Austurland - 16.04.1998, Blaðsíða 7

FIMMTUDAGUR 16. APRÍL 1998
7
Vdngaveltur
Aðalbjörn Sigurðsson veltir fyrir sér starfshæfni
hinna ýmsu þjóðfélagshópa
Eskfii'ðingai' • Reyðfirðingar
Ég myndi aldrei ráða íþrótta-
mann í vinnu. Ef þeir eru ekki
uppteknir á æfingum, og geta
því ekki mætt í vinnu þessvegna,
þá eru þeir búnir að snúa, brjóta
eða á einhvem annan hátt skadda
sig við iðju sína og geta ekki
unnið af þeim sökum. Þeir em
líka sífellt á einhveijum keppnis-
ferðalögum nema þegar þeir em
að betla hjá fyrirtækjum og ein-
staklingum til þess að hafa pen-
inga til hinnar fótbrotahvetjandi
iðju sinnar.
Ég myndi heldur aldrei ráða
konu í vinnu, því þær eru annað-
hvort óléttar eða heima hjá veik-
um bömum sínum og í þau örfáu
skipti sem þær koma í vinnu eru
þær annaðhvort með fyrirtíðar-
spennu, eftirtíðaspennu eða milli-
tíðaspennu nema þegar það
hræðilega gerist að þær em á túr.
Þetta þýðir að konur annaðhvort
mæta alls ekki í vinnu eða eru
svo úrillar og erfiðar í umgengni
að ekki er fyrir heilvita
„karl“mann að vinna með þeim.
Reyndar er ungt fólk ekki
sérlega gott vinnuafl heldur.
Þetta lið er iðulega þunnt á
mánudögum (og reyndar oft
aðra daga vikunnar) og eyðir
heilu og hálfu dögunum í annað-
hvort að flissa í símann við nýja
kærastann/kærustuna eða í óða
önn að skipuleggja hvernig það
getur orðið óvinnufært af
þynnku daginn eftir.
Auðvitað fer ég ekki út í
hvemig gamalt fólk er í vinnu,
því það vita allir. Sífellt veikt,
eða þarf að skreppa til læknis
eða apótekarans, nema þegar
það þarf að eyða heilu og hálfu
dögunum í permanenti eða
nuddi eða einhverju sem ég kann
ekki deili á.
Ég verð nú að játa að ég
meina fæst af því sem stendur
hér fyrir ofan þrátt fyrir að hægt
sé að rökstyðja flest af því að
einhverju marki sem hér hefur
komið fram. Það sem ég vil
benda á er að næstum hvaða
hópur sem er liggur vel við
höggi ef menn vilja benda á
erfiðleika með að hafa þá í vinnu
og ástæður fyrir því að ráða
einhvem hóp síður en annan.
Ástæðan fyrir því að ég fer út
í þessi skrif er árás á einn hóp
sérstaklega, þ.e. reykingamenn,
sem opinberir aðilar hafa verið
duglegir við að predika fyrir
almenningi og atvinnurekendum
að séu allavega annars flokks
vinnuafl, ef ekki þaðan af verra.
Það hljóta allir að vera famir að
þekkja umræðuna um aðferðir
tóbaksvarnamefndar, þ.e. aug-
lýsingu þeirra í Morgunblaðinu
á dögunum og bréf sem nefndin
hefur sent sveitarstjómum þar
sem kvatt er til að gengið verði
framhjá unglingum sem reykja
með vinnu í vinnuskólum.
Maður hlýtur að spyrja sig
hvað þessir einstaklingar em að
fara með þessari herferð sinni.
Halda þeir virkilega að þeir fái
einhverja til að hætta reykingum
með þessum fordómum í garð
reykingamanna. Ég verð að við-
urkenna að ég sem aldrei hef
reykt fór að íhuga alvarlega að
taka upp þann ósið einungis til
þess að mótmæla herlegheit-
unum, svo gáttaður og reiður er
ég yfir þessum vinnubrögðum.
Að mínu mati er t.d. með
bréfaskrifum tóbaksvamarráðs
til sveitarfélaga verið að ráðast á
hóp sem er mjög viðkvæmur
fyrir. Við getum spurt okkur,
hverjir eru það sem em í mestri
hættu með að byrja reykingar?
