Austurland - 15.11.1968, Blaðsíða 2

2
AUSTURLAND
Neskaupstað, 15. nóvember 1968.
Gengi krónunnar lœkkað . . .
Framh. af 1. síðu.
fella niður verðlagsuppbætur á
laun umfram þær hækkanir, sem
orðið höfðu fram að 1. nóv„ en
vegna þeirrar hækkunar hækka
vísitölugreiðslur á kaup 1. des. —
Aðrar hækkanir eiga ekki að
verða, nema nýtt allsherjarsam-
komulag verði gert þar um.
Af þessu er ljóst, að ríkisstjórn,-
in ætlar sér enn sem fylrr að láta
launþegana bera allar byrðarnar.
Hvernig þeir eru undir það búnir,
að axla þær byrðar, er svo annað
mál.
Að undanförnu hefur hagur al-
mennings versnað stórum, ekki
aðeins vegna sívaxandi dýrtíðar
heldur og vegna síminnkandi
vinnu. Hvernig fólk á að lifa af
venjulegu kaupi, eftir þessa síð-
ustu kollsteypu, er óleysandi
reikningsþraut, hvaða reikni-
kúnstum, sem hagfræðingar beita.
Hagfræðingarnir gæta þess líka
vandlega að minnast aldrei á þá
hlið málsins sem að almenningi
snýr. Fólkið í landinu er auka-
atriði. Það eina, sem máli skiptir
í dæminu er ríkissjóður og gjald-
eyrisvarasjóðurinn, að ógleymdri
útgerðinni, sem alltaf er verið að
bjarga frá afleiðingum viðreisnar-
stefnunnar, þótt með vafasömum
árangri sé, svo að ekki sé meira
sagt.
Það vita allir sem vita vilja,
að launþegar — nema þá þeir í
hæstu launaflokkunum — geta
ekki framfleytt fjölskyldu með
sómasamlegum hætti af launum
sínum. Og möguleikarnir til þess
að jafna hallann með þrotlausri
yfirvinnu, er úr sögunni, a. m. k.
í bili.
Að vísu er aðstaða launþega til
þess að taka á sig nýjar viðreisn-
arbyrðar ákaflega misjöfn. Mestu
máli skipta þó ekki misjafnar
tekjur og fjölskyldustærðir, held-
ur hverjar byrðar menn hafa
bundið sér til þess að búa sem
bezt í haginn fyrir sig og sína.
Maður, sem býr í húsi, sem litlar
kvaðir hvíla á, stendur kannske
af sér þessa nýju viðreisnarhol-
skeflu, þótt sá, sem stofnað hefur
til mikilla skulda í sambandi við
húsnæðismál, geri það ekki. Og
aldrei heyrist á það minnst, að
gera þurfi ráðstafanir til hjálpar
þessu fólki. Á það er litið sem
einskisverðan hlut, þótt allt þjóð-
félagið hvíli á herðum þess. Hvort
það flýtur eða sekkur er ekki tal-
ið skipta :máli.
Sjómenn kjaftshögg-vaðir
í þessari sömu ræðu sagði for-
sætisráðherra, að forsendur fyrir
því að fyrirgreiðsla ríkisins við
sjávarútveginn komi að gagni,
yrði viðráðanleg og raskaði ekki
tekjujafnvægi úr hófi, væri sú,
að hún rynni til sjálfs atvinnu-
rekstursins. Þess vegna yrði að
tryggja með löggjöf, að liinu
aukni rekstrarkostnaður, sem
leiðir af gengislækkuninni, verði
greiddur af óskiptu.
Hér eru í aðsigi hatramar árás-
ir á kjör fiskimanna. Enda þótt
fiskur stórhækki í verði, skulu
sjómenn ekki njóta þess. „Bjarg-
ráðið“ gagnvart útgerðinni á að
vera það, að skylda hana til þess
að ræna sjómenn umsömdum og
réttmætum hlut þeirra. Þetta er
nú rausn, sem að kveður.
