Líf og list - 01.11.1950, Qupperneq 21

Eiiin þáttur úr
Lundúnaveldi
EFTIK
ELÍAS
MAR
Teikning
eftir
Sverri Haraldsson

Sú von hefur rætzt, að hvít-
glóandi torg dagsins sveipaðist
bláum slæðum ævintýrisins.
Undir bláum himni verða stein-
hellurnar kaldar líkt og ofnplöt-
ur sem einu sinni voru rauð-
kyntar verða bláar og kaldar,
þegar glóðin er kulnuð ogenginn
eldur meir.Enhvernigverðaand-
lit fólksins ? spyr þú, andlitin hálf
í skugga, hálf í ljósi, hvernig
verða þau? Við því eru eins
mörg svör og andlitin eru mörg.
Tíu milljón svör, ef þú vilt. En
þú átt vitanlega við svipina, sem
birtast eftir að dagsljósið er
horfið og aldrei sjást á torginu
meðan það glóðir í sólarhitan-
um. Þú átt við það. Þig langar
til að sjá þá. Hér eru þeir:
Láttu þér ekki bregða. í andliti
þeirra er nefnilega þjáning og
tortíming, sekt og skömm, von-
leysi og tortryggni. Það eru
gagnsæ andlit. Og meir viltu
vita. Þú vilt vita, af hverju
þessi andlit eru einmitt svona,
af hverju þessi brosleitu og þó
gleðivana augu stara á þig um
leið og þau forðast þig. Á ég að
svara því? Ég kemst í vanda.
Ég veit ekki, hvort þú trúir mér.
Ég geri ekki ráð fyrir því, að
þú skiljir mig, þótt ég haldi fyr-
ir þig langa ræðu, hlæi í eyru
þín á sama hátt og þessir æp-
andi barkar, sýni þér inn í alla
þá heima, sem augu þeirra geta
tjáð með snöggu bliki; ég geri
ekki ráð fyrir því, að þú tryðir
mér, skildir mig. Þú vilt koma
á söfnin að degi til, þegar hit-
inn er mestur og forsælan innan
við raka veggi er komumannin-
um líkn. Þú vilt geta sagt, að
þú hafir skoðað British Muse-
um, Saint Paul’s og Westminst-
er Abbey. Á heimleiðinni skrif-
arðu svo langa ferðapistla og
birtir myndir af gömlum liúsum,
sem þú hefur heimsótt að degi
til. Og samt hefurðu ekki hina
minnstu hugmynd um Lundúna-
borg; vegna þess að þú hefur
aldrei lagt það á þig að ganga
uti að nóttu til, segja um stund
skilið við betri fötin þín og tek-
ið á þig mynd fátæklings; aldrei
kynnzt lífi þjófsins, svartamark-
aðsbraskai’ans, kynhverfingsins,
eiturlyfjaneytandans, skækj-
unnai-, fjárhættuspilarans eða
betlarans. Heimsborgin er ekki
glæsileg bygging, konungafólk
eða trjágarður. Heimsborgin er
hið gulbláa, tæra andlit nætur-
innar, andlitið sem aldrei lítur
sólina, andlit þess sem Dyggir
undirheima. Þau sjást innan
um þúsundirnar á götunum, án
þess þú takir sérstaklega eftir
þeim. Það er ekki fyrr en Picca-
dilly og Soho hafa tæmzt af
þessum sljóa og skilningslausa
múg, sem gengur þar um mest-
an hluta sólarhringsins, að þau
andlit verða eftir. Og bak við
reykskýið á kránni glotta þau,
talast við — á því máli sem þú
ekki skilur, því þar hafa flest
venjuleg orð aðra og dýpri
merkingu en þér hefur auðnazt
að vita; og aðeins ein synd til.
Ein synd? spyr þú. Svar: Það
er sú synd að vera ekki þögull
um hluti sem fóllc ekki skilur,
þögull um fyrirætlanir hins
þrönga samheldna hóps, hvort
sem þær eru innbrot, svarta-
markaðsbrask eða mansal, þög-
LÍF 0g LIST
21