Birtingur - 01.04.1956, Side 20

BKRTHOLT BRECHT:
TVEIR SYNIR
1 janúar 1945, um það er líða tók að lokum
heimsstyrjaldarinnar, dreymdi bóndakonu í
Thiiringen, að sonur hennar, sem var á víg-
vellinum, hrópaði til hennar; og sem hún
reikaði í svefnrofunum út á hlaðið hélt hún
sig sjá son sinn vera að fá sér að drekka úr
vatnspóstinum. Þegar hún ávarpaði hann
varð henni ljóst, að þetta var einn hinna
rússnesku stríðsfanga, sem voru í nauðung-
arvinnu þar á bænum.
Nokkrum dögum síðar bar fyrir hana und-
arlegt atvik. Hún var að færa föngunum mat
út í skógarrjóður í grenndinni, þar aem þeir
voru að grafa upp viðarboli. En er hún var
í þann veginn að leggja af stað heim, varð
henni litið við og sá þá sama unga, veiklu-
lega stríðsfangann horfa vonleysislega á
blikkdolluna, sem honum var rétt, og þá
fannst henni skyndilega, að hún sæi framan í
son sinn. Næstu daga fannst henni andlit
þessa unga manns hvað eftir annað taka á
sig svip sonar hennar. En þá bar svo til, að
hafi ekki leitað iðrunar þessa löngu nótt? Iðr-
unar, svefns. En ég get ekki framar iðrazt,
né sofið. (Þögn).
Júpíter: Hvað hyggstu fyrir?
Órestes: Fólkið í Argos er mitt fólk. Ég
verð að opna augu þess.
Júpíter: Vesalings fólkið. Þú ætlar að gefa
því einmanaleikann, og skömmina; þú ætlar
að rífa utan af því hulurnar, sem ég hafði
sveipað um það, og þú ætlar að sýna því í einu
vetfangi tilveru sína, klúra og dauflega til-
stríðsfanginn veiktist og var látinn hýrast
aðhlynningarlaus 1 hlöðunni. Bóndakonan
fann hjá sér sterka og vaxandi löngun til að
færa honum eitthvað styrkjandi, en bróðir
hennar meinaði henni það. Hann hafði komið
örkumla úr stríðinu og var harðleikinn við
fangana, einkum nú, er halla tók undan fyrir
Þjóðverjum og þorpsbúar voru farnir a.ð ótt-
ast fangana. Sjálf gat bóndakonan ekki skellt
skollaeyrmn við röksemdum hans. Hún áleit
síður en svo réttlætanlegt að hjálpa þessum
óæðri mönnum, sem hún hafði heyrt svo
margt -hryllilegt um. Hún ól mikinn ugg í
brjósti um örlög sonar síns, sem var á aust-
urvígstöðvunum.
Kvöld eitt, er hún var komin á fremsta
hlunn með að hjálpa þessum umkomulausa
fanga, kom hún að föngunum óvörum, þar
sem þeir voru á leynifundi úti í kuldanum.
Ungi maðurinn var þar viðstaddur. Hann
skalf af kulda, og honum varð mjög bilt við
að sjá gömlu konuna, eins og hann var á sig
kominn. í sama bili tók andlit hans á sig svip
sonar hennar; og hún stóð augliti til auglitis
við son sinn, sem virtist mjög skelkaður. Enda
þótt hún skýrði bróður sínum trútt og skil-
merkilega frá leynimakki fanganna, var hún
nú staðráðin í að víkja mat að unga fangan-
um. Þetta reyndist henni mjög erfitt og á-
hættusamt verk, eins og svo mörg góðverk,
veru sína, sem því hefur fallið í skaut án til-
gangs og fyrirheits.
Órestes: Hversvegna ætti ég að neita því
um örvæntinguna, sem er í mér, úr því að
hún er einnig hlutskipti þess?
Júpíter: Hvað heldurðu að það muni þá
gera?
Órestes: Það sem það vill: Fólkið er frjálst,
og mannlífið byrjar handan við örvæntinguna.
(Flugurnar, III. þáttur II. atriði).
Jón Óskar íslenzkaði.
18