Birtingur - 01.01.1958, Side 29

um og því sem síðar verður guðstrú, og það
nefnir höfundurinn raunar líka.
Fyrir þessar tvær bækur á útgáfufélagið
inni þakkir og sannar tilverurétt sinn: von-
andi að því verði forðað frá pólitískri henti-
stefnu og ofstæki ýmissa manna sem hafa
verið bendláðir við þetta félag án þess að
þeir verði grunaðir um hreinræktaðan menn-
ingarvilja. En það er sýnilegt að í þessu
félagi og fyrir það starfa aðrir sem hafa
áhuga á menningarlegum verðmætum; megi
áhrif þeirra eflast og þeim takast að þoka
út um dyrnar heiftarandanum af því tagi
sem ég gerði ofurlitla grein fyrir í síðasta
hefti Birtings í sambandi við stofnun Pen-
félagsins, þar sem þetta fyrirgreiðslusam-
band rithöfunda og varnarfylking þeirra
sem vilja frjálsir koma fram skoðunum sín-
um og sjónarmiðum var misnotað á ósvífinn
hátt af kaldrifjuðum spekúlöntum.
Jónasarkver Máls og menningar.
Naumast var hægt að minnast smekklegar
Jónasar HailgrímBsonar á heiðursdegi hans
en Mál og menning gerði með Jónasarkver-
inu; lítil bók sem kemst í vasa. Og svo lát-
laus og smekkleg er bókin að hún vitnar
sterkt um þá ást sem hefur verið rík með
þjóðinni á þessu skáldi sínu og þykir svo
sj'álfsögð að óþarft er að orða, svo sönn að
menn mundu blygðast sín fyrir að halda
uppi löngum talrokum á almannafæri um
tilfinningar sínar frammi fyrir skáldskap
Jónasar. Og formáli eftir þann liöfund sem
okkar öld mun njóta í mati seinni kynslóða,
Laxness. Þar er fleira leitt fram til móts við
næman lesanda en kann að virðast við fljótan
lestur. Stillinn er svo látlaus að hann má
heita ósýnilegur. Ekkert er til þarflauss
skrauts heldur er þessi litli formáli fagur
í einfaldleika sínum og virðingu fyrir til-
efninu sem hann hæfir fullkomlega.
Ágóðanum af þessari bók verður Hka varið
til að efla framtíð íslenzkra bókmennta því
hann mun renna til húsbyggingar Máls og
menningar þar sem Kristinn Andrésson ætl-
ar að reisa virki fyrir sitt þarfa fyrirtæki.
Því miður get ég ekki gert neina grein
fyrir félagsbókum Máls og menningar því
ég hef önga þeirra séð ennþá.
Fjórða ár Birtings.
Birtingur hefur fjórða árgang sinn. Út-
gefendur eygja ekki ennþá möguleika til að
koma ritinu á öruggan f járhagslegan grund-
völl í þessu landi glæparitadrottnunar og
tómlætis. Hvernig stendur á því að ekki skuli
vera hægt að fá þann kaupendafjölda fyrir
tímarit eins og Birting að það geti borgað
fyrir vinnu og efni. Ríkisvaldið launar fyrir-
höfnina í menningarviðleitni Birtings með
því að ritið hlýtur að greiða 60% lúxus-
skatt af pappír. Ættu allir að borga árgjald
sitt svo prentsmiðjur fái sitt; ef ekki tekst
að innheimta það hlýtur lífsskeiði þessa rits
að vera lokið þar sem útgefendur geta engir
lagt fram fé til viðbótar við vinnu sína og
efni handa ritinu. En það er sannfæring
okkar sem höfum gefið út Birting í þrjú ár
að tímaritið hafi verið til gagns og menn-
ingarauka, og megi ekki leggjast niður, þvi
byrjum við hér með hið fjórða ár.
Það ætti að vera óþarfi að taka það fram
að skoðanir hljóti að vera skiftar í ritstjórn-
Birtingur 23