Austurland - 22.04.1998, Síða 2

2
MIÐVIKUDAGUR 22. APRIL 1998
Austurland
Málgagn Alþýðubandalagsins á Austurlandi
Utgefandi: Kjördæmisráð AB á Austurlandi
Ritnefnd: Einar Már Sigurðarson, Elma Guðmundsdóttir, Guðmundur
Bjamason, Smári Geirsson og Steinunn L. Aðalsteinsdóttir
Ritstjóri: Aðalbjörn Sigurðsson (ábm) f£ ATl 1383og8994363
Blaðamaður: Elma Guðmundsdóttir S 477 1532 og 894 8850
Auglýsingastjóri: Erla Traustadóttir S 477 1740
Ritstjórn, afgrciðsla og auglýsingar:
Hafnarbraut 4 - Pósthólf 75 - 740 Neskaupstaður
S 477 1750 og 477 1571 - Fax: 477 1756
Netfang: austurla@eldhom.is
Austurland er aðili að Samtökum bœjar- og
héraðsfréttablaða
Umbrot og hönnun: Austurland
Prentun: Nesprent hf.
„Stóri bróðir“ gerist æ ágengari
Tölvuskráning persónulegra upplýsinga um hagi
einstaklinga, heilsufar, skoðanir og hneigðir er
stöðugt að verða áleitnari án þess að afstaða sé tekin
til þess, hversu langt stjómvöld og ríki geta hugsað
sér eða telja rétt að ganga. Tvö nærtæk dæmi eru á
dagskrá um þessar mundir hérlendis: Gerð gagna-
grunns með heilsufarsupplýsingum um alla Islend-
inga, látna og lifandi, og tölvuskráning um einstakl-
inga í miðtölvu upplýsingakerfis Schengen, en því kerfi er ætlað að þjóna
löggæsluyftrvöldum í nánast allri Vestur-Evrópu.
Ríkisstjórn íslands með heilbrigðisráðherra í fararbroddi hefur lagt fyrir
Alþingi frumvarp til laga um gagnagrunn á heilbrigðissviði. Fmmvarpið er
rammi utan um einkaleyfi til ákveðins fyrirtækis, Islenskrar erfðagreining-
ar hf., „sem gæti þannig sett saman gagnagmnn sem t.d. hefði að geyma
allar aðgengilegar upplýsingar síðustu tveggja til þriggja áratuga úr
íslensku heilbrigðiskerfi í ónafngreindu formi og síðan safnað viðbótar-
upplýsingum úr heilbrigðiskerfinu um leið og þær yrðu til. Dæmi um það
hvemig gagnagrunnur gæti nýst eru kannanir á því hvemig nota megi
upplýsingar um erfðir til þess að sníða aðgerðir í heilsuvemd og
fyrirbyggjandi læknisfræði að þörfum einstaklinga." Þessi lýsing er sótt í
greinargerð með fmmvarpi heilbrigðisráðherra, sem nú er rætt á Alþingi og
af mörgum í þjóðfélaginu.
Við málsmeðferð og hugmyndir stjórnvalda með umræddum
gagnagrunni og einkaleyfi til ens fyrirtækis er margt að athuga.
* Frumvarpið er samið í náinni samvinnu við fyrirtækið sem ætlað er að
hljóta einkaleyfið og sniðið að þörfum þess.
* Skýringar á bakgrunni málsins og líklegum afleiðingum, jákvæðum
sem neikvæðum, eru af afar skomum skammti og ekki var haft samráð við
tölvunefnd og vísindasiðanefnd.
* Sá kostur að hið opinbera sjái um slíka skráningu eins og tíðkað er eða
fyrirhugað annars staðar á Norðurlöndum var ekki ræddur í alvöru við
undirbúning málsins.
* Fmmvarpið veitir einum aðila forskot á alla aðra og getur orðið til að
takmarka vísindarannsóknir annarra í þágu viðskiptahagsmuna Islenskrar
erfðagreiningar.
* Fullyrðingar um að tryggt sé að upplýsingarnar séu „aftengdar
persónugreindum og persónugreinanlegum einstaklingum" fá að mati
þeirra sem best þekkja til tölvukerfa ekki staðist.
Ríkisstjómin stefndi að því að lögfesta þetta mál nú á örfáum vikum en
sú fyrirætlan hefur eðlilega mætt mikilli andstöðu. Ótal spuningum er
ósvarað um þessi efni og þjóðin á rétt á að taka þátt í umræðunni áður en
óafturkræfar ákvarðanir em teknar. Þrýstingur lyfjarisans Hoffmann-La
Roche, sem stendur að baki íslenskri erfðagreiningu hf. má ekki svipta
íslendinga þeim rétti að reyna að sjá fótum sínum forráð.
Fátt er brýnna nú um stundir en að skyggnast inn í framtíð og afkima
upplýsingasamfélagsins. I því sambandi verða menn að setja upp ákveðin
siglingaljós og svara gmndvallarspumingum, sem eðli máls snúast um
siðferðileg álitamál, áður en tölvunni og þeim sem henni stýra er treyst fyrir
allri forsjá.
