Teningur - 01.10.1989, Blaðsíða 30

rótum. Ég hlustaði á Haydn, Mozart
og aðra sígilda höfunda, milli þess
sem ég æfði mig og las tónlistarsögu
og kenningar. Ég lokaði mig alveg af
og æfði tíu tíma á dag. Þetta ár svaf
ég varla og eyðilagði næstum heils-
una, lagðist til svefns klukkan þrjú á
nóttunni og stillti vekjaraklukkuna á
hálf sex á morgnana, fór á fætur og
hélt áfram að æfa mig og lesa. Allt
þetta ár talaði ég varla við nokkurn
mann. Þar sem ég þurfti að vinna svo
mikið upp og átti svo margt ólært, gaf
ég mér ekki tíma til að finna til ein-
manaleika. Eftir árið þreytti ég inn-
tökupróf í The Royal College of Music
í Manchester og komst inn, einn
nemenda í gítarleik það árið. Þá
ákvaö ég að snúa mér að tónlist.
Hróður sígilds gítarleiks var mikið
að aukast um þessar mundir. Segovia
var sá fyrsti sem færði klassíska gítar-
inn inn í tónleikasalina og síðan komu
menn á borð við John Williams og
Julian Bream og gítarinn var orðinn
viðurkenndur sem hljóðfæri í tónlist-
arháskólum. Með náminu kenndi ég
til að framfleyta mér, þar sem for-
eldrar mínir gátu ekki stutt mig til
námsins lengur. Skólinn bauð upp á
góða aðstöðu og marga færa
kennara. Nemendur voru látnir fara
sínar eigin leiðir og báru ábyrgð á
náminu sjálfir. Ég kynntist mörgum
góðum tónlistarmönnum og sam-
skiptin við þá kenndu mér meira en
hin formlega kennsla. Hefðbundin
tónlist var sú tegund tónlistar sem
mest áhersla var lögð á í skólanum. Á
þessum tíma var Þierre Boulez
stjórnandi bresku útvarpshljómsveit-
arinnar, ég hlustaði á útvarpið og
heyrði mikið af nútímatónlist sem
Þierre Boulez stjórnaði með
útvarpshljómsveitinni. Þegar hann
hætti breyttist mikið verkefnaval
hljómsveitarinnar og í dag er allur
tónlistarflutningur á Englandi mun
íhaldssamari.
Eftir dvöl mína á Englandi flutti ég til
íslands, þar sem mér hafði boðist
kennsla við Tónskóla Sigursveins.
Hér kann ég best að meta frelsið. í
Hong Kong er mikið bil milli ríkra og
fátækra. Á Englandi eru hinir efna-
meiri stétt í samfélaginu sem vill ekki
vita af hinum efnaminni og þar eru
mikil kynþáttavandamál. Útlit mitt
vakti athygli þar. Þegar ég kom
þangað fyrst var glápt á mig, en mér
fannst mér þó ekki vera hafnað af
samfélaginu vegna frábrugðins útlits
míns. í háskólanum umgekkst ég
mikið Englendinga en maður verður
þó aldrei hluti af samfélaginu. Á Eng-
landi hafa menn ólíka titla og ólíkar
mállýskur gefa til kynna hverrar
stéttar maður er, hinir menntuðu tala
með BBC- eða Oxford-hreim, hinir
Cockney og lítil tengsl eru milli þess-
ara hópa. Þegar ég kom fyrst til
íslands sló það mig að fólk ávarpaði
hvort annað með fornafni, þannig að
bæði bilið milli stétta og kynslóða er
ekki eins augljóst.
Hér ríkti lifandi menning en ekki
safnmenning, fólk var að semja tónlist
sem var flutt og ekki nein persónu-
dýrkun á höfundum og flytjendum.
Hér var leikin lifandi tónlist og ég fann
fljótt fyrir og hreifst af þeim krafti og
virkni sem var í tónlistarlífinu hér.
