Líf og list - 01.12.1950, Síða 2

Sokkið land.
SÚ undursamlega eftirvænting, sem
nálægð jólanna veldur, læsir sig um
alla mannlega bústaði í þessum mán-
uði . Hér á kaffihúsinu, ekki allfjarri
borði voru, sitja rónar í skytningi, og
jafnvel þeir eru ekki ósnortnir. Þessi
eftirvænting er alls staðar, hjá börn-
unum er hún opinská og heitir til-
hlökkun, hjá hinum eldri fer hún með
meiri leynd, óljós þrá, sem er blandin
trega, því að þeir vita, að jólin eru
þeim land, sem er sokkið. Þú kemur
heim úr langri ferð, heim í þorpið, þar
sem þú lifðir bernskudaga þína. Full-
ur eftirvæntingar gengur þú rakleitt
þangað, sem foreldrahús þín stóðu, og
sjá, húsið er horfið, allt er gerbreytt,
og þú þekkir þig ekki. Þannig eru jól
hins fullorðna, þrá eftir týndu landi
bernskunnar jafnframt þeirri vissu, að
frá þessu landi snúa stafnar og þeirri
siglingu breytir enginn
Jólaguðspjallið.
En dýrlegt er engu að síður það hug-
arástand, sem jólunum fylgir, fyrir
hvem þann, sem ekki hefur forhert
hjarta sitt. Þökk sé þeim góðu guð-
spjallamönnum, og þá ekki sízt Lúkasi,
sem skráðu jólaguðspjallið, hina barns-
legu og heilögu einföldu sögu um fæð-
ingu frelsarans:
„Fæddi hún þá son sinn frumgetinn,
vafði hann reifum og lagði hann í jötu,
af því að það var eigi rúm fyrir þau í
gistihúsinu Og í þeirri byggð vom
fjárhirðar úti í haga og gættu um nótt-
ina hjarðar sinnar. Og engill drottins
slóð hjá þeim og dýrð drottins ljómaði
í kringum þá, og urðu þeir mjög
hræddir. Og engillinn sagði við þá:
Verið óhræddir, því sjá, ég boða yður
mikinn fögnuð, sem veitast mun öllum
lýðnum, því að yður er í dag frelsari
fæddur, sem er Kristur drottinn, í borg
Davíðs. Og hafið þetta til marks: Þér
munuð finna ungbarn reifað og liggj-
andi í jötu. Og í sömu svipan var með
englinum fjöldi himneskra hersveita,
sem lofuðu guð og sögðu: Dýrð sé guði
í upphæðum og friður á jörðu.“
Jólin em hátíð kristinna manna. En
jólaguðspjallið er guðspjall allra
manna, því að það er skáldskapur, tig-
inn og hreinn í einfaldleik, almann-
legur Hinn heiðnasti heiðingi og
svæsnasti guðsafneitari er ekki dofinn
fyrir fegurð þessarar sögu, annars er
hann annað og verra en heiðingi og
guðsafneitari, þá er hann ómennskt
tröll, sem kaldhæðin forlög hafa búið
mannsgervi, en synjað um andlega
spekt.
Rauður vasaklútur.
JÓLIN eru mikil náðargjöf, ef mað-
ur hefur vit og lag á að njóta þeirra í
einfaldleik, kveikja á kerti, hvíla huga
sinn við jólaguðspjallið og gleðjast yf-
ir því að hafa eitt sinn verið barn, ein-
falt mannsbarn í einfaldri veröld, eins
og blessaður litli kúturinn í Skógum
á því herrans ári 1840:
Fullvel man ég fimmtíu ára sól,
fullvel meira en hálfrar aldar jól,
man það fyrst, er sviptur allri sút
sat ég barn með rauðan vasaklút.
Kertin brunnu bjart í lá|um snúð,
bræður fjórir áltu ljósin prúð,
mamma settist sjálf við okkar borð,
sjáið enn þá man ég hennar orð.
„Þessa hátið gefur okkur guð,
^uð, hann skapar allan lífsfögnuð,
án hans gæzku aldrei sprytti rós,
án hans náðar dæi sérhvert ljós.
Þessi ljós, sem gleðja ykkar geð,
guð hefur kveikt, svo dýrð hans
gætuð séð,
jólagleðin Ijúfa lausnarans
leiðir okkur nú að jötu hans“.
Síðan hóf hún heilög sagnamál,
himnesk birta skein í okkar sál,
aldrei skyn né skilningskraftur minn
skildi betur jólaboðskapinn.
Sú er ósk vor þér til handa, trúfasti
lesari, að þú finnir og skiljir fegurð-
ina í þessari mynd séra Matthíasar af
fábreyttu jólunum í Skógum í barnsku
hans. Hver veit nema þú þekkir sjálf-
an þig á henni með rauðan vasaklút
eða annað þing, sem eitt sinn var þér
meira virði en allt heimsins glys mundx
vera nú. Og ef þú lest áfram, muntu ef
til vill einnig þekkja sjálfan þig þar
sem fullorðinn mann. Þú ert ekki ann-
að eins skáld og séra Matthías, tilfinn-
ingar þínar eru sljórri en hans, þú
mundir ekki skilyrðislaust taka undir
þetta örvæntingaróp hans:
Fyrir hálmstrá herrans jötu frá
hendi ég öllu; lofti, jörðu, sjá,
en ef til vill er eitthvað í þér, sem tek-
ur undir, hvort sem þú ert kristinn eða
ókristinn, og vonandi ertu ekki það
tröll, að þú getir ekki hrifizt af inni-
leik, trú og mannleika þessa kvæðis.
Gleðileg jól.
ÞAÐ er jólaósk vor til lesarans, að
hann geri sér jólin óbrotin og einföld,
Iesi jólaguðspjallið og kvæði séra
Matthíasar, en forðist allar þær tízku-
umbuðir, sem jólahátíðin er vafin í nú
á dögum, í kirkju og utan; alla þá
skelfilegu jólamærð, sem ekkert gerir
annað en formyrkva hið tæra ljós, sem
stafar af hinni helgu sögu eins_ og hún
Frh. ó bls. 22
2