Austurland - 23.12.1968, Blaðsíða 14

14
AUSTURLAND
JÓLIN 1968
Ragnhildur Jónasdóttir frd Fannardal
Minning
Skoraði Ölafur á hreppsnefndin-a
að gera sitt ýlrasta til þess að
koma byggingunni upp á því ári.
Hreppsnefndin samþykkti ein-
róma að taka málið að sér. Verða
hér ekki raktar tilraunir hrepps-
nefndar til að hrinda málinu í
framkvæmd, en eins og kunnugt
er varð árangur enginn. Það var
ekki fyrr en þau samtök, sem
reistu félagsheimilið, komust á
laggirnar um 20 árum síðar, að
hugmyndin varð að veruleika.
Skylt er þó að geta þess, að um
1930 reisti kaupstaðurinn stór-
myndarlegt skólahús og um svip-
Steían Stefánsson,
framsögumaður um stofnun
sparisjóðs.
að leyti reisti stúkan Nýja öldin
samkomuhús. Vera má að starf
Austra hafi haft heillavænleg á-
ihrif í þá átt að hrinda þeim
byggingum af stað.
En ékki var tilraunum Austra
til þess að ýta málinu áfram þó
alveg lokið. Á fundi 19. jan.
1924 var það enn á dagskrá og
enn var Lúðvík Sigurðsson máls-
hefjandi. Kvaðst hann flytja mál-
ið fyrir þær sakir, að svo hljótt
hefði verið um það lengi og vildi
hann eigi láta við svo búið standa
heldur reyna að 'halda því vak-
andi. Rakti hann í fáum orðum
sögu málsins og benti á hina
miklu nauðsyn á skóla, en einn-
ig samkomuhúsi. Ólafur Gislason
og fleiri drógu í efa, að vel færi
á því að byggja saman samkomu-
hús og skóla. ,,Þó nú sparaðist
við það eitthvert fé, ef til vill,
mundi framtíðin vafalaust 'krefj-
ast skilnaðar þess hér, eins og
farið hefði annars staðar, þar
sem saman hefði verið byggt“,
hefur fundargerðin eftir Ólafi og
var þetta skynsamlega mælt. Um
málið urðu talsverðar umræður,
sem ekki þykir ástæða til að
rekja hér, en að lokum var 'kosin
þriggja manna nefnd til þess að
vinna -að fjáröflun fyrir sam-
komuhús og skyldi hún stuðla að
stofnun fjáröflumarnefndar í öll-
um þeim félögum, sem sýnt hefðu
áhuga á málinu.
Enn var málið rætt á þrem
fundum, en of langt er að rekja
þær umræður.
Stofnun sparisjóðsins
Á fundi Austra 5. apríl 1919
var á dagskrá liður, sem nefnd-
ist: Sparisjóður. Frummælandi
var Stefán Stefánsson, k*aupmað-
ur Var hans hugmynd um spari-
sjóð sú, iað annað hvort banka-
úiibúið fæti éinhverjum manni
hér, að veita viðtöku innlögum á
sparisjóð og gefa út bækur fyrir.
Vildi Stafán láta koma þessu í
kring hið bráðasta.
Þessi hugmynd um fyrirkomu-
lag á sparisjóði sætti miklum
mótmælum, en samþykkt var til-
laga um að kjósa 3ja manna
nef.nd íil að athuga hvort gerlegt
væri að stofna sparisjóð á Norð-
firði.
I nefndina voru kosnir: Stefán
Stefánsson, Björn Björnsson og
Vilhjálmur Benediktsson.
Aftur kom málið fyrir 17. maí.
Skýrði formaður nefndarinnar,
Stefán Stefánsson, svo frá, að
talað hefði verið við flesta mekt-
armenn í hreppnum um málið og
hefðu undirtektir verið góðar. En
nú þótti mikið við liggja og var
tveim mönnum bætt í nefndina,
þeim Páli Guttormssyni og Ingv-
ari Pálmasyni.
Og á fundi 17. maí 1920 skýrði
„Björn í Bár“ frá því, að samið
hefði verið uppkast að lögum
fyrir sparisjóðinn og mundi hann
taka til starfa 1. september þá
um haustið. Náði það fram að
ganga og starfar Sparisjóður
Norðfjarðar enn, svo sem allir
vita, og nálgast nú fimmtugsald-
urinn.
Af þessu má sjá, að sparisjóð-
urinn er beinn árangur af starfi
Austra og skilgetið afkvæmi hans.
Framhald í næsta blaði.
