yfir undrun
sinni á því, að formaður Alþýðu-
bandalagsins, sem studdur hefur
verið til forustu í Alþýðusambandi
Islands af alþýðubandalagsfólki,
skuli nú bregðast þannig stjórn-
málasamtökunum einmitt þegar
mest ríður á fullri samstöðu.
Ljóst er, að sá vandi sem nú blas-
ir við allri alþýðu manna verður
ekki leystur af þeim pólitísku
forustumönnum, sem neita að una
lýðræðislegum ákvörðunum.
Við lýsum fyllsta stuðningi
okkar við samþykkt miðstjórnar
Alþýðubandalagsins frá síðast
liðnum vetri um flokksstofnun og
væntum þess að sem breiðnst
samstaða náist um uppbyggingu
flokks Alþýðubandalagsmanna á
landsfundinum í nóvember. Skor-
ar fundurinn á stuðningsfólk Al-
þýðubandalagsins um land allt að
sameinast um það þýðingarmikla
verkefni og svara þannig á verð-
ugan hátt klofningstilraunum
nokkurra manna á Vestfjörðum.
Alþýðubandalagsmenn á Austur-
landi munu vinna að því af alefii
að treysta Alþýðubandalagið,
þannig að það verði að landsfund-
inum loknum færara en áður til
að rækja hlutverk sitt sem brjóst-
vörn vinnandi fólks í landinu á
sviði stjórnmálabaráttunnar.
Sundrungaröflum svarað