Mörg ár eru nú síðan sjómenn
fengu afnumin ákvæði um það,
að útgerðarkostnaður skyldi
greiddur af óskiptu. Nú ætlar rík-
isstjórnin að lögbjóða það óvin-
sæla fyrirkomulag.
Margir hafa orðið fyrir tilfinn-
anlegri kjaraskerðingu að undan-
förnu, en þó varla nokkrir sem
sjómenn. Samt hefur ríkisstjórn-
in geð í sér til að fyrirskipa þeim
að greiða útgerðinni hluta af um-
sömdu kaupi.
Hvað gera verklýðssamtökiu ?
Eftir viku kemur þing Alþýðu-
sambands íslands saman. Þar
hljóta þessir síðustu atburðir að
bera hærra en önnur mál. Er ó-
líklegt, að þessu verði þegjandi
tekið. Alþýðusambandið bregst
hlutverki sínu, ef það ekki skipu-
leggur baráttu gegn þeim sví-
virðilegu árásum, sem nú hafa
verið gerðar á almenning. Alþýðu-
Sambandið og verklýðshreyfingin
í heild hafa verið furðulega hæg-
lát og tekið síendurteknum árás-
um á lífskjörin með undraverðu
umburðarlyndi. En svo má brýna
deigt járn að bíti, og skyldi nú
ekki vera fullbrýnt?
Stofnað til ókyrrðar
Forsætisráðherra sagði líka,
eftir að hafa ógilt alla launa-
samninga í landinu, að ríkis-
stjórnin mundi beita sér fyrir því,
að sem fyrst hæfust viðræður
milli verkalýðs, vinnuveitenda og
fulltrúa ríkisstjórnarinnar um
gerð nýrra kjarasamninga. Þetta
segir forsætisráðherra þeirrar
stjórnar, sem á sínum tíma lýsti
yfir því, að hún mundi engin af-
skipti hafa af kaupgjaldssamn-
ingum.
I öllum þessum samningum
verður höfuðáherzlan lögð á að
halda verðlagi í skefjum, segir
forsætisráðherra þeirrar ríkis-
stjórnar, sem á einu ári hefur
hækkað allt verðlag í landinu lík-
lega um 40—50%.
Enginn vafi er á því, að með
hinum fruntalegu árásum ríkis-
stjórnarinnar er vinnufriðnum
stofnað í voða. Lítill vafi getur
verið á því, að mikil ókyrrð verð-
ur á vinnumarkaðnum næstu
mánuði, með verkföllum og öðr-
um varnaraðgerðum launþega.
Hvað var hægt að gera?
Algengt er, að stjórnarsinnar
j haldi því fram, að stjórnarand-
! stæðingar hafi aðeins neikvæða
afstöðu til þessara mála — þeir
séu bara á móti, en bendi ekki á
neinar færar leiðir.
Fúslega skal játað, að eins og
viðreisnin hefur leikið þjóðina, er
ekki auðgert að benda á leiðir,
sem í einum svip létta fargi við-
reisnarinnar af þjóðinni. En Al-
þýðubandalagið hefur m. a. bent
á eftirfarandi leiðir til úrbóta á
hinu óþolandi ástandi.
Fyrst og fremst þarf að breyta
stjórnarstefnunni í grundvallar-
atriðum og skipta um stefnu í
fjárfestingarmálum og gjaldeyr-
Miðstjórn Alþýðubandalagsins
er þannig skipuð auk formanns,
varaformanns og ritara:
Ásdís Skúladóttir kennari.
Bjarnfríður Leósdóttir, húsfreyja.
Björn Ólafsson, verkfræðingur.
Eðvarð Sigurðsson, alþingism.
Geir Gunnarsson, alþingism.
Gils Guðmundsson, alþingism.
Guðmundur Ágústsson, hagfr.
Sótarfilma - íMt
fyrirtslii
Sólarfilma nefnist fyrirtæki,
sem um nokkur ár hefur starfað
að því að gera litskuggamyndir
af ýmsum stöðum á landinu,
mannvirkjum og öðru, sem lík-
legt er að veki áhuga feröa-
manna. Hefur þessi starfsemi ver-
ið þýðingarmikil lanakynning.
