Austurland


Austurland - 01.11.1979, Side 1

Austurland - 01.11.1979, Side 1
Austukland 29. árgangur. Neskaupstað, 1. nóvember 1979. 39. tölublað. „Að éta vandann" Ráðin hans Lúðvíks í landbúnaðarmálunum dugðu - Framsókn verður að bíta I það súra epli Fyrir síðustu kosningar var mikið rætt um landbúnaðarmál og hvað gera ætti til að draga úr sívaxandi útflutningi á kjöti og öðrum landbúnaðarvörum. Stefna ríkisstjóraar Geirs Hall- grímssonar og Framsóknar hafði leitt til minnkandi kaupmáttar launa og til þess að kindakjöts- salan og smjörsalan innanlands fór síminnkandi. Þegar síðasta kosningabarátta var háð gerðu framsóknarmenn pað sér til gamans að ræða um tillögur Alpýðubandalagsins í landbúnaðarmálum á pann smekk- lega máta, að Lúðvík ætlaði að éta offramleiðsluna. Lúðvík hafði nefnilega sagt pað að með viss- um aðgerðum gætum við stór- minnkað vandann. í fyrsta lagi ætti pegar í stað að fella niður 20% söluskatt af kjötvörum. Ekki hægt, söng allur framsóknarherinn í kór. Dugar ekkert. í öðru lagi ætti að greiða land- búnaðarvörur meira niður (en nið- urgreiðslur höfðu farið síminnk- andi) og auðvelda alpýðufólki kaup peirra i stað pess að greiða á móti útflutningsbætur á pað kjötmagn, sem þannig gengi út í landinu, greiða vöruna niður fyrir íslendinga í stað útlendinga. Dugar ekki, hefur engin áhrif, söng framsókn. Og allt íhaldið stóð gegn þessum tillögum. Þetta var pó gert, Lúðvík kom fram í stjórnarmyndunarlotu sinni áður en hann skilaði nær full- unnu verki til Ólafs Jóhannesson- ar, hvoru tveggja þessu, sem fram- sókn taldi ekki hægt og kratar tregðuðust vitanlega sem mest á móti. Lúðvík gerði raunar meira, því honum tókst að fá krata til þess ásamt okkur og framsókn að létta af bændum 1300 milljónum í verðjöfnunargjald, verkefni sem framsókn og íhald höfðu ekki náð að leysa. Þessum árangri skil- aði hann beint til Ólafs og frek- ari vitna þarf ckki við. Kjötsalan hér innanlands jókst Barði farinn Það var ekki laust við að menn væru með söknuð í huga miðviku- daginn fyrir rúmri viku er Barð- inn fór frá Neskaupstað í síðasta skipti. Fjöldi fólks var saman kominn til að kveðja skipið. Ekki virtist Barðinn alveg tilbúinn til að yfirgefa staðinn því rétt í þann mund er skipið skyldi leggja af stað kom upp bilun í stýrisútbún- aði skipsins og tafðist brottför hans af þessum sökum frá Nes- kaupstað um nokkra tíma. Barðinn hélt frá Neskaupstað fullfermdur fiski sem skipið seldi 1 Bretlandi sl. mánudag. Gerði Framh. á 3. »ÍÖu vegna ráðanna hans Lúðvíks og tölumar tala sínu máli. Þessar tölur sýna þróunina í innanlandssölunni á kindakjöti: Árið 1974 10.200 tonn Árið 1975 9.900 tonn Árið 1976 9.600 tonn Árið 1977 9.000 tonn Og smjörsalan féll úr 2000 tonnum árið 1974 í 1260 árið 1977. Söluskatturinn á öllum matvör- um, 20%, var afnuminn. Það jafngildir nú yfir 6,0 milljarða verðhækkun á matvörum. Þetta reyndist haigt þegar vilj- Pramh. á 2. síðu Frá Melarétt í FljótsdaJ. Hávaxtastefnan í framkvœmd Eitt af trúaratriðum Alþýðu- flokksins hefur verið svonefnd „raunvaxtastefna“. Kjarni