Austurland - 26.02.1998, Page 7
FIMMTUDAGUR 26. FEBRUAR 1998
7
Fimmtíu ára afmæli vélsmiðjunnar
Stáls á Seyðisfirði (1948 - 1998)
Þetta hálfrar aldar afmæli er ein-
mitt í dag. Þennan dag 26. febrú-
ar var árla morguns byrjað að
grafa fyrir vélsmiðjuhúsinu og
vom þar að verki stofnendur þessa
fyrirtækis, bræðurnir Pétur
Blöndal og Astvaldur Kristó-
fersson, sem hafa síðan unnið
við reksturinn. Pétur hvarf
reyndar á annan starfsvettvang í
Reykjavík á sl. ári. Núverandi
framkvæmdastjóri er Theódór,
sonur Péturs. Það er langt og
merkt ævintýri, þroska- og
starfssaga þessa merka fyrir-
tækis í hálfa öld, sem ekki eru
tök á að segja hér að þessu sinni.
Sagan öll er sögð í hinum ágætu
bókum Smára Geirssonar, Frá
Eldsmíði til Eleksírs og Frá
skipasmíði til skógerðar. Þessar
bækur em svo sem kunnugt er
hluti af safni til iðnsögu Islands.
I upphafi var unnið við margs
konar nýsmíði, pípulagnir, bfla-
viðgerðir o.fl. sem til féll og
voru starfsmenn þá venjulega
þrír til fimm eftir verkefnum.
Mikil viðgerðarvinna varð
snemma á breskum togurum,
sem leituðu mikið þjónustu
hingað til Seyðisfjarðar. Ást-
valdur fór til Hollands og lærði
stálherslu- og settu svo bræðurn-
ir upp tæki til framleiðslu verk-
færa úr hertu stáli. Framleidd
voru öryggishús á dráttarvélar,
þau fyrstu hér á landi, stálgrinda-
hús til ýmissa nota, að ógleymd-
um fjölda olíubirgðageymsla í
flestum höfnum Austurlands.
Vélsmiðjan hefur ávallt starf-
að mikið fyrir sfldar- og loðnu-
verksmiðjur, smíðað fyrir þær
margs konar tæki, t.d. nú síðustu
árin reykhreinsibúnað. Eftir
1970 tók við smíði á stálfiskibát-
um og varð gildur þáttur starf-
seminnar á þeim áratug auk
margvíslegra endurbygginga og
lagfæringa á skipum. Frá 1971
hefur Stál smíðað og sett upp
lokubúnað í flestar stærstu virkj-
anir Iandsins, vinnur nú að Há-
Starfsmenn Stáls á Seyðisfirði eru í dag um 30 og sinna þeir
hinum ýmsu verkefnum. Ljósm. sbb
Afc-netinu
Verslunin Tónspil á Netinu
,i - JL w, V . a i,
»ytt • V«P*lun titill•T>\
-TenU.t
S«rp..rt».lr V^ftr Vetkúimw'n) á h«tu«>Vi \ mlmiinniur Tónsptb
A?t áfcÁ Aíá
’íl^’$!* ’é'*
Aw iS(t A A* ■Æ•» •&
Verslunin Tónspil
í Neskaupstað hef-
ur komið sér upp
heimasíðu á Net-
inu. Þar er að fínna
ýmsar upplýsingar
auk þess sem hægt
er að versla í gegn-
um tölvupóst. Á
síðunni eru nú
tveir listar sem
hægt er að panta tónlist eftir en kaupandi þarf aðeins að greiða
almennt póstburðargjald þó svo að um póstkröfu sé að ræða. Annar
listinn inniheldur íslenskt efni og þar er að fmna um 300 titla en á
erlenda listanum eru 6-700 titlar. Eins og kemur fram á síðunni er
þetta aðeins hluti þeirra titla sem boðið er upp á í versluninni en að
sögn Péturs Hallgrímssonar, eiganda Tónspil.verður fleiri listum
bætt inn fljótlega. Einnig er hægt að sérpanta efni sem ekki er að
finna á listunum. Fyrir þá sem vilja kynna sér þessa nýju heimasíðu
þá er slóðin: www.eldhom.is/tonspil
göngumiðlun. 1985 - 6 voru
smíðuð 65 álbræðsluker fyrir
ÍSAL í Straumsvík. Frá 1993
hefur fyrirtækið leigt Dráttar-
brautina og rekið, hún tekur upp
skip að 40 m. lengd.
Hér er vissulega stikað á stóm,
en reksturinn í dag er fjölþættur,
plötusmiðja, renniverkstæði,
vélaverkstæði, dráttarbraut - auk
Stálbúðarinnar sem er alhliða
byggingarvöruverslun. Starfs-
menn eru rúmlega 30, fram-
kvæmdarstjóri eins og áður segir
Theódór Blöndal.
Þetta fyrirtæki hefur lengi
verið styrkur burðarás í atvinnu-
og framkvæmdarlífi staðarins og
segir framkvæmdastjórinn að
fyrirtækið sé varla á miðjum
aldri - og eflist að þrótti til góðra
og gagnlegra verka í framtíðinni.
J.J.
fSS^MÆLIR MEÐ
... að Austfirskir karlmenn skrái sig í Austurlandsmótið í Drag
sem fer fram í Egilsbúð laugardaginn 7. mars. Einnig ntælum við
með að aðrir Austfirðingar taki daginn frá og bregði sér á
skemmtunina sem verður eflaust hin líflegasta ...
stfirðingar ljölmenni í skíðaparadísina í Oddsskarði um
sjaldan hefur i'ærið verið betra en um þessar mundir
... að Austfit
helgina en sjt
og ekki spilliróvenju gott véðurfar, ásamt hækkandi sól, fyrir ...
... að menningarvitar fjórðungsins le’si hina stórskemmtilegu
og víðfrægu bók „Nokkrir góðir dagar án Guðnýjar“ sem Davíð
Oddsson laumaði út nú fyrir jólin ... (það skal tekið fram að
ábending þessi er runnin undan rifjurn as, ekki KJK)
... að fjarðarbúar bregði sér upp í Hérað um helgina og berji
hina víðfrægu bíómynd „Titanic“ augum ...
... að Austfirðingar taki því almennt rólega eftir ofát
sprengidagsins eða bregði sér í líkamsrækt til að hrista af sér
móralinn og aukakflóin ...
Johann Tryggvason, Neskaupstað
Emil Thorarensen, Eskifirði
A hið nýja sameinaða
sveitarfélag að heita
Austurríki?
MEÐ
Austurríki, þegar ritstjóri
Austurlands óskaði eftir því
við mig að ég mælti með þessu
nafni, játti ég því þar sem ég reiknaði
ekki með að nokkur mótmælti nafngiftinni, að
minnsta kosti ekki i alvöru. Þetta nafn, það er
Austuurríki, hefur allt fram yfir önnur nöfn að
bera sem ég hef heyrt nefnd í þessu sambandi.
Kostir þess em fjölmargir og má nefna nokkra.
Nafnið er íslenskt, það er þjált í munni, það er
stórt og sterkt og vísar til yfirráða. Eg benti á í
vangaveltum mínuin á dögunum að þetta nafn
ætti að höfða sterkt til Eskfirðinga vegna tilvís-
unar í Austra og Alla ríka. Eina nafnið sem ég sé
að gæti höfðað til þeirra á sama hátt er nafnið
Garðabær en það er því miður frátekið.
Nöfn eins og Austurbær og Austurbyggð eru
nothæf ef, og athugið ég segi ef, menn hafa misst
alla tiltrú á þctta blessaða byggðarlag. Þeir sem
eru á förum gætu hugsanlega samþykkt slík nöfn
en við hin, sem ekki erum á förum, viljum alvöru
nafn á alvöru „ríki“.
Er þá ekkert sem mælir gegn nafninu? Það rná
vel vera en ég hef ekki komið auga á það ennþá.
Ef svo er þá eru það væntanlega smávægilegir
gallar sem ekki ættu að koma að sök. Einhverjir
hafa bent á skyldleikann við þjóðríkið Austurriki
sem galla en má ekki segja að skyldleikinn við
t.d nafnið austurlönd sé okkur þá til trafala, og
ekki hefur nafngiftin Litla-Moskva orðið okkur
Norðfirðingum til vandræða að mínu viti.
Nei, kæru sveitungar! Flykkjum okkur um
nafnið Austurríki og látum ekkert lágkúnjlegt
ónefni eyðileggja framtíð þessa sveitarfélags
sem væntanlcga á framtíðina fyrir scr ef rétt er á
málum haldið og ef við gctum sætt okkur við
nafn, markmiö og framtíðarsýn þess sem okkur
verður nú kynnt í komandi kosningabaráttu
vegna nýrrar sveitastjórnar.
./')/ Tryggva
MÓTI
Enda þótt orðið Austurríki sé
stutt og lipurt og höfði á
ákveðinn hátt til íbúa Austfjarða,
þá tel ég að nafnið sómi sér engan
veginn á nýja sveitarfélaginu, og nafngiftinni
hafi fremur verið slegið fram í gríni en alvöru.
Það ber vott um hugmyndasnautt hugarfar aö
þurfa suður í Evrópu til að frnna nafn á bæjar-
félagið okkar. Það eru til miklu betri nöfn bæöi
austfirskari og íslenskari heldur en Austurríki.
Þegar ég heyri orðið Austurríki verður mér
hugsað til þeirra atburða sem þar geröust árið
1914 er Frans Ferdinand, rikiserfingi og kona
hans voru myrt. Sá atburður hratt af staö fyrri
heimstyrjöldinni. í Austurríki hafa ófriður og
styrjaldir jafnan verið, þegar á annað borð er
róstursamt í Evrópu. Austurriki minnir því
alltof mikið á átök og hörmungar stríðsrekstrar
enda er Austurríki eitt alræmdasta ófriðarbæli í
Evrópu fyrr og síöar. Það veit ekki á gott fyrir
okkur nýja sameinaða bæjarfélag að fá slikt
ófriðamafn í vöggugjöf. Ef íbúar staðanna telja
nafnið Austurríki koma til greina, er þá ekki
nafnið Litla-Rússland líka inn í myndinni?
Að öllu gamni slepptu þá finnst mér aó ekki
passi að nafn bæjarfélags endi á orðinu ríki þar
sem minn skilningur á orðinu ríki sé ffemur vió-
eigandi um sjálfstætt ríki, land eða þjóð. Ekki er
það meining okkar að verða ríki í ríkinu eóa hvaó?
Hitt er svo annað mál að nöfnin Austurborg
eða Austurbær eru að mínu mati nöfn sem til
greina koma. En hvað finnst ykkur lesendur
góðir um nafnið Hólmaneskaupstaður /
Hólmanesbær? Eða þá nafn meó íslensku
sagnfræðilegu ívafi eins og Austurgoðorð.
Orðið goðorö merkir veldi og embætti goða.
Æðsti maður Austurgoðs yrði þá goði í stað
bæjarstjóra. Passar ekki vel Guðmundur goði?
Meó sameiningarkveðju
Emil Thorarensen, Eskifiröi