Austurland - 04.10.1968, Blaðsíða 1

Austurland
MÁLGAGN ALÞYÐUBANDALáGSINS A AUSTURUNDI
18. árgangur.
Neskaupstað, 4. október 1968.
40. tölublað.
[ífshjjíriii shert jifit oi þétt
Ekki þarf að lýsa því hve kjör
alls almennings í landinu hafa
versnað mikið á þessu ári. Dýr-
tíð hefur vaxið til mikilla muna
meira en kaup hefur hækkað, og
atvinna hefur dregizt saman víða
og sums staðar hefur verið al-
varlegt atvinnuleysi, jafnvel yfir
hásumarið'. Og jafnvel þar sem
ekkert atvinnuleysi hefur verið,
hafa tekjur manna viðast lækkað
mikið, vegna minnkandi yfirvinnu.
Það út af fyrir sig, að yfirvinna
hefur dregizt saman, er ekki
harmsefni, því vinnuþrældómur-
inn var kominn út í fráleitar öfg-
ar og þrældómurinn virtist hjá
mörgum orðinn takmark lífsins.
En þrátt fyrir það, að yfirvinn-
an hafi verið úr öllu hófi fram,
verður þó ekki litið fram hjá
þeirri staðreynd, að afkoma verka-
fólks byggðist mjög á henni. Þeg-
ar hún nú dregst saman, minnk-
ar að sjálfsögðu ráðstöfunarfé
fólksins, það á erfiðara með að
standa við skuldbindingar sínar,
t. d. í sambandi við húsnæðismál,
það á erfiðara með skattgreiðslu
og hlýtur, nauðugt viljugt, að
taka upp sparnaðarstefnu i lífs-
háttum.
Ástandið er mjög misjafnt á
hinum ýmsu stöðum. Sums stað-
ar er það afleitt, annars staðar
bærilegt. Hér í Neskaupstað efa
ég t. d. að kaup verkafólks sé
til muna lægra að krónutali en
það var á sama tíma í fyrra.
Veldur þar mestu, að vetrarat-
vinna var í ár miklu meiri en í
fyrra, þakkað veri heimalöndun
bátanna. Þá má ætla, að iðnað-
armenn, sem við húsbyggingar
fást, hafi svipaðar tekjur og í
fyrra, en málmiðnaðarmenn lægri.
Dálítið erfiðara er að átta sig á
afkomu sjómanna, en víst má
telja, að hún sé lakari en í fyrra,
þegar á heildina er litið.
Sú hlið, sem að atvinnurekstr-
inum snýr, verður ekki gerð að
umtaisefni hér, en það eru ekki
ýkjur, að hagur hans hefur
versnað miklu meira en hagur
fólksins. Er það vissulega alvar-
legt mál, ef fyrirtækin geta ekki
haldið í horfinu. Þau missa sjálf-
stæði sitt, verða jafnvel gjald-
þrota, og komast i hendur manna,
sem hafa gróðasjónarmiðið eitt
að leiðarljósi.
Undir þeim kringumstæðum,
sem nú hefur verið lýst, er al-
menningur mjög illa við því bú-
inn að taka á sitt bak stórfelddar
nýjar álögur. En álögurnar eru
ekki sparaðar. I september var
með bráðabirgðalögum lagður
20% nýr skattur á allan innflutn-
ing og rennur sá skattur óskipt-
ur í rikissjóð, til viðbótar öllum
öðrum innflutningsgjöldum. Áhrif
þessa nýja skatts eru nú sem óð-
ast að koma í ljós í hækkuðu
verði.
En þetta var aðeins fyrsta
gusan.
Önnur gusan var stórhækkun á
verði búvara. Á henni áttu menn
vissulega von, því ekki hefur það
farið leynt, að bændum hefur
vegnað illa undir viðreisn og hafa
kröfur þeirra um leiðréttingu
orðið æ háværari og var nú hót-
að sölustöðvun, ef þær yrðu að
engu hafðar.
En fleiri gusur eru í aðsigi.
Hinn gífurlegi innflutnings-
skattur hafði aðeins þann tilgang
að bæta hag ríkissjóðs. Eftir er
Hinn 1. okt. voru þrír skólar
settir i Neskaupstað með samtals
367 nemendur. Væntanlega tekur
fjórði skólinn til starfa síðar á
þessu skólaári, en það er Iðnskóli
Austurlands.
Skólar þeir, sem hófu störf 1.
okt. eru:
Gagnfræðaskólinn í Neskaup-
stað. Nemendur verða 116 í 5V£
bekkjardeild. Pálmar Magnússon,
sem kennt hefur stærðfræði nokk-
ur undanfarin ár hverfur nú f.rá
skólanum. 1 hans stað nefur
Björn Magnússon, stærðf"æði-
stúdent verið settur kennari. Fast-
ir kennarar eru fjórir auk skóla-
stjórans Þórðar Kr. Jóhannsson-
ar.