Rag.nhildur fiá Fannardal
hefði orðið 84 ára hefði hún lif-
að fram í febrúar komandi. Það
er hár aldur segjum við, en þó
er margur sem nær því orðið að
lifa árin áttatíu og rúmlega það
án þess að nokkur telji tíðindum
sæta, Hitt eru tíðindi, að komast
á níræðisaldurinn án þess að
glata úr minni sínu meiru eða
minna af atburðum svo langrar
ævi, að muna allt frá þulunum
sem mamma kenndi í bernsku til
þess að þekkja aftur lóuna, sem
verpti í túnfælinum fyrir þrjátíu
árum, á einum saman söngnum
með þeirri raunhyggju þó að lík-
lega næðu lóur varla svo háum
aldri.
í bókinni „Undir Fönn“ segir
Jónas Árnaso.n frá því hvernig
Ragnhildur tók á móti vinum sín-
um og kunningjum, í því var
aldrei gsrður mannamunur. í
þeirri bó'k segir líka frá því
hvernig Ragnhildur tók á móti
og laðaði til sín aðr>ar Mfverur
en menn. í bókinni „Undir Fönn“
spyr Jónas einn víðförulan vin
s nn héðan úr bæ að því, hvort
íhann hafi aldrei komið inn í
Fannardal — sá hafði ekki gert
það.
Það er margur staðurinn í
byggðinni ógistur þótt vitt sé
farið.
Ragnhildi frá Fannardal kynnt-
ist ég fyrir fimm árum, ég var
á leið með gorfötu til ruslatunn-
unnar, er hún mætir mér og spyr:
„Ert þú að gera slátur?“ Ég
játa því, en set um leið fram þá
kvörtun að alltaf gangi mér nú
erfiðlega að gera góða lifrar-
pylsu. „Eg skal gera. fyrir þig
lifrarpylsuna", sagði hún, „ég
he'.d ég kunni það“. Sú lifrar-
pylsugerð varð mér til meiri nær-
ingar og verður mér drýgna nesti
en mig óraði fyrir í upphafi
þeirrar pylsugerðar. Ragnhildur
var gædd þeim eiginleika að vekja
með viðmælendum sínum betri
manninn í þeim sjálfum. Af vin-
um sínum sagði hún manni yfir-
burða tíðindi um góðleikann, þeg-
ar við bar >að henni bættist nýr
í hóp hinna fjölmörgu, þá urðu
það svo vermandi tíðindi þegar
hún sagði þau, að öll vonzíka hins
stóra heims hlaut að vera einber
misskilningur, eftir stóð einn
stór kærleikui' almættisins, —
þess almættis sem enginn skilur.
I trú si.nni til almættisins gerði
hún engar kröfur, hún krafði það
ekki um eilíft líf sér til handa,
þaðan af síður um eilífa sælu —
en hún átti í 'hugskoti sínu von-
ina um algóðan, skilningsríkan
o g miskunnsaman Guð — þótt
hún skildi ekki þá ráðstöfun hans
að eiga smáfuglana sína bjarg-
arlausa á freranum og hafast
ekkert að. En svo stór var sú al-
mættisvera sem vonir Ragnhildar
stóðu til að ríkti, þrátt fyrir *allt,
yfir öllum sköpuðum hlutum, að
henni verður af engum troðið
undir smásjá mannlegrar lítil-
mennsku með tileinkunum hefnd-
ar og útskúfunar í þeirri mynd
sem mannkindin vill í svo mörg-
um tilfellum vera láta.
Með þakklæti fyrir þær stundir
sem ég átti með Ragnhildd frá
Fannardal.
Hólmfríður Jónsdóttir.
Þessi mynd mun tekin árið 1913 í Vestmannaeyjum. Ekki hefur tekizt að þekkja fjóra af
þeim tólf, sem á myndinni eru, og eru þeir, sem kunna að geta bætt úr því, beðnir að
láta ritstjóra blaðsins þær upplýsingar í té.
Á myndinni eru talið frá vinstri: 1. Gunnlaugur Ásmundsson frá Vindheimi, 2. þekkist
ekki, 3. þekkist ekki, 4. Hinrik Sigurðsson, Framnesi, 5. Jón Jónasson, Múla, Ve., 6.
Baldvin Einarsson, Ekni, 7. Magnús Hjörleifsson, Naustahvammi, 8. þekkist ekki, 9.
Guðjón Hjörleifsson, Naustahvammi, 10. þekkist ekki, 11. Óskar Sigurðsson, Framnesi,
12. Stefán Ásmundsson, Vindheimi.