Þeir munu ekki vera margir Is-
lendingarnir, sem ekki hafa heyrt
Sólarfilmu getið og kynnzt fram-
leiðslu fyrirtækisins, því Sólar-
filmur eru mjög víða á boðstól-
um. Og menn hafa getað fullviss-
að sig um, að hér er um mjög
vandaða framleiðslu að ræða.
En fyrirtækið hefur ekki ein-
skorðað sig við gerð litskugga-
mynda. Það hefur einnig fengizt
við margskonar kortagerð, þar á
meðal jólakort. I ár hefur verið
bætt við m. a. 17 nýjum vatns-
litateikningum, eftir Selmu P.
Jónsdóttur og eru þær af ýmsum
stöðum á landinu, þar á meðal
ein frá Neskaupstað. Allar minna
þessar myndir mjög á sól og vet-
ur. 1
Öll vinna við framleiðslu Sól-
arfilmu er unnin hérlendis, nema
hvað litfilmur eru framkallaðar
erlendis, enda engin stofnun hér,
sem það gerir. Segja má því, að
Sólarfilma sé alíslenzkt fyrirtæki.
ismálum og nýta betur þann
gjaldeyri, sem þjóðin aflar.
Taka þarf allt öðrum tökum á
verðlagsmálum.
Taka þarf upp nýja stefnu í
lána- og viðskiptamálum.
Lækka þarf ýms útgjöld, sem
hvíla á framleiðsluatvinnuvegun-
um, svo sem vexti og útflutnings-
gjöld, og taka upp nýtt vátrygg-
ingarkerfi í stað þess, sem við nú
búum við og er óhæft.
Tekið verði upp annað fyrir-
komulag í olíusölumálunum, en
nú þurfa íslenzkir útgerðarmenn
að búa við 40% hærra olíuverð
en tíðkast í nágrannalöndunum.
Stefnu þessa hefur Alþýðu-
bandalagið útfært í einstökum at-
riðum, en ekki eru tök á að fara
út í þá sálma hér að sinni.
Guðmundur J Guðmundsson,
varaformaður Dagsbrúnar.
Guðmundur Hjartarson.
Guðrún Helgadóttir, húsfreyja.
Gunnar Guttormsson, hagræð-
ingarráðunautur.
Halldór Guðmundsson, trésm.
Haraldur Steinþórsson, varafor-
maður B.S.R.B.
Helgi Guðmundsson, trésmiður.
Hjalti Kristgeirsson, hagfr.
Jóhann Kúld, fiskimatsmaður.
Jón Snorri Þorleifsson, formaður
Trésmiðafélags Reykjavíkur.
Kjartan Ölafsson, framkvæmda-
stjóri.
Lúðvík Jósepsson, alþingismaður.
Magnús Kjartansson, ritstjóri.
Ólafur Jensson, læknir.
Páll Bergþórsson, veðurfr.
Sigurður Magnússon, formaður
Iðnnemasambands íslands.
Sigurjón Björnsson, sálfr.
Sigurjón Þorbergsson, fram-
kvæmdastjóri.
Svavar Gestsson, blaðamaður.
Þórir Daníelsson, framkvæmda-
stjóri Verkamannasambandsins.
Varamenn í miðstjórn í þessari
röð:
1. Guðmundur Vigfússon, borg-
arráðsmaður.
2. Sigurjón Pétursson, trésm.
3. Snorri Jónsson, formaður
Sambands málm- og skipasm.
4. Guðrún Guðvarðardóttir.
5. Margrét Margeirsdóttir, fé-
lagsmálaráðgjafi.
6. Ólafur Einarsson, stúd. mag.
7. Stefán Sigfússon, búfr.
8. Benedikt Davíðsson, trésm.
9. Geirharður Þorsteinsson,
arkitekt.
10. Jóhann Helgason, bóndi.
lUSTURLAND
j Ritstjóri: l
Bjarni Þórðarson. |
iN3SdS3N I
Nýkjörén miðstjórn
Alþýðuhandalagsins