Birtingur - 01.06.1962, Page 8

i
2. Höfuð róðunnar frá Ufsum í Svarfaðar-
dal. Þessi Kristsmynd er hrein-rómönsk
að stíl, höfuðið krýnt, augun opin, túlkun
hins milda en volduga konungs. Hann
stendur uppréttur á stalli, með báða fæt-
urna jafnsíðis, og enn er löng leið, þar til
hann er sýndur sem þjáður sáramaður
með þyrnikórónu og blæðandi undir,
krosshangi. Berið saman við mynd
nr. 10. Róðan fró Ufsum mun vera
gerð á öndverðri 12. öld.
3. Valþjófsstaðarhurðin. Á henni eru tvær út-
skornar kringlur, — hafa sennilega verið þrjár
upphaflega —, og sýnir sú efri alkunna sögu
um riddarann og ljónið, sem til er í ýmsum
fornsögum okkar. í neðri helmingi reitsins má
sjá hvar riddarinn ríður með hauk sinn og
leggur í gegn flugdreka mikinn og grimman,
sem hafði hremmt ljón og hugzt helfæra það.
Við frelsunina stekkur ljónið undan, til vinstri,
og leiðir augað þannig upp í efri helming
reitsins. Þar sjáum við riddarann riða heim að
afrekinu unnu, og fylgir ljónið honum eftir
sem spakur rakki. Síðast sjáum við hvar ridd-
arinn er látinn og grafinn að kirkju, en
ljónið hefur lagzt á leiði hans og sveltir sig þar
í hel. Myndhugsunin er hér ákaflega skýr:
Sagan er fullsögð með þrem einföldum atrið-
um, bardaginn einn snýr andsælis í hringreitn-
um, en sigurförin, ef svo mætti segja, rétt-
sælis, og endar í sögulokum. Hringforminu er
trúlega fylgt, en þó þvingunarlaust, svo mynd-
sagan tekur sjálf á sig hringform í straumi
sínum. Hurðin mun upphaflega hafa verið
gerð fyrir mikinn skála á Valþjófsstað eystra,
nálægt 1250, en allt útskurðarskraut hans
sýnist hafa byggzt á rómönskum hringreitum
af þessu tagi,