Austurland - 23.12.1968, Síða 23

JÓLIN 1968
AUSTURLAND
23
-0
Aðalbjörn Olfarsson frá Vattarnesi:
Síldarsiulkan
Hún stendur með stálhníf í hendi
þótt starfinu fylgi vos
það glóir á gullna lokka
og geislar um varirnar bros.
Svo mundar hún hnífinn og miðar
það mala skal henni gull
með síkvikum höndum er síldin
söltuð unz tunnan er full.
Hún er ei með fálmi né fumi
þót.t flýtirinn vamiti ei þar
ei nýgræðings nýjabrumi
sem negld er við tumnumar.
Hún vinnur af lipurð og lagi
af lífso.rku er hún ei snauð,
afkvæmi alþýðufólksins
sem íslandingum vann brauð.
Það er sagt frá í sögum og ljóðum
er sultur að þjóðinni svarf.
Þá lærði hún að vinna og vinna
og vill að það gangi í arf.
Sú æska er uppvex núna
og er þó með beint sitt bak
vill ekki að harðrétti og hungur
hafi á séi' kverkatak.
Það heyrist svo oft hjá þeim öldnu
hve æskan sé skemmtanafíkn
og dáðlaus til vinnu á daginn
í dómunum sízt gefin líkn.
Það bjarga ekki böll eða draumar
en bölvun á eftir fer.
Nei, það þarf að vinna og vinna,
vinnan ber gullið með sér.
Þó farlama fræðaþulir
og fúkyrtar 'kerlingar
tali um dáðleysi og dundur
um dugnað sem áður var.
Þó eltumst. við ekki við rollur
og ei mokum heldur fjós
á síldarstúlkan okkar
alla tíð skilið hrós.
Hún stendui- við tunnuna og starfið
starf, sem er þjóðargull,
af eldmóði vinnur og vinnur
vinnur unz tunnan er full.
Þó bíti hana verkur í bakið
bifast hún e'kki hót.
Það er gullfalleg grannvaxin stúlka
sem glaðleg fer lífinu mót.
að hafa húfuna. Það varð svo að
vera og eg þrammaði af stað. Eg
held að klukikan hafi verið tvö,
aðra minnir annað. Eg hélt svo
áleiðis itil stjórnarráðsins og
þegar eg kom í Bankastrætið
gullu við skot frá herskipi Dana.
Eg taldi þau og voru þau 21,
og eg var kominn að horninu við
grindverkið um stjórnarráðið,
þegar þau hættu. Þangað komu
þau í sama mund, Kristján dóm-
stjóri og kona hans, og stóð þeim
báðum tár á brá. 'Þau voru for-
eldrar Jóns prófiessors. Nú stóðu
fyrirmenn á stéttinni fyrir fram-
an stjórnarráðið. Til hægri hand-
ar þeim í garðinum var fámenn
Lúðrasveit og lék hún lag. Danski
fáninn blakti þarna uppi til hægri
handar Við stjórnarráðið. Utar
til vinstri, var nakin stöng og þá
auðséð hvaða hlutverki hún átti
að gegna. Báðar stengurnar stóðu
á jörð niðri og báðar jafnlangt
frá húsinu. Er lokið var laginu
fór að hreifast við nöktu stöng-
ina og það fer að skríða upp
legginn íslenzki fáninn. Hann
seig hægt upp stöngina og í sama
bili seig danskj fáninn niður.
Enginn gat lifað stærra augna-
blik, rétturinn upp og ranglætið
nicur. Það var fátítt -að menn
horfðu á það. Þar að auki heims-
sagan sjálf á ferðinni, þvlí Island
er reyndar komið inn í heiminn,
hafi það ekki verið það áður.
Það voru 6 eða 8 menn fyrir
stjórnarráðinu, meðal þeirra var
danski herskipsstjóiinn. Sigurður
Eggerz var í forsætisráðherra
stað, því Jón Magnússon var í
Danmöiku að segja skilið við
Dani. Svo þekkti eg Jóharines
bæjarfógeta, okkar gamla sýslu-
mann í Múlaþingi nyrðra. Hann
var í embættisbúningi og var
enginn annar íslendingur það, en
danski skipstjórinn var í uni-
formi. Eg litaðist í kring, fátt,
manna, ekki nema það sem með
góðu móti komst á stéttina fyrir
framan grindurnar. Allir voru
kuldaklæddir, höfðu loðhúfu og
trefil og fátt var kvennanna. Nú
mátti eg hugsa margt. Þarna
stendur Kristján dómstjóri og
hefur loðhúfu, ekkert fiínni en
mína húfu. Eg er heppinn, hefði
eg nú haft hattinn, hefði eg ver-
ið apinn í hópnum. Eg renni
hlýjum huga til Guðrúnar Blönd-
al.
