Austurland - 19.02.1998, Blaðsíða 4

4
FIMMTUDAGUR 19. FEBRÚAR 1998
Flökkuleikstiórinn Guðjón Sigvaldason
„er ekki með í svona asnalegu leikriti“
Þessa dagana er Leikfélag Fljótsdalshéraðs að æfa leikritið
„Ég er hœttur, farinn, er ekki með í svona asnalegu leikriti“. Um
er að rœða mjög athyglisverða sýningu og til að stýra henni hefur
verið fenginn Guðjón nokkur Sigvaldason, sem er leikstjóri frá
Reykjavík. Blaðamaður Austurlands hitti hann á dögunum og átti
við hann stutt spjall.
Leikritið
Þetta er leikrit sem er eftir Guð-
rúnu Kristínu Magnúsdóttur, en
hún er bæði rithöfundur og
myndlistarmaður. Þetta verk var
sent inn í samkeppni sem efnt
var til við opnun Borgarleikhúss-
ins þegar leikfélag Reykjavíkur
flutti úr Iðnó í Borgarleikhúsið
og lenti í fyrsta sæti.
Þetta er gamanleikrit með
alvarlegum undirtón eins og í
öllum góðum gamanleikritum og
gerist á heimili hjóna sem heita
Ástlákur og Bergþóra. Þau eru
að skilja að borði og sæng, en í
stað þess að annað flytji út, þá
flytur Bergþóra einfaldlega á
hæðina fyrir ofan. Seinna flytur
inn ný kona í lífi Ástláks, Dollí,
og leikritið fjallar um samskipti
þessara þriggja persóna og barna
þeirra hjóna. Einnig kemur inn í
þetta fyrrverandi eiginmaður
Dollíar og ýmislegt gerist hjá
þessari undarlegu fjölskyldu.
Við fáum að sjá inn í líf þeirra og
hvað er að gerast þar.
Það er reyndar mjög erfitt að
lýsa þessu leikriti og hvað er að
gerast, hreinlega fyrir það að
handritið sem höfundurinn sendi er
mjög spennandi að því leyti að það
bíður upp á svo marga mögu-
leika í uppsetningu og útfærslu.
Leiksýningin
Það eru 17 leikarar sem taka
þátt í sýningunni. Þeir eru frá 14
ára upp í 76 ára þannig að það er
mjög breiður aldurshópur, allt
frá unglingum upp í ellismelli og
þarna er fólk með mjög mismun-
andi reynslu í leikhúsi. Sumir
eru að koma að þessu í fyrsta
skipti meðan aðrir hafa tekið þátt
í fjölmörgum sýningum.
Leikstjórinn
Ég hef mestmegnis síðustu 6
árin verið starfandi hér á Austur-
landi, bæði á Egilsstöðum, Seyð-
isfirði, Reyðarfirði og á Horna-
firði. Hvemig á því stendur get
ég eiginlega ekki dæmt um. Mér
hefur fundist mjög gaman að
vinna með þessum leikfélögum
og vona að þessi leikfélög hafi
haft gaman af því að vinna með
mér. Allavega hafa forsvars-
menn þeirra fengið mig til að
koma ár eftir ár. Það er reyndar
búið að gera mikið grín að mér
af hverju ég sé ekki einfaldlega
fluttur hingað.
Ég þyki vera með nokkuð
flippaðar hugmyndir og það gæti
haft áhrif á að félögin vilja fá
mig aftur og aftur. Þá merkir
orðið „flipp“ kannski ekki endi-
lega að ég sé að gera einhverja
fáránlega hluti heldur að taka
hvert leikrit, hvert verk sem ég
set upp, og leyfa því að njóta sín
en þá eru kannski stílbrögð og
stílfærsla dálítið öðruvísi. Ég hef
t.d. stundum verið með það sem
ég kalla anddyrisleikhús. Það
hefur vakið athygli vegna þess
að fólk er í rauninni í stöðugu
áreiti í sýningunni. Það fær
kannski ekki tíma til að hvíla sig
í almennilegu hléi. Um leið og
einstaklingurinn kemur inn í
leikhúsið er hann orðinn þátttak-
andi í sýningunni. T.d. þegar ég
setti upp Önnu Frank þótti mjög
skrýtið að ég var með Hitlers-
æsku í anddyrinu þar sem ég
lýsti fegurð Hitlersæskunnar en
hugsjónin að baki henni var
mjög falleg þannig lagað, þó
hryllingurinn sem fylgdi væri
það náttúrulega ekki. Það kom
t.d. austurrísk kona á sýninguna
og henni fannst þetta dásamlegt
vegna þess að þar var hún að
upplifa sína bemsku. Svo aftur
heyrði maður að fólk væri á
svæðinu sem ekki kom á sýning-
una vegna Hitlersæskunnar.