Em það ekki unglingar sem eiga
í einhverjum erfiðleikum fyrir,
t.d. í sambandi við fjölskyldu,
skóla eða eitthvað annað. Því er
tóbaksvamarráð í raun að segja
sveitarstjómum að ganga fram
hjá hópi með vinnu sem í raun
ætti frekar að sinna sérstaklega
vel og passa þarf sérstaklega
uppá.
Auglýsingin í Morgunblað-
inu ásamt títtnefndum bréfa-
skrifum er síðan hrein árás á um
30% þjóðarinnar þar sem
tóbaksvarnarráð dirfist að flokka
fólk niður og dæma um það
hverjir er betri en aðrir.
Ég vil að lokum taka aftur
fram að ég hef sjálfur aldrei
reykt og þrátt fyrir að sígarettu-
reykur fari öðm hvoru óstjóm-
lega í taugamar á mér finnst mér
það ekki réttlæta þau vinnu-
brögð sem tóbaksvamarráð beit-
ir. Ég vil einnig taka fram að
Fasteign til sölu.
Einbýlishúsið Heiðarvegur 35
á Reyðarfirði er til sölu.
Uppl. í S. 476 1616
fyrir nokkmm misserum síðan
voru sömu aðilar að vinna ágætt
starf, þ.e. reyna að spoma við
því að ungt fólk byrjaði að
reykja og árangurinn var vissu-
lega sýnilegur.
Hvernig væri nú að þetta
blessaða fólk færi nú að vinna
vinnuna sína aftur en hætti koma
stóran hluta þjóðarinnar upp á
móti sér með stöðugum og
óréttlátum árásum á þá sem
þegar hafa byrjað að reykja og
fari að einbeita sér að forvöm-
um, þ.e. koma í veg fyrir að fólk
hefji reykingar.

&

0
Velkomin!

Byggt og flutt
Eekifífðí eími 4-76 14-25
Neekauþetað eími 4-77 1515
Guðgeir Guðjónsson
húsasmiður frá Sbuggahlíð.
Fæddur 21. janúar 1931. Dáinn 3. apríi 1998
Fáein minningarorð
Það var komið undir jól árið
1951. Ég var nýlega átta ára,
hafði verið í Skuggahlíð um
tæplega mánaðar tíma. Ég er
eitthvað að sýsla í eldhúsinu,
kannski vorum við Sigrún að
spila, eða myndast við að hjálpa
Valgerði móður hennar við
verkin. Uti var fimbulvetur,
einhver hinn snjóþyngsti sem
komið hafði í manna minnum,
hvítur freri yfir öllu. Þetta var
fyrir daga nútíma samgangna og
skipulegir mjólkurflutningar
ekki hafnir frá Skuggahlíð, fáir á
ferð í vondri tíð. Engum datt í
hug að Oddskarðsvegurinn nýi
yrði opnaður fyrr en komið væri
sumar, vegurinn um sveitina
kolófær. Ég hafði komið, sitj-
andi á sleða sem dreginn var af
nýlegri jarðýtu bænda í Norðfj-
arðarhreppi. Það var fátt í heim-
ih í Skuggahh'ð þær vikumar mið-
að við það sem ég kynntist síðar.
Boð höfðu borist frá Karl-
skála þess efnis að Guðgeir
myndi ganga norður yfir um
daginn. Hann kenndi bömum í
Helgustaðahreppi þennan vetur,
var á leið heim í jólafrí. Og þó ég
gerði mér ekki grein fyrir alvöra
þessa ferðalags, þá hef ég líklega
fundið fyrir óróleikanum í huga
Valgerðar, móður ferðalangsins.
Hún vissi að veturinn á fjöllum
var ekkert grín, menn getur
hrakið af leið, frostið bítur, dag-
urinn stuttur í svartasta skamm-
deginu og klæðnaður langt frá
því að standast nokkurn sam-
jöfnuð við það sem nú þekkist.
Má vera að hún hafi hugsað til
tveggja sona sinna sem hún
hafði nýlega misst.
