Austurland - 17.05.1984, Blaðsíða 1
Austurland
Auglýsið
r
1
Austurlandi
34. árgangur. Neskaupstað, 17. maí 1984. 20. tölublað.
Jóhannes Stefánsson, fráfarandi stjórnarformaður Síldarvinnsl-
unnar hf. og Lúðvík Jósefsson stjórnarformaður SÚN.
Meðal starfsmannafjöldi
hjá SVN var 450 sl. ár
Erfitt ár í sjávarútvegi
SUN hyggst reisa verslunarhús
Aðalfundur Síldarvinnslunn-
ar hf. var haldinn sl. laugardag
og sama dag voru einnig haldnir
aðalfundir Samvinnufélags út-
gerðarmanna og Olíusamlags
útvegsmanna. Lúðvík Jóseps-
son sem verið hefur stjórnarfor-
maður SÚN í 38 ár baðst undan
endurkjöri og Jóhannes
Stefánsson sem setið hefur í
stjórn SVN frá upphafi (27 ár)
og lengst af verið stjórnarfor-
maður einnig. Var þeim þakkað
mikið starf í þágu þessara fyrir-
tækja og atvinnulífs í Neskaup-
stað. Pá var tilkynnt á aðalfund-
inum að Ólafur Gunnarsson
hefði sagt starfi sínu lausu og
tæki við starfi sem fram-
kvæmdastjóri sölumála hjá
Sölumiðstöð hraðfrystihúsanna
í Reykjavík. Var honum óskað
velfarnaðar í nýju starfi og
þökkuð störf sem framkvæmda-
stjóri SVN í 16 ár.
Afkoma SÚN og OÚN
Afkoma þessara fyrirtækja er
viðunandi. Umsvif SÚN, eink-
um í verslun, jukust verulega og
hafa nú verið gerðir frumupp-
drættir að nýju verslunarhúsi
sem ætlað er staður vestan við
„Steininn". Verslunin er mest
með útgerðarvörur, en smám
saman er verið að auka vöruval
einkum í verkfærum og vinnu-
fatnaði. Fimmtán nýir félags-
menn gengu í SÚN á árinu og
var talsvert um það raétt á aðal-
fundinum að SÚN væri eðli-
legur vettvangur fyrir smábáta-
eigendur (trillumenn) til að
koma fram hagsmunamálum
sínum. Á aðalfundinum var
samþýkkt tillaga þar sem tekið
var undir ályktun smábátaeig-
enda í Neskaupstað um kvóta-
kerfið og einnig tillaga þar sem
stjórn og framkvæmdastjóra var
falið að vinna að byggingu versl-
unarhúss.
Talsverð aukning varð á
olíusölu hjá OÚN á árinu og olli
því ejnkum loðnuveiðin í haust.
Svartolíusala jókst um tæp
40%, en sala á gasolíu minnkaði
um 15% og veldur einkum auk-
in húshitun með rafmagni.
Erfitt ár hjá SVN
Staða útgerðar og fiskvinnslu
var mjög erfið sl. ár og þessir
erfiðleikar endurspeglast glöggt
í reikningum Síldarvinnslunnar.
Athyglisvert er t. d. hve fjár-
magnskostnaðurinn er gífur-
legur, en það stafar m. a. af
óhagstæðum erlendum lánum,
sem útgerðin hefur nánast verið
neydd til að taka. og eldri tap-
rekstri sem fjármagnaður er
með lántökum. Pað kom þó
glöggt fram í skýrslum fram-
kvæmdastjóranna að SVN
stendur vel miðað við önnur
fyrirtæki í sjávarútvegi, en
þannig er að þessum atvinnu-
rekstri búið í landinu að fyrir-
tæki safna skuldum og ganga á
eigið fé. Ólafur Gunnarsson
lagði áherslu á að gengisstefna,
þar sem gengið væri ekki látið
fylgja afkomu útflutningsat-
vinnuveganna, væri rugl.
Mikil umsvif
Síldarvinnslan er geysiöflugt
fyrirtæki með mikil umsvif. Sl.
ár unnu að jafnaði hjá því 450
manns (450 ársverk) og heildar
launagreiðslur til þeirra voru
tæpar 126 milljónir króna.
Heildarframleiðsluverðmæti
voru um 446 milljónir króna. Af
seldum afurðum er mest fryst
eða rúmur helmingur, saltfiskur
og skreið var ríflega 20% og
saltsíldum 12%,annaðminna.
Afli skipanna var tæp 13000
tonn áárinu. Afkomaelstu skip-
anna, Bjarts og Birtings var
best, enda bera þau minni fjár-
magnskostnað. Skipt var um vél
í Bjarti sl. vetur og nú er verið
að skipta um vél í Birtingi suður
á Akranesi. Þetta er auðvitað
mikið átak, en eykur líka nota-
gildi og veiðihæfni skipanna.
Börkur seldi erlendis á árinu um
2300 tonn sem ekki var unnt að
verka.hér heima. Þetta var nýj-
ung og tókst allvel. Jóhann K.
Sigurðsson ræddi í sinni skýrslu
um erfiða stöðu útgerðarinnar,
en taldi nokkra ástæðu til bjart-
sýni fyrir okkur ef loðnuveiði
éldist næstu ár.
