Austurland - 30.04.1998, Qupperneq 8
8
FIMMTUDAGUR 30. APRÍL 1998
Kosningaréttur fólbs
Utankjörfundaratkvæða-
greiðsla
Meginreglan er auðvitað sú að
menn kjósi á kjörfundi. En með
kjörfundi er átt við fund kjör-
stjómar á kjördag þar sem kjós-
endum gefst kostur á að mæta og
greiða atkvæði. Þó eru alltaf
einhverjir sem ekki eiga tök á að
mæta á kjörstað á kjördag. Þeim
aðilum er heimilt að kjósa
utankjörfundar. Oftast eru það
10-15% kjósenda sem greiða
atkvæði á þennan hátt.
Utankjörfundaratkvæða-
greiðslan hefst átta vikum fyrir
kjördag.
Hægt er að kjósa utankjör-
fundar hjá sýslumönnum, hrepp-
Tindar félag jafnaðar- og
vinstrimanna á Seyðisfirði hefur
birt framboðslista sinn vegna
komandi sveitarstjórnarkosn-
inga og er hann þannig skipaður:
1. Ólafía Þórunn Stefáns-
dóttir, sérkennari
2. Sigurður Þór Kjartansson,
leiðbeinandi
3. Egill Sölvason, fiskverka-
maður
4. Lukka Sigríður Giss-
urardóttir, hjúkrunarforstjóri
5. Guðni Sigmundsson,
verkamaður
6. Guðrún Katrín Arnadóttir,
leikskólakennari
stjóram, skipstjórum á íslensk-
um skipum í millilandasigling-
um eða á fjarlægum miðum, og
erlendis hjá sendiráðum Islands
og öðrum starfsmönnum utan-
ríkisþjónustunnar (utanríkisráðu-
neytið á að auglýsa nákvæmlega
hvaða starfsmenn þetta era). Sá
sem annast utankjörfundarkosn-
inguna nefnist kjörstjóri.
Hver sem er getur kosið utan
kjörfundar. Þá liggur engin kjör-
skrá fyrir, og engin samanburður
við hana er gerður fyrr en á kjör-
dag. Þá fyrst kemur í ljós hvort
kjósandinn er á kjörskrá í því
sveitarfélagi sem hann hefur
gefið upp.
Kosningin skal fara fram á
7. Ása Kristín Árnadóttir,
hárgreiðslusveinn
8. Magnús Svavarsson, sjó-
maður
9. Þorgeir Sigurðsson, véla-
maður
10. Sigrún Ólafsdóttir, hjúkr-
unarfræðingur
11. Stefán Smári Magnússon,
bóndi
12. Margrét Vera Knúts-
dóttir, skrifstofumaður
13. Pétur Böðvarsson, skóla-
stjóri
14. Magnús Guðmundsson,
fjármálastjóri
skrifstofu kjörstjórans. Þó er
stundum heimilt að láta kosn-
ingu fara fram á stofnunum eða
jafnvel heimilum fólks.
Sýslumenn og hreppstjórar
skulu auglýsa hvar og hvenær
kosning hjá þeim fer fram.
Kosning á stofnunum
Kjörstjóri getur látið kosningu
fara fram í eftirtöldum stofnun-
um: sjúkrahúsum, elliheimilum,
stofnunum fyrir fatlaða og fang-
elsum. Á þessum stöðum skal
gefa sjúklingum og vistmönnum
kost á að kjósa, en ekki er heim-
ilt að aðrir, t.d. starfsfólk, kjósi.
Það er kjörstjórans að ákveða
hvort kosning skuli fara fram á
stofnun, honum er það ekki
skylt, og ekki er gert ráð fyrir að
sérstök beiðni þurfi að koma frá
stofnun um þetta. Verður því
væntanlega nokkuð handahófs-
kennt hvenær kosning fer fram í
stofnun, og er það miður. Minna
má á, að í kosningunum sem
kærðar voru í Skagafirði sl.
haust var eitt meginkæraefnið
það að vistmönnum á dvalar-
heimili aldraðra á Sauðárkróki
hafi ekki gefist kostur á að kjósa
innan stofnunarinnar.
Þetta má ekki fara fram fyrr
en 3 vikum fyrir kjördag, líklega
vegna þess að fyrst þá liggja
framboð endanlega fyrir. Ákvörð-
un um svona kosningu skal tekin
a.m.k. viku fyrir kjördag, og
auglýst innan stofnunarinnar og
tilkynnt umboðsmönnum fram-
Sparaðu!
Það er ódýrara að vera áskrifandi.
Áskriftarsíminn er
477 1571
Frambofislisti Tinda
OUN
Samvinnufclag útgcrðarmanna
Wil Ncskaupstað
og
Olíusamlág útvegsmanna
Ncskaupstað
senda austfirsku launafólki
heillakveðjur í tilefni 1. maí
boða, sem gefst færi á að vera
viðstaddir. Kjörstjóri skal koma
sér upp aðstöðu í stofnunni þar
sem vistmenn geta komið og
fengið að kjósa, en þó má kosn-
ing fara fram inni í herbergjum
þeirra vistmanna sem erfitt er að
flytja til kjörstjóra. Hversu lengi
kosning sem þessi varir fer eftir
fjölda kjósenda á stofnunni,
oftast fáeinar klukkustundir.