Auðvitað er ekki um sterka tónlistar-
hefð að ræða á íslandi, tónskáldin
hafa frelsi til að túlka sig og reyna
nýjar leiðir, mér virðast íslensk tón-
skáld vera að skapa nýja hefð hér
sem hefur vakið mikla athygli erlend-
is. Mikill samgangur er meðal fólks úr
ólíkum listgreinum, fólk þarfnast
hvors annars. Hér er mikið af mjög
góðum málurum og margir virkir rit-
höfundar. Þetta frjóa listalíf heillaði
mig. Á íslandi hefur mér fundist auð-
velt að kynnast fólki og á ég hér
marga góða vini. Á Englandi fann ég
fyrir ákveðinni fjarlægð milli fólks, hér
er allt miklu opnara. Hér hef ég fundið
fyrir frelsi sem gerir fólki kleift að
reyna ýmsa hluti. íslenskir tónlistar-
menn eru mjög virkir og koma fram
hvort sem þeir eru góðir eða sæmi-
legir, sama á við um tónskáld, verk
þeirra eru leikin hvort sem þau eru
góð, sæmileg eða jafnvel léleg. Hér
ríkir lifandi menning.
Miklar breytingar hafa orðið á þeim
átta árum sem ég hef búið á íslandi.
Þegar ég kom fyrst var hér ein
útvarpsstöð og sjónvarp einungis á
kvöldin og ekki áfimmtudögum. Bæði
útvarp og sjónvarp buðu oft upp á
vandaðar útsendingar. Með tilkomu
nýrra útvarps- og sjónvarpsstöðva
finnst mér poppmenningin hafa náð
allt of mikilli fótfestu, sem mér finnst
miður. Þegar ég kom hingað fyrst
fannst mér poppmenningin vera
aukaatriði. Ýmsir merkir hlutir voru að >
gerast meðal skapandi listamanna og
það var það sem virtist skipta mestu
máli. í dag er poppmúsík mest áber-
andi og alvarleg tónlist hefur verið
hrakin, að miklu leyti út úr útvarpi og
sjónvarpi. Einnig finnst mér hafa orðið
breyting á almenningi, ég upplifði
íslendinga í byrjun sem einstaklinga
lausa við snobb, látlausa og í miklum
tengslum við raunveruleikann. Nú
virðist mér sem fólk sé upptekið af
tísku, lúxusvörum og snobbi fyrir
auðæfum og titlum.
Tengsl mín við aðra hljóðfæra-
leikara og tónskáld örvuðu mig, ég
hafði unun af því að leika nýja tónlist
og heyrði hér mikið af nútímatónlist. Á
íslandi byrjaöi ég að semja sjálfur.
Ástæðan var sú að til stóð að halda
tónleika í Fríkirkjunni þar sem ég kom
fram ásamt víóluleikara og bassa-
leikara. Ég sneri mértil Þorkels Sigur-
björnssonar og bað hann um að skrifa
fyrir okkur verk. Hann var þá önnum
kafinn og gat ekki gert það svo ég
ákvað að skrifa eitthvað fyrir okkur
sjálfur, sem ég og gerði. Á Englandi
hefði verið óhugsandi að setja verk
eftir sjálfan sig á dagskrá. Þar er ein-
ungis hægt að leika verk eftir þekkta
höfunda. Island veitti mér frelsi til að
semja tónlist. Ég sótti um tíma
kennslu í tónsmíðum til Amsterdam
hjá Ton de Leeuw, sem hefur kennt
mörgum íslenskum tónskáldum.
Hann var mjög frjálslegur kennari og *
trúir því að fólk kenni sér best sjálft.
Hann gerði aldrei neinar athuga-
semdir við þau verk sem ég sýndi
honum. John Williams, sem kenndi
mér á Englandi, var einnig svona. Þeir
kenndu mér í raun ekki annað en
sjálfsgagnrýni og hjálpuðu mér til að
finna minn eigin stíl, en gerðu engar
tilraunir til að troða sínum eigin
skoðunum upp á nemendur.
28