hennar er að hækka vexti til jafns við verðbólguna á hverjum tíma. Þau yfirborðsrök eru gjarnan notuð til réttlætingar á raunvaxtastefnu, að hún eigi að tryggja hagsmuni sparifjáreigenda. Reynslan er þó allt önnur. Vcxtir hafa aldrei verið eins óhag- stæðir fyrir sparifjáreigendur og á tímum hávaxtastefnunnar. Hér eru dæmi um það. Verðbólgan Árið 1978 44,1% Árið 1979 45—50% Alm. spari-vextir 19% 22—27% En hvernig kemur hávaxta- stefnan út í efnahagslífinu? Athugum nokkrar staðreyndir. Húsnæðismál Ung hjón keyptu nýja íbúð á 20,0 milljónir króna. Lán voru þannig: 1. Vaxtaaukalán til 5 ára 6,0 millj. 2. Lífeyrissj.lán 3,0 millj. 3. Húsnæðismálast.lán 5,7 millj. 4. Önnur lán 1,3 millj. Samtals 16,0 millj. Vaxtagreiðslur af þessum lánum eru 4,8 milljónir á ári, eða 400 þús. krónur á mánuðL Auðvitað sjá allir að venjuleg- ur launamaður fær ekki risið und- ir þessum vaxtakostnaði. Verðlagsmál Og hvaða áhrif hafa þessir háu vextir á verðlagsmálin í landinu? Meirihluti allra útlána bank- anna eru nú vaxtaaukalán með 40% vexti. Afleiðingamar eru: Verslunarálagning hefur hækk- að vegna vaxtahækkunar. Landbúnaðarvörur hafa hækk- að vegna vaxtahækkunar. Iðnaðarvörur hafa hækkað vegna vaxtahækkunar. Telja má fullvíst að almennt verðlag í landinu hafi hækkað í ár um 5—8% eingöngu vegna vaxtahækkunar. Vaxtaútgjöld ríkissjóðs verða á árinu um 16,3 milljarðar króna, mest til Seðlabankans. Þá fjár- hæð þarf að innheimta með hækk- uðum sköttum. Síðasta hækkun söluskatts var beinlínis rökstudd með auknum vaxtaútgjöldum ríkissjóðs. Atvinnureksturinn Og hver eru áhrif vaxtahækk- unarinnar á atvinnureksturinn? f mörgum greinum nema vaxta- útgjöldin nú hclmingi á við öll vinnulaun. f nokkrum fyrirtækj- um eru vaxtaútgjöldin hærri en öll vinnulaun. Hinir háu vextir gera ókleift að fullvinna ýmsar vörur í land- inu, þar sem vaxtagjöldin gleypa allt viðbótar verðmætið. Niðurstaðan af hávaxtastefn- unni er þessi: hún liggur eins og mara á hús- byggjendum, hún dregur úr atvinnu, hún hækkar skatta hún ógnar atvinnurekstri og gerir íslenska framleiðslu ósam- keppnisfæra, þar sem vextir eru hér 30—40% en í sam- keppnislöndunum 6—10%, hún magnar verðbólguna og hún gerir hlut sparifjáreigenda lakari en áður var. Grundvallarsamkomulag stjórnarsamstarfsins Undir forystu Lúðvíks Jóseps- sonar, formanns Alþýðubanda- lagsins, var gert það grundvallar- samkomulag á milli Alþýðubanda- lagsins, Alþýðuflokks og Fram- sóknarflokks, sem ríkisstjórnar- samstarfið síðan var byggt á. Meginatriði í þessu grundvall- arsamkomulagi koma fram í bréfi Lúðvíks til flokksstjórnarfundar Alþýðuflokksins þann 23. ágúst 1978, þegar Alþýðuflokkurinn var krafinn svara tun það, hvort hann gæti samþykkt stjóraarfoystu Al- þýðubandalagsins. Alþýðuflokk- urinn ncitaði að fallast á stjórnar- forystu Alþýðubandalagsins. Af því leiddi, að Ólafur Jóhannes- son tók við stjóraarmyndunar- forystu og lauk því verki, sem grundvallarsamkomulag var orðið um. Um hvað var samið Grundvöllur stjórnarsamstarfsins var í aðalatriðum þessi: 1. 