Nú er íslenzki fáninn kominn
upp. Eg minnist ekki neins í sam-
bandi við það, engin húrrahróp,
kirkjuklu'kkum ekki hringt. Þær
höfðu haft annað að gera. 1 hóg-
værð skaltu fagna þínum sigri.
En það hleypur afar illt blóð í
mig. Fáninn á ekkert skylt við
Hvítbláinn, fána okkar unga ís-
lands. Hverjir eru svona djarfir?
Fáninn er klofinn og eg skil ekk-
ert í þessum fána. Eg er náttúr-
lega bara sveitagemlingur þrátt
fyrir fínu húfuna. Þetta eru ein-
hverjar tákntiktúrur hugsa eg og
læt það duga. Og eg sem hef
ekkert gefið fyrir þennan samn-
ing og fylgdi Benedikt Sveins-
syni, áttum við að láta Dani hafa
jafnan fæðrétt á íslandi og við
sjálfir? Hafði sjálfstæði Islands
fyrr verið fleygt? Og nú ei' fán-
anum fleygt. Hér er ekkert sjálf-
stæði á ferð. Hvítbláinn var okk-
ar sjálfstæði. Honum mátti
breyta á ýmsan hátt, en hvíti
krossinn, hann þyrfti að vera
eilífur á íslandi. En augnablikin
ryðjast áfram. Sigurður Eggei-z
stiígur fram, hár maður og
vörpulegur en hafði verið nokkuð
laus á velli, þar sem haim var
niður kominn. Hann var listrænn
og tilfinningamaður, og nú hóf
hann raust sína, en blæbrigði til-
finningalífs kæfðu mikið af þvi
sem hann sagði, svo það heyrð-
ist ekki. Hann talaði mjög stutt
en vel viðeigandi. Hér var gætt
vel hófs. Ekkert yfirlæti átti við,
engin níðvísa um Dani frá dög-
um Haralds Gormssonar né Bólu-
Hjálmars. Sigurður lauk máli
sínu og eg minnist þess e’kki að
neinn segði húrra, enda hefði eg
þagað. Þá tók danski skipstjór-
inn til máls, örfá orð, lýsti um-
boði sínu, kóngsins vegna, og
árnaði íslandi heilla. Þá tók Jó-
hannes bæjarfógeti til máls og
skyldist nú hvers vegna hann var
í uniformi. Það var til jafnræðis
Við Danann. Hann talaði allt of
stutt og kannske uniformerað
embættisverk, og eins nú, og
árnaði Dönum allra heilla og eg
held að hann hafi minnzt kon-
ungsins, er nú átti tvær þjóðir í
einum anda. Nú lék lúðrasveitin
og athöfnin var búin. Hún hafði
aðeins staðið yfir 10—15 mín.
og var nóg fyrir lasna Reykvík-
inga í norðaustan kuldablæ, sem
þó mátti teljast gott veður á
þessum tíma og ekki var undan
að kvarta. Það lægði veðrið og
hreinsaði loft, og sól hafði setzt
í fjallgarðinn og bjarmaði rauðu
yfir Reykjavík.
Við félagar fengum okkur kaffi
á Hótel Island og vorum glaðir.
Það hafði enginn dáið á Lauga-
vegi 70, en þar lágu allmargir
menn í veikinni, en í bakhúsi dóu
2 eða 3 menn. Það er enginn efi
á þvi, að okkur bjargaði brauðið
o>g ölið eitt saman til matar.
Daginn eftir fara yfir 20
strákar á Skólavörðustíg 35. Þeir
eru að innritast í nýjan skóla á
Islandi. Skólastjórinn, Jónas
Jónsson, segir þeim fyrir um
námstilhögun og bókaþörf. Hann
biður mig að vera umsjónarmann
þessa nýja skóla. Morguninn
eftir kem eg 5 mínútur yfir átta
í skólastofuna í Iðnó. Fyrsti
kennarinn í fyrsta tímann er
'kominn, en það er bezt að taka
það fram héma, því það getur
verið gott að vita það eftir 450
ár, að þessi kennari var ungfrú
Ólöf Jónsdóttir, seinna frú Nor-
dal.
Austurland
Ritst jóri:
Bjarni Þórðarson.
NESPRENT
Svör
við heilabrotum á bls. 11.
1. 10-9-8-7-6-5. — 2. X. —
3. 4 + 5=9. — 4. A. — 5. 9.