Hvernig er að koma ókunn-
ugur inn í hóp og fara að vinna
svona náið með honum eins og
nauðsynlegt er við uppsetningu
leiksýningar?
Það er mjög skemmtilegt. Því
fylgja auðvitað ákveðnir erfið-
leikar og þessháttar. Maður þarf
t.d. að læra að þekkja inn á hvern
hóp fyrir sig um leið og hópur-
inn verður að læra að þekkja inn
á mig. Væntingar þínar til hóps-
ins breytast alltaf. Á sama hátt er
með leiksýningu. Maður byrjar
með ákveðinn hóp og þarf að
þróa hann. Þú þarf að vera mjög
diplómatískur því fólk er mis-
munandi upplagt. Fólk er búið
að vera í vinnu allan daginn áður
en það kemur á æfingu, þannig
að það eru ákveðnir hlutir sem
nauðsynlegt er að taka tillit til.
Það er stefna sem ég hef
markvisst reynt að vinna að í
gegnum sýningar hjá mér að allir
í sýningunni séu jafnir, þ.e. að
enginn leikarinn skari framúr.
Ég reyni frekar að mynda eina
sterka heild, því leiksýning er jú
samvinna og því nauðsynlegt að
allur hópurinn standi sig vel.
Veikasti hlekkurinn á keðjunni
er auðvitað veikasti hlekkurinn á
öllu dæminu, hver svo sem hann
er. Því reyni ég að gera keðjuna
það sterka og þétta að það sé
enginn veikur hlekkur.
Nú ertu einhverskonar
flökkuleikstjóri. Eru þið margir?
Já, það eru margir „flökku-
leikstjórar“ en mjög fáir sem fást
til að fara 50 km radíus út frá
Reykjavík. Við erum örfá, og í
rauninni allt of fá sem fáumst til
að fara þetta sem fólki finnst
vera lengra. Mér finnst þeir
leikstjórar sem ekki gera þetta
vera að missa af miklu því það
skemmtilega við að koma og leik-
stýra á öðmm stöðum en í Reykja-
vík er að í gegnum leikfélögin á
stöðunum finnur maður púlsinn í
bæjarlífinu og því sem er að
gerast þar. Ég er kominn strax
inn í ákveðna hringiðu sem er að
gerast í þjóðfélaginu. Á þann
hátt kynnist maður í rauninni
samfélaginu innan frá því maður
er meira tengdur öllu í bæjar-
lífinu frá byrjun. Þetta er hlutur
sem mér finnst æðislegt að
kynnast og á orðið mjög góða
vini á öllum þeim stöðum sem
ég hef unnið á.
Við leikstjórarnir sem erum
starfandi mest megnis með
áhugamannahreyfingunni erum
mjög mikið á móti því að áhuga-
mannaleikhús sé tekið minna
alvarlega en atvinnuleikhús að
því leyti að leikfélögin eiga að
gera kröfu til sinna leikstjóra á
sama hátt og leikstjórinn á að
gera ákveðna kröfu til leikfél-
agsins. Það vill því miður brenna
við að leikstjórar fari út á land
og hugsi eingöngu um launin en
er sama hvað þeir setja upp og
hvemig þeir gera það. Þetta er
sem betur fer að breytast og þró-
ast til hins betra. Bæði hafa
leikfélögin orðið metnaðarfyllri
og í kjölfarið fengið til sín betri
og menntaða leikstjóra og þeir
leikstjórar sem hafa verið með
það sjónarmið að gera þetta
eingöngu fyrir launin eru að
hverfa af markaðnum.
Þessi stefna leikstjóranna er
kannski ennþá undarlegri þegar
það er haft í huga að maður
verður mjög seint ríkur á þennan
hátt. Þetta er að vissu leyti hug-
sjónastarf að vera í leikhúsinu.
Það verða mjög fáir ríkir í gegn-
um leikhúsið, sérstaklega hér á
landi. Það eru auðvitað til menn
í leiklistarstéttinni sem em vel
stæðir en það er vegna þess að
þeir em á kafi í mjög mörgum
verkefnum.
Leikfélögin
Leikhúslíf hér fyrir austan
finnst mér standa mjög sterkt.
Þau em að sjálfsögðu mis sterk
félögin og misjafnt hvað þau em
að gera og hvað þau hafa
bolmagn til fjárhagslega að setja
upp sýningar. En nokkur félög
hér fyrir austan eru mjög sterk á
landsvísu og t.d. hefur leikfélag-
ið hér á Egilsstöðum ásamt leik-
félaginu á Höfn talist með sterk-
ari leikhúsum á landinu. Það er
fyrst og fremst vegna þess að
þessi félög hafa verið að þróast.
Þessi félög eru með Iengri tíma
stefnu, bæði í leikritavali og í því
hvað þau em að gera og þar fyrir
utan hefur endurnýjunin í
félögunum verið mjög góð.
Þannig hafa þessi félög ekki
staðnað vegna þess að það er
alltaf sama fólkið. Auðvitað er
stór hópur sem er alltaf aftur og
aftur en félögin hafa samt verið
það opin að nýliðar geta auð-
veldlega komið inn. Það er hlut-
ur sem skiptir ofsalega miklu
máli í svona leikfélögum að það
sé endumýjun svo að það sé ekki
þannig að það séu þessir sömu
heimaríku hundar sem eru að
leika í þeim.
Að lokum
Það ættu allir að koma nálægt
leikrænni tjáningu á einhvern
máta og sem betur fer em ennþá
við lýði þorrablót og þess háttar
þar sem fólk er skikkað til að
troða upp. Það er mjög
þroskandi að starfa í leikhúsum
og leikfélögum.
Ég dáist að fólkinu sem er
tilbúið að leggja það á sig eftir
oft mjög langa vinnudaga, að
vinna langt fram eftir kvöldi og
jafnvel fram á nætur við það að
skapa sýningu og það að fólk
leggur þetta á sig er dásamlegt.
Það geta allir leikið. Mis-vel
reyndar, en það geta allir leikið
ef þeir leggja sig fram við það og
undir ákveðinni leiðbeiningu. Ég
held að það sé öllum mjög hollt,
bæði að reyna að setja sig í spor
annarra einstaklinga sem og það
að allri leiklist fylgir ákveðin
sjálfskoðun og ég held að öllum
sé hollt að skoða aðeins sjálfa
sig t.d. hvemig við komum fram
gagnvart öðrum.
Það er líka ákaflega skemmti-
legt að formaður bæjarstjómar
leiki kannski fyllibyttu í einu
leikriti og þjóf í næsta o.s.frv.
Það er gaman fyrir fólk að sjá
persónur sem það sér dags dag-
lega í virðulegum embættum, ef
svo má að orði komast, gera sig
að fífli á sviðinu og ég held að
það sé öllum hollt að gera sig að
fífli.
Það er í niörg horn að líta fyrir leikstjóra og hér sést Guðjón þar
sem hann er á fullu við að segja tónlinstarstjóra sýningarinnar,
Charles Ross, til. Ljósm. as
Jón Guðmundsson, formaður Leikfélags Fljótsdalshéraðs, í hlut-
verki sínu í leikritinu „Ég er hœttur, farinn, er ekki með íþessu
asnalega leikriti. I bakgrunni sést m.a. Hrefna Guðmundsdóttir.
Ljósm. as