2. Kaupskerðingarlög ríkisstjóra- ar Geirs Hallgrímssonar frá febrúar og maí 1978 skyldi afnema. 15% gengislækkun skyldi sam- Þykkt, en jafnhliða gerðar ráð- stafanir til lækkunar á vöru- verði með afnámi 20% sölu- skatts á matvörum og auknum niðurgreiðslum sem næmi 10% í kaupgjaldsvísitölu. 3. Samkomulag um að leysa fyr- irliggjandi fjárhagsvanda land- búnaðar með greiðslu á 1,3 milljarði króna í viðbótarút- 2. flutningsbætur. 4. Sett skyldi upp sérstök fjár- festingarstjóm, bönkum fækk- að og rekstrarkerfi ríkisins tek- 3. til endurskoðunar. 5. Grandvöllur hafði verið lagð- ur að samkomulagi við stærstu launþegasamtökin um óbreytt grunnkaup til 1. des. 1979 enda 4 þá gengið frá samkomulagi um samráð við þau samtök um aðgerðir í efnahagsmálum og varðandi réttindamál launa- fólks. Hvað var gert Á grundvelli þessa samkomulags yar eftirfarandi gert á valdatíma 5. ríkisstj óraarinnar: 1. Kaupskerðingarlög ríkisstjórn- ar Geirs Hallgrímssonar voru afnumin og með því tóku Iaunasamningar frá árinu 1977 gildi að nýju með þeirri breyt- ingu einni, að vísitölubætur á hærri laun en 233 þús. kr. á mánuði fyrir daglaun (hlið- 6. stæð tala nú 370 þús.) skyldu vera sama krónutala og á 233 þúsund. Með þessum reglum tóku allir ASÍ-samningar gildi að fullu og aðeins lítill hluti af BSRB starfsmönnum hlaut ekki fullar vísitölubætur. 20% söluskattur á öllum mat- vörum var afnuminn. Sú ráð- stöfun hefur orðið láglauna- fólki til verulegra hagsbóta. Niðurgreiðslur voru stóraukn- ar og tekna aflað til þess með auknum sköttum á atvinnu- rekstri, háum tekjum og mikl- um eignum. Afleiðingarnar af því að lækka verð á landbúnaðarafurðum hafa orðið þær að innanlands- salan á kindakjöti hefur aukist um tæp 2000 tonn miðað við árið 1977. Hefðu þau 2000 tonn verið flutt út, hefði þurft að auka útflutningsbætur um 2,0 milljarða króna. Á fyrstu 6 mánuðum stjóm- arsamstarfsins, frá 1. 8. ’78 til 1. 2. ’79, hækkaði framfærslu- vísitalan um 12,2%, eða sem nemur um 24,4% verðbólgu á ári. Til samanburðar má nefna að verðbólgan var 51,7% á síðustu 12 mánuðum ríkis- stjómar Geirs Hallgrímssonar. í framhaldi af því samkomu- lagi sem gert var við samtök launafólks f upphafi stjórnar- Um hvað var samlð? Hvað var gert? samstarfsins, var samkomu- lagið um greiðslur vísitölu- bóta 1. desember 1978, þar sem fallið var frá 3%-stigum í vísitölu, gegn löggjöf um fé- lagsleg réttindi, sem nefnd hafa verið félagsmálapakkinn. í þeirri löggjöf voru láglauna- fólki tryggð ýmis félagsleg réttindi sem aðrir hafa, eins og kaup í veikindum og upp- sagnarfrestur. 7. Fjárhagsvandi landbúnaðar var leystur með viðbótargreiðslum, 1,3 milljarði króna. Öll þessi atriði voru knúin fram af Alþýðubandalaginu öll þau atriði, sem hér hafa ver- ið nefnd, voru knúin fram af Al- þýðubandalaginu, enda í beinu framhaldi af því grundvallarsam- komulagi, sem það hafði beitt sér fyrir.

x

Austurland

Direkte link

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Austurland
https://timarit.is/publication/808

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.