Kosning heima hjá
sjúklingi
Á sambærilegan hátt og kosning
innan stofnana má kjörstjóri
heimila kjósanda, sem vegna
líkamlegs ástands á ekki
heimangengt, að kjósa á heimili
sínu. Kjósandinn þarf a.m.k.
viku fyrir kosningar að senda
kjörstjóra skriflega beiðni um
þetta, ásamt læknisvottorði sem
staðfesti ástand hans.
Framkvæmd
atkvæðagreiðsiunnar
Kosningin fer þannig fram að
kjósandi útfyllir kjörseðil í ein-
rúmi og setur í umslag. Síðan
ganga hann og kjörstjóri frá
fylgibréfi og setja það ásamt
kjörseðilsumslaginu í annað
umslag (sendiumslag). Á fylgi-
bréfinu kemur fram nafn kjós-
anda, hvenær hann kaus, vottun
kosningarinnar o.fl. Sendi um-
slagið er svo merkt viðtakanda
(sýslumanni, hreppstjóra eða
kjörstjórn í heimabæ kjósand-
ans) og nafni kjósandans.
í tengslum við umfjöllun um
frágang utankjörfundargagna má
segja frá því að við Alþingis-
kosningamar 1927 höfðu hrepp-
stjóri, sem annaðist utankjör-
fundaratkvæðagreiðslu, og skrif-
ari hans í sameiningu falsað
nokkur atkvæði. Það gerðu þeir
þannig að þeir skutu undan kjör-
seðli og kjörseðilsumslagi sem
kjósandinn hafði gengið frá, og
settu í staðinn umslag með at-
kvæðaseðli sem þeir höfðu fyllt
út eftir sínu höfði. Þetta gerðu
þeir samtímis því að fylgibréfið
var útfyllt og var sendiumslag-
inu síðan lokað.
Öll kjörgögn vegna utankjör-
fundarkosninga eru stöðluð.
Þegar kjörstjórn afgreiðir at-
kvæðin þá opnar hún sendi-
umslagið, fer yfir fylgibréfið og
athugar hvort viðkomandi má
kjósa í sveitarfélaginu, að því
búnu er kjörseðilsumslaginu
(sem er ómerkt) stungið í kjör-
kassann saman við önnur at-
kvæði og þannig er leynd kosn-
inganna tryggð.
Varðandi útfyllingu kjörseð-
ilsins, þá á kjósandi að stimpla
eða rita á kjörseðilinn staf þess
lista sem hann ætlar að kjósa.
Hann má geta þess hvernig hann
vill hafa röð frambjóðenda á
listanum. Kjörstjóra er ekki skylt
að kynna framboðslista, heldur
þarf kjósandi sjálfur að afla sér
slíkra upplýsinga. Stundum
liggja framboð ekki fyrir né
heldur hvaða listabókstaf hvert
framboð fær. Kjósandinn er þá í
vanda, hann getur giskað á
listabókstafinn eða skrifað nafn
þess flokks, félags eða manns
sem hann vill kjósa. Verður það
þá kjörstjómar að meta atkvæð-
ið, en henni ber að meta atkvæði
gilt ef ljóst er hvaða lista það er
ætlað, nema aðrir gallar séu á at-
kvæðinu.
Loks má geta þess, að kjós-
andi á rétt á aðstoð kjörstjóra við
útfyllingu eða frágang kjörseð-
ils, sé hann ófær til þess sjálfur.
Atkvæði komið til skila
Atkvæðinu þarf að koma til skila
til kjörstjómar í heimabæ kjós-
andans. Kjósandinn ræður því
hvernig hann kemur atkvæðinu
til skila. Ef kosningin fer fram í
heimabæ kjósandans þá getur
kjósandi látið atkvæðið í kassa
innsiglaðan af kjörstjórn sem
kjörstjóri hefur, en kassa þessum
ber kjörstjóra að skila til
kjörstjórnar fyrir kjörfund. Ef
kosið er annars staðar þá
póstleggur kjörstjóri atkvæðið ef
kjósandinn vill. í öðrum
tilvikum tekur kjósandinn
atkvæðið og kemur því sjálfur til
skila t.d. með aðstoð stjómmála-
flokkanna.
Hér má nefna úrskurð Félags-
málaráðuneytisins frá 1986
varðandi kæra á sveitarstjómar-
kosningum í Nesjahreppi. Kæru-
efnið var að utankjörfundarat-
kvæði kærandans komst ekki til
skila úr pósti fyrr en eftir kjör-
dag þrátt fyrir að atkvæði ann-
arra sem send voru á sama tíma
frá sama stað kæmust til skila.
Atkvæðið gat ráðið úrslitum þar
sem aðeins einu atkvæði munaði