Áfram er byggt
Þrátt fyrir erfiðleika undan-
farinna ára hefir verið haldið
áfram að byggja upp. Stærsta
verkefnið var bygging frysti-
geymslu, sem nú er að Ijúka.
Þetta er mikil og dýr bygging og
Loksins er komin hreyfing á
málefni Kísilmálmverksmiðj-
unnar með tillögu sem lögð var
fram á Alþingi í nafni ríkis-
stjórnarinnar í síðustu viku.
Augljóslega hefur þrýstingur
héðan að austan hreyft við iðn-
aðarráðherra, en sveitarstjórn-
armenn óskuðu eftir fundi með
þingmönnum kjördæmisins
fljótlega eftir páska og var hann
haldinn 4. maí. Einnig minnum
við á skelegga grein sem Hjör-
leifur Guttormsson skrifaði um
málið hér í blaðið 13. apríl sl.
Tillagan er svohljóðandi:
„Með vísun til laga nr. 70 frá
17. maí 1982, um kísilmálm-
verksmiðju á Reyðarfirði,
ályktar Alþingi að veita ríkis-
stjórninni heimild til að taka
ákvörðun um að reisa og reka
kísilmálmverksmiðju við Reyð-
arfjörð, og leita samvinnu við
erlenda aðila um eignaraðild."
í greinargerð er birt bréf
stjórnar Kísilmálmvinnslunnar
til iðnaðarráðherra frá 5. apríl
sl., þar sem fram kemurþaðein-
dregna álit að verksmiðjan geti
verið vænlegur orkunýtingar-
kostur og síðustu athuganir á
vegum stjórnarinnar gefi hag-
stæðari niðurstöður en fyrir ári.
í niðurlagi bréfsins segir:
„Stjórn Kísilmálmvinnslunn-
ar hf. telur eðlilegt, að yfir-
standandi eignaraðildarkönnun
kostar nálægt 20 milljónum.
Undirbúnar hafa verið endur-
bætur á loðnubræðslunni og
verður vonandi hægt að hefjast
handa þar á þessu ári.
Nú er mikið rætt um stóriðju
og sendinefndir eru á þönum um
og pólitískum ákvörðunum um
framtíð fyrirtækisins verði hrað-
að eftir föngum enda er áfram-
haldandi óvissa um málið kostn-
aðarsöm og getur haft óheppileg
áhrif á atvinnulíf á Austur-
landi.“
Þá er í greinargerðinni vikið
nokkrum orðum að tilraunum
Stóriðjunefndar til að laða út-
lendinga að fyrirtækinu og segir
þar:
„Án þess að nokkuð teljist ör-
uggt á þessu stigi máls, má full-
yrða að vaxandi áhugi er fyrir
aðild að slíku fyrirtæki.
Það er mat þcirra sem að
þeirri kynningu hafa staðið, að
ákvörðun eins og sú, sem felst
í þessari þingsályktunartillögu,
muni auka líkur þess, að árang-
ur náist í viðræðunt við hugsan-
lega sameignaraðila.“
Ekki er á þessu stigi ljóst,
hvaða áform eru uppi hjá ríkis-
stjórninni um framkvæmdir við
verksmiðjuna. Hætta er á að
ákafinn í að koma verksmiðj-
unni í hendur erlendra auð-
hringa með iðnaðarráðherrann
í fararbroddi eigi enn eftir að
tefja fyrir framgangi málsins.
Sem kunnugt er hefur Al-
þýðubandalagið talið erlenda
eignaraðild að vcrksmiðjunni
þarflausa og til trafala. Vert er
að minna á að í gildandi lögum
um verksmiðjuna er kveðið á
allan heim og stóriðjunefnd sit-
ur með sveittan skallann að
reyna að reikna í okkur allskon-
ar verksmiðjur. Auðvitað er
stóriðjan hvorki góð eða vond í
sjálfu sér, en líklega væri vandi
Framh. á 2. siðu.
um meirihlutaeign íslenska
ríkisins á verksmiðjunni.
Ekki hafði verið mælt fyrir
málinu á Alþingi þegar þetta er
skrifað. H.
Síðustu fréttir
Tillagan um kísilmálmverk-
smiðju hefur verið til meðferðar
í atvinnumálanefnd Sameinaðs
þings og um það leyti sem blaðið
fór í prentun lá fyrir að meiri-
hluti atvinnumálanefndar
myndi mæla með jákvæðri af-
greiðslu á málinu, þannig að Al-
þingi santþykki heimild til ríkis-
stjórnarinnar um að reisa og
reka verksntiðjuna á grundvelli
gildandi laga.
Þingsályktunartillögu ríkis-
stjórnarinnar er breytt nokkuð
og m. a. tekið inn að könnuð
verði eignaraðild innlendra að-
ila.
Alþýðubandalagið hefur nú
sem fyrr fyrirvara varðandi að-
ild erlendra aðila að verksmiðj-
unni og telur hana þarflausa og
til trafala.
Að þessu áliti standa með
fulltrúum stjórnarflokkanna Al-
þýðubandalagið og Bandalag
jafnaðarmanna en fulltrúi Al-
þýðuflokksins leggst gegn sam-
þykkt tillögunnar og vill fresta
ákvörðun í málinu og Samtök
um kvennalista hafa lýst sig and-
víga byggingu verksmiðjunnar.
Kísilmálmverksmiðjan:
Ríkisstjórnin leggur fram
þingsályktunartillögu