Barnaskólinn í Neskaupstað
hefur að vísu starfað frá byrjun
september, en þrjár eldri bekkjar-
aeildir komu í skólann 1. okt.
Nemendur verða alls 214 í 11
bekkjardeildum. Ekki fengust
settir kennarar í allar lausar
að framkvæma hinar árlegu við-
reisnaraðgerðir vegna atvinnuveg-
anna og má búast við, að það
verði stærsta gusan. 1 hvaða
formi þær aðgerðir verða, er ekki
vitað og sjálf veit rikisstjórnín
það líklega ekki. En helzt eiga
menn von á gengisiækkun eða
stórhækkun sölusk., nema hvoru-
tveggja verði. En allar eiga þess-
ar aðgerðir sammerkt í því, að
þær koma þyngst niður á fjöl-
skyldumenn og því þyngra sem
fjölskyldurnar eru stærri.
Eins og kunnugt er standa nú
yfir viðræður stjórnmálaflokk-
anna um efnahagsmálin. Ríkis-
stjórnin virðist hafa verið illa
undir þessar viðræður búin, því
fram að þessu hefur tíminn að
mestu farið í gagnaöflun.
Hugmyndin um þjóðstjórn mæl-
ist misjafnlega fyrir, enda er hún
ekki afsakanleg, nema ef vera
skyldi með því, að þjóðinni staf-
aði slík ógn af áframhaidandi
viðre>snarstefnu, að einskis megi
láta ófreistað til að forða þjóð-
inni frá afleiðingum hennar.
stöður og er mikil stundakennsla.
Skólastjóri er Gunnar Ólafsson.
Tónskóli Neskaupstaðar er nýr
skóli, sem nú hefur sitt fyrsta
starfsár. Að vísu hefur oft starf-
Framh. á 4. síðu.
Rlilada Janderová.
Sjómannasfofa
á Fáskrúðsfirði
Sjómannastofa hefur nú verið
opnuð á Fáskrúðsfirði á efri hæð
hússins Bjarmaland. Hefur sjó-
mannastofan til umráða um 100
fermetra húsrými.
Á sjómannastofunni verða á
boðstólum allar algengar veiting-
ar, þó ekki matur, og þar eru
þrjú gistiherbergi.
Sjómannastofan er rekin af
hreppnum.
Nýlega var stofnað tónlistarfé-
lag á Fáskrúðsfirði. 1 stjórn þess
■eru:
Einar Jónsson, formaður
Gísli Jónatansson, ritari
Sigurbjörg Helgadóttir, gjaldk.
Félagið hefur nú stofnað tón-
listarskóla og er skólastjóri Stein-
grímur Sigfússon, tónskáld. I
ráði er að ráða tvo aðstoðarkenn-
ara.
Að'sókn að skólanum er mjög
mikil. Innritaðir hafa verið um 40
nemendur af Búðum og úr sveit-
inni. Þá er ætlunin, að skólinn
hafi útibú á Stöðvarfirði og ráð-
gert, að þar verði kennt einn dag
í viku. Þar hafa 10 nemendur
gefið sig fram.
Vattarnesvegur
1 sumar hefur verið unnið að
framhaldsframkvæmdum við Vatt-
arnesveg og er nú verið að leggja
síðustu hönd á verkið, jafnvel
gert ráð fyrir, að því ljúki fyrir
helgi.
Að veginum verður mjög mikil
samgöngubót fyrir Fáskrúðsfjörð,
og raunar alla Suðurfirði, þar
sem nú þarf ekki að fara yfir
neinn fjallveg til að komast til
Reyðarfjarðar og Eskifjarðar og
aðeins Fagradal upp í Hérað.
Berkliviriorddgn
Hinn árlegi fjársöfnunardagur
Sambands íslenzkra berklasjúk-
linga, berklavarnardagurinn, er á
sunnudaginn kemur. Verða þá
seld merki, sem jafnframt eru
happdrættismiðar, og ársrit sam-
bandsins um land allt.
Veíur homlir veioi
Síldveiðar hafa gengið illa að
undanförnu vegna þrálátra
storma sem líka hafa sagt til sín
á landi. Hefur snjóað talsvert
víðast hvar á landinu og fjallveg-
ir lokuðust víða.
En síldin er nú tekin mjög að
nálgast landið. Síðast þegar frétt-
ist var hún í innan við 200 mílna
fjarlægð frá Langanesi. Þegar
veður lægir má vænta mikillar
veiði og mikillar söltunar, því
síldin er ekki lengra í burtu en
það, að liún ætti að komast ó-
skemmd að landi.
Skólarnir í Neskaupstað
taka til starfa