Það er skammt síðan aðferðir austur-þýsku leyniþjónustunnar Stasi voru
á allra vömm og réttilega fordæmdar. Er hugsanlegt að menn séu á leið inn
í svipaðan heim óafvitandi og að lítt athuguðu máli undir yfirskyni vísinda
og framfara?
Gleðilegt sumar
Sá fmmlegi íslenski siður að fagna sumarkomu á tilteknum degi
snemma vors er ein besta hefð í landi okkar. Sumargjafir eru miklu eldri
siður en jólagjafir. Hér verða að nægja frómar óskir um gleðilegt sumar.
Þökk fyrir veturinn. Hjörleifur Guttormsson
Getraunaleikur Þrottar
og Pizza 67
Tveir hópar náðu 12 réttum um
helgina, það voru 3 Fuglar og
Gufurnar. Fuglarnir vora með
öll merkin rétt en kerfið gekk
ekki upp og 12 réttir var niður-
staðan, leikurinn sem klikkaði
hjá Gufunum var Stockport -
Nott.Forest, þeir settu 1 og 2 en
leikurinn endaði með jafntefli og
þeir misstu af þeim stóra. Efsti
hópurinn, Tippverkur náði 11
réttum þannig að forasta þeirra
minnkaði um eitt stig, þeir eru
með 53 stig en 3 Fuglar eru með
52 stig. Aðrir hópar sem náðu 11
Gleðílegt
sumar
Daglegar
ferðir
Neskaupstaður s. 477 1190
Eskiijörður s. 476 1203
Reyðarijörður s. 474 1255
VíggÓ «
V öruf lutningar
0)477 1190
réttum voru Trölladeig og Læk-
urinn. Þróttur var með tæp 2% af
heildarsölu getraunaraða á land-
inu um síðustu helgi og vora lang-
söluhæstir á Austurlandi. Nú era
fimm vikur eftir af þessum hóp-
leik sem er sá síðasti á þessum
vetri, verða tipparar sem ætla að
blanda sér í toppbaráttuna að
leggja sig fram þessar síðustu
vikur og leggja allt í sölurnar.
Nú eru búnar fjórar vikur af
félagakeppni UIA í getraunum.
Þróttur og Huginn skera sig
nokkuð úr og Austri fylgir
nokkuð á eftir: Þróttaramir hafa
náð góðum árangri, einu sinni
13 réttum, einu sinni 12 réttum
og tvisvar 11 réttum. Huginn
hefur náð einu sinni 12 réttum
og þrisvar 11 réttum. Þróttur var
með tæp 2% af heildarsölu
getraunaraða á landinu í síðustu
viku og voru söluhæstir á
Staðan eftir fínnn vikur er
þannig:
1 Tippverkur 53
2 3 Fuglar 52
3 Gufumar 50
4 Liverunited 49
5-8 Mónes 48
5-8 Mamma og ég 48
5-8 Nönsos 48
5-8 Trölladeig 48
Getraunaþjónusta Þróttar er
opinn föstudaga kl. 19 - 21 og
laugardag kl. 10 - 12.30
Getraunanúmer Þróttar er
740.
Austurlandi, Huginn seldi næst
mest á Austurlandi. Það er alveg
ljóst að því meira sem tippað er
því fleiri og betri vinningar. Við
skoram á alla að tippa og taka
þátt í skemmtilegum leik, og
styðja þar með við bakið á sínu
félagi. Röðin kostar aðeins 10 kr.
Staðan eftir 4 vikur:
1 Þróttur 47
2 Huginn 45
3 Austri 41
4 Höttur 38
5-6 Einherji 37
5-6 Neisti 37
(^afhrétti "s
O mannartna börn! Vitiðþér eigi
hvers vegna vér skópum yður af
einu og sama dufti? Til þess að
enginn skyldi upphefja sigyfir
annan.
m ■■■■
Félagakeppni ÚÍA
Austfiróingur vikunnar
Fullt nafn? Birgir Þ. Kjartansson
Fæðingardagur? 17. mars 1947
Fæðingarstaður? Reykjavík
Heimili? Sæbakki 28 Neskaupstað
Núverandi starf? Félagsmálastjóri
Önnur störf? Forstöðumaður, áfengis- og
vímuefnaráðgj afi
Fjölskylduhagir? Sex barna faðir, sambúð með
Ingibjörgu K. Ingólfsdóttur
Farartæki? Golf árgerð 1994
Uppáhaldsmatur? Lambahryggur
Helsti kostur? Jafnlyndi
Helsti ókostur? Þrjóskur
Uppáhalds útivistarstaður? Fannardalur
Hvert langar þig mest að fara? Frakklands
Fallegasti staður sem þú hefur komið á?
Arnarstapi á Snæfellsnesi
Áhugamál? Mannrækt
Uppáhalds tónlistarmaður? K.K.
Uppáhalds íþróttafélag? Fram
Hvað ætlarðu að gera um helgina? Vera með fjölskyldunni
er að þessu sinni Birgir Þ. Kjartansson
félagsmálastjóri í Neskaupstað, sem er
fyrir hópnum sem stendur að ráðstefnunni
Við getum betur, á föstudaginn.