Birtingur - 01.06.1963, Blaðsíða 10

um fleiri en sex einstaklinga að ræða, voru ýmis
afbrigði sektar: þeir sem voru sekir vegna þess
að þeir voru að berjast og hinir sem voru sekir
vegna þess að þeir voru ekki að berjast: sekir
vegna þess að þeir voru að skipta sér af annarra
manna málefnum og sekir vegna þess að þeir
voru ekki að s'kipta sér af annarra manna mál-
efnum; ómennskir vesalingar og hamslausir
mannvinir; sekir vegna þess að þeir voru að berj-
ast fyrir réttlætinu og sekir vegna þess að þeir
voru að reyna að koma í veg fyrir að slíkt rétt-
læti næði fram að ganga. Ég hafði litið á búldu-
leita manninn með fyrirlitningu, en síðan hafði
ég farið að hans dæmi. Á víxl hafði ég hallast að
máii hvers þátttakandans í átökunum og staðið
með honum, en fordæmt hann andartaki síðar,
fagnað aðvífandi komumanni sem hafði ráðizt á
þann fyrri, síðan óskað að sá síðari biði ósigur
fyrir nýjum árásarmanni. Málin snerust og íhlut-
un hafði orðið alveg nákvæmlega með þeim
hætti eins og ég hafði óskað, rétt eins og mér
hefði verið gefið að ráða því. Og nú er mér ek*ki
ljóst eftir allt það sem hefur átt sér stað hver
hafði rétt fyrir sér né hvers konar málaloka ég
hefði æskt. Ég er viss um að ég hefði helzt óskað
að hver árásarmaður biði ósigur og hverju fórn-
arlambi sigurs, velfarnaði þeim veika, ógæfu
þcim aflmeiri; ég óskaði að sá veikari yrði sá
sterkari og sá sterkari yrði sá veikari, og árásar-
maðurinn yrði fyrir árás, að sá sem varð fyrir
árásinni yrði árásarmaður. En verkurinn var sá
að allir stríðsaðiljarnir höfðu á víxl verið í hlut-
verki hins sterka og þess veikari, árásarmaður og
árásarþolandi, réttlátur og syndari. Hver gat nú
greitt úr flækjunni, 'kveðið upp óvilhallan dóm?
Er afbrot sama og afl? Jafngildir réttvísin veik-
leika? Verður að greiða réttsýnina ósigri?
Fyrir endanum á trjáröðinni allfjarri birtist hin
dökka mynd lögregluþjóns. Það hafði skjót áhrif
að sjá djarfa fyrir opinberri réttvísi. Riddara-
andinn sprakk eins og bóla og bardaganum var
lokið: gamli maðurinn mundi eftir barnabarni
sínu og skundaði að leita drengsins; eiginmaður-
inn slétti úr krumpuðum hatti og skundaði brott
til að ná hefndum annarsstaðar; ungi maðurinn
bar vasaklút að áverka fyrir neðan annað augað
og skvetti aftur bylgjuðu hári sínu og hvarf
aftur á brott. — Umframorkunni sem hafði verið
safnað fyrir þennan molluheita dag hafði verið
kastað á glæ.
Réttvísinni var fullnægt.
Thor Vilhjálmsson sneri.
Vladan Desnica er meðal helztu samtímahöfunda í
Júgóslavíu; búsettur í Zagreb, lögfræðingur að mennt-
un. Sögur hans hafa verið þýddar á ýmis mál, einkum
rómönsk. — T. V.
8
BIRTINGUR