Austurland - 26.02.1998, Blaðsíða 5

FIMMTUDAGUR 26. FEBRUAR 1998
5
Ráðin sem grýlur
Þegar orðið Heilbrigðiseftirlit er nefnt sjá flestir jyrir sér úrilla
starfsmenn opinberrar stofnunar sem virðast hafa mikla ánœgju
af t.d. að benda rekstraraðilum veitingahúsa á að fyrst engin
sturta sé í eldhúsinu fáist ekki vínveitingaleyfi eða að vaskarþurfi
að vera akkúrat hinum megin í eldhúsinu, annars verði ekki eldað
ofan í fleiri en 7 einstaklinga í einu neina á mánudögum, þá er
hámarksfjöldinn aðeins 5. Reglurnar virðast á köflum vera mjög
undarlegar.
En hver skyldi ástœðan fyrir þessu vera og hvað skyldi
lieilbrigðiseftirlitið gera? Og síðast en ekki síst; hvaða fólk skyldi
vinna þarna? Austurland fór á stúfana og hitti Arna Jóhann
Oðinsson, nýráðinn starfsmann, og Helgu Hreinsdóttur, sem
liefur verið íþessum bransa í nokkur ár.
Árni Óðinsson hóf störf hjá Heilbrigðiseftirliti Austurlands um
áramótin en liann starfaði áður við kennslu hjá Menntaskólanum
á Egilsstöðum.
„Tilgangurinn með heilbrigðis-
eftirliti er að tryggja almenningi
heilsusamlegt umhverfi. Okkar
verkefni er að sjá um að aðbún-
aður og vinnulag í stofnunum og
fyrirtækjum sé í samræmi við
kröfur reglugerða hvað varðar
hollustuhætti, öryggi matvæla
og mengunarvarnir. Einnig þarf
að upplýsa forsvarsmenn um
breyttar aðstæður/kröfur, t.d. í
kjölfar nýrra reglugerða eða
nýrrar tækni. Reglur eru ekki
settar í þeim tilgangi að ergja
fólk heldur af öðrum ástæðum
sem liggja ekki alltaf í augum
uppi þannig að oft þarf að
útskýra ástæðuna fyrir fólki.
Þannig er hluti af starfi okkar
hér hjá „HAUST” að sinna
fræðslu, ekki bara fyrir forsvars-
menn fyrirtækja, heldur einnig
starfsfólk í matvælafyrirtækjum
og almenning", segja þau Helga
og Ami þegar þau era spurð um
hlutverkið. Og þau halda áfram:
„Það hefur reyndar verið mik-
ið um nýjar reglugerðir undan-
farin ár í kjölfar EES-samkomu-
lagsins. Nú eru t.d. gerðar kröfur
um innra eftirlit í matvælafyrir-
tækjum með skráningu á þrifum,
hitastigi matvæla o.þ.h. Tilgang-
urinn er að stuðla að öryggi mat-
væla og koma í veg fyrir hvers
konar mengun þeirra sem t.d.
gæti leitt til sýkinga eða eitrana.
Þetta eru allmiklar breytingar á
vinnulagi innan fyrirtækja þann-
ig að starfsmenn þurfa að laga
sig að breyttum aðstæðum.
Starfsmennirnir eru lfka neyt-
endur og allir neytendur vilja fá
örugg matvæli, því er skilningur
á þörf fyrir reglumar langoftast
fyrir hendi.
Annar þáttur af upplýsinga-
skyldunni er að fyrirtæki og
stofnanir geta leitað til okkar ef
einhverjar breytingar eru á döf-
inni eða ef verið er að fara af
stað með nýjan atvinnurekstur
og fá upplýsingar um hvaða
kröfur séu gerðar til fyrirtækis-
ins og hvernig best sé að standa
að þessum breytingum út frá
heilbrigðissjónarmiðum. Það er
alltaf að verða meira og meira
um að fyrirtæki noti þessa þjón-
ustu og það er mjög jákvætt. Það
frá 8 - 5
er dapurlegt að koma inn í fyrir-
tæki sem nýbúið er að eyða stór-
fé í breytingar á, og það fyrsta
sem þarf að gera er að fara fram
á lagfæringar vegna þess að ekki
var hugsað nógu vel fyrir hlut-
unum áður en farið var af stað.
Það sem er kannski sýnilegt
af okkar starfi er að við komum
inn í fyrirtæki, skoðum þau og
leiðbeinum ef einhverju er
ábótavant. Ef nauðsyn krefur
förum við fram á að ákveðnar
breytingar verði gerðar annað-
hvort á vinnulagi eða aðbúnaði .
Forráðamenn fyrirtækja taka
yfirleitt vel á móti okkur og
þiggja leiðbeiningar greiðlega.
Breytingar eru oftast fram-
kvæmdar fljótt og vel. Auðvit-
að eru aðilar missáttir við að
þurfa að vera undir utanaðkom-
andi eftirliti og skiljanlega getur
verið óþægilegt að fá heil-
brigðisfulltrúa inn í fyrirtæki ef
illa stendur á. Það er kannski
eins og fyrir bömin að fá grýlu í
heimsókn til að gá hvort þau
hegði sér vel!! Aðilar eru líka
missáttir við kröfur reglugerða
og stundum þarf að ítreka ábend-
ingar. I örfáum tilfellum hefur
þurft að loka fyrirtækjum vegna
þess að aðbúnaður hefur að
einhverju leyti verið óásættan-
Ljóst er að þróunin í upplýsinga-
tæki undanfarin ár hefur verið
ótrúlega hröð. Þar koma þættir
eins og ör þróun tölvutækninnar
mjög mikið inn í ásamt fleiru.
Ahrif þessa eru margvísleg
og breytingamar hraðar. Eg man
t.d. eftir þeirri tíð að ekkert
sjónvarp var á fimmtudags-
kvöldum og að sjónvarpið var
svarthvítt. Nú er eins og allir vita
ekkert sjónvarpsefni boðlegt
nema það sé í fullum lit og
fimmtudagskvöld orðin þau
kvöld sem ég tek sérstaklega frá
til sjónvarpsgláps vegna þess að
þá er besta dagskráin. Intemetið
og uppbygging þess er einnig
kapítuli út af fyrir sig en ég fer
ekki nánar út í það hér.
En um leið og ljóst er að
þróunin hefur verið mjög hröð
undanfarin ár er einnig ljóst að
breytingarnar munu halda áfram
að verða. En hver er stefnan? Jú,
í stað þess að allir hafa í dag
útvarp, sjónvarp, tölvu, síma
o.s.frv. er líklegt að í framtíðinni
muni allt þetta flytjast inn í eitt
tæki sem er þá um leið
samblanda af þessu öllu. I stað
þess að fá blaðið sent heim til sín
einu sinni á dag, kveikir maður á
legur og rekstraraðilar ekki sinnt
kröfum um úrbætur. Sem betur
fer gerist þetta ekki oft.
Starfið er annars mjög fjöl-
breytilegt. Við skoðum vatns-
veitur, fráveitur, hárgreiðslustof-
ur, kjötvinnslur, hótel og bif-
reiðaverkstæði, höfum afskipti
af meindýraeyðingu, gæludýra-
haldi, merkingu eiturefna svo
eitthvað sé upp talið. Að morgni
dags er ómögulegt að segja fyrir
um hvemig vinnudagurinn verð-
ur þar sem allmikið er um að
fólk komi ábendingum til okkar
eða kvarti t.d. um mengunarslys,
slæleg vinnubrögð einhvers
fyrirtækis eða þ.u.l. Oft þarf að
bregðast fljótt við, fara á staðinn,
leggja mat á réttmæti kvörtunar,
einhverskonar fjarskiptatæki og
flettir upp á nýjustu upplýsing-
um.
En hverjir eru það sem munu
græða mest á þessari þróun? Að
mínu viti eru það þeir sem í dag
eru lengst frá hinni hefðbundnu
þjónustu, þ.e. landsbyggðin. í
stað þess að í dag færi stór hluti
landsbyggðarinnar t.d. dagblöð-
in sín ekki fyrr en í besta falli um
miðjan dag munu í framtíðinni
blöð berast inn á heimili allra
landsmanna á sama tíma í
gegnum miðil sem er eitthvað
svipaður Internetinu sem við
þekkjum í dag, aðeins öflugra,
hraðara og töluvert útbreiddara.
En hvað þýðir þetta? Jú, allt í
einu verður landsbyggðin alveg
jafn mikilvægur markhópur og
höfuðborgarsvæðið. I dag er
hægt að færa rök fyrir því að
sökum þess að vegna tæknilegra
örðugleika er ekki hægt að
þjónusta landsbyggðina á sam-
bærilegan hátt og hægt er með
höfuðborgarsvæðið er einnig
minni áhersla lögð á þessa þjón-
ustu.
En það er eitt sem veldur mér
ugg í þessu sambandi. Undanfar-
in ár hefur Póstur og sími, ríkis-
taka rnyndir og fylgja málum
eftir. Allar ábendingar eru vel
þegnar og þeim sinnt enda
mikilvægt að almenningur sé
vakandi yfir eigin öryggi og
umhverfisins.
Margir spyrja um hvaða
þjálfun eða þekkingu þurfi til að
verða heilbrigðisfulltrúi. í stuttu
máli þá er krafa um háskóla-
menntun í heilbrigðisfræði eða
skyldum greinum. Þá er ekki síst
horft til þekkingar í örverufræði,
efnafræði og líkum fögum, en að
auki þarf að taka starfsþjálfun
hjá starfandi heilbrigðisfulltrú-
um og sækja námskeið á vegum
Hollustuverndar ríkisins, sem
lýkur með prófi.
fyrirtækið sem var hf-að með
látum um áramótin, byggt upp
ljósleiðarakerfi hringinn í kring-
um landið og um nokkra þéttbýl-
isstaði. Nú eru blikur á lofti um
að um leið og Landsími Islands
hf. verði seldur munu einkaaðil-
ar eignast þessa upplýsingahrað-
braut. í grein í Tölvuheimi á dög-
unum var þessu líkt við að Eim-
skip væri seldur einkaréttur á flutn-
ingum um vegakerfi Islands.
Eg tek undir þessi orð og
bendi á hina gríðarlegu hags-
muni landsbyggðarinnar í þessu
máli. Ljóst er að ekki verður lagt
annað ljósleiðarakerfi á íslandi
og því er mjög líklegt að Land-
síminn standi eftir með pálmann
í höndunum og hafi einkaaðgang
að þessu dreifikerfi upplýsinga
og þeir sem sitja eftir með sárt enn-
ið eru íbúar landsbyggðarinnar.
Nú á síðustu árum hefur ríkið
eytl ntiklum fjárhæðum í að
tryggja byggð úti á landi og eru
skoðanir skiptar um ágæti þeirra
leiða sem famar hafa verið. Nú
hafa stjómvöld möguleika á að
vinna landsbyggðinni mikið og
þarft verk án þess að kosta
nokkru til.
as
?qetRAunm ?
Úr austfirskum fréttum:
Hver sigraði nýlega í samkeppni um nýtt merki fyrir
Austurland sem SSA stóð fyrir?
íþróttir:
Hversu hátt er núgildandi heimsmet Völu
Flosadóttur í stangarstökki innanhúss (með fyrirvara
um að hún bæti það ekki fyrir miðvikudaginn)?
Menning:
Hver skrifaði bókina Sniglaveislan?
Landafræði:
Hvaða kaupstaðir eru í Suður-Múlasýslu?
Almennt:
Hvaða mannvirki á jörðinni sést frá tunglinu?
Fyrir börnin:
Hver leikur afann í samnefndum þáttum Stöðvar 2?
Svör sendist til Vikublaðsins Austurlands,
Hafnarbraut 4, pósthólf 75, 740 Neskaupstað og
verða þau að hafa borist fyrir miðvikudaginn 25
febrúar. Samskonar getraun verður síðan í næstu
blöðum. Dregið verður úr öllum innsendum lausnum
á fjögurra vikna fresti.
í verðlaun er geisladiskur að eigin vali frá versluninni
Tónspil í Neskaupstað
Vangaveltur
í dag veltir Aðalbjörn Sigurðsson vöngum yfir
framtíðinni