En svo stóð hann allt í einu á
eldhúsgólfinu í mórauðum jakka
og dregur innan úr jakkanum
nokkurra vikna hvolp af skosk-
um ættum. Hann hlaut nafnið
Bob, varð síðar frægur um
hreppinn allan, en varla að sama
skapi vinsæll fyrir skapfestu og
atorku sakir við kynbræður sína,
- í þeim málum sem miklu skipta
fyrir viðhald tegundarinnar.
Gerða heimti son sinn úr
helju vetrarins. Ég hef löngum
trúað því að þeir félagar hafi
orðið hvor öðram til nokkurs
gagns á göngunni, gaddurinn
varla undir 20 gráðum. Skömmu
síðar kom Dísa um Oddskarð
ofan af Eiðum, ég fór til míns
heima. Hélt hver jól í ranni
sinnar fjölskyldu.
Svo liðu árin. Við Guðgeir
unnum saman að mörgum verk-
um í Skuggahlíð, stundum einir,
einkum að slætti á suntrum
þegar enn var slegið með hesta-
sláttuvél, ég var honum til að-
stoðar að sækja hestana, leggja á
og raka frá, girðingavinnu,
skepnuhirðingu og hvaðeina
sem við þurfti á vaxandi búi.
Hann var ekki margmáll og vildi
að maður skildi einföld fyrir-
mæli fljótt og greinilega. Hann
vann fyrir sunnan á vetrum. Eitt
vorið, líklega 1954, stóð nýr
landróver á hlaðinu, einn af
þessum sem nú þykja gersemar á
söfnum. Guðgeir hafði unnið
fyrir honum og keypt fyrir sunn-
an. Þá var nýr jeppi ennþá
stórtíðindi í sveitum og heimsger-
semi í augum drengs á ellefta ári.
Á þeim áram áttu búin á Hofi
og í Skuggahlíð stóð suður í
Sandvík. Þegar ég var orðinn
nógu borubrattur unglingur var
ég eitt haust sendur með
Guðgeiri og fleirum suður yfir
Sandvíkurskarð að sækja fol-
öldin og stóðhestinn. Þá voru
allir bæir frá Norðfirði til Vaðla-
víkur komnir í eyði, en í Sandvík
stóðu enn að nokkur uppi hús á
einum bæ. Þar gistum við. Mér
þótti vistin ekki sem best, en
varð rórra þegar hinir fullorðnu
sofnuðu áhyggjulitlir, og sofnaði
líka. Sú ferð myndi nú á dögum
vera flokkuð undir ævintýraferð
sem hugvitsamir menn gætu selt
túristum fyrir of fjár. í annað
sinn fórum við snemma vetrar
ásamt Steinþóri mági Guðgeirs
að leita að nokkram kindum út á
Barðsnesi. Okum á landróvern-
um yfir Oddskarð, út með
Reyðarfirði og stefndum yfir í
Viðfjörð. Brú hafði tekið af
veginum upp á Viðfjarðarheiði.
Við neyddumst því til að skilja
bflinn eftir. Tvær kindur fundum
við, og auðvitað vora þær út
undir Rauðu björgum. Veðrið
var meinlítið, ökladjúpur snjór
en feikilegt frost. Á bakaleiðinni
hugsaði ég um þetta eitt: Fer
jeppinn í gang í þessum gaddi?
Ég hef líklega aldrei orðið lúinn
um mína daga, en jeppinn fór í
gang. Heim komumst við heilu
og höldnu.
Og nú er Guðgeir Guðjóns-
son fallinn frá. Við þau tíðindi er
margs að minnast frá löngu liðn-
um dögum og er hér aðeins fátt
eitt nefnt. Þegar ég hitti þau
saman í síðasta sinn mæðginin
Valgerði og Guðgeir, gaf hann
mér stein úr safni sínu. Við höf-
um ekki sést síðan, en minningin
um góðan dreng lifir.
Ég sendi þeim systram, Dísu
og Sigrúnu, ættingjum og
venslafólki öllu mínar dýpstu
samúðarkveðjur.
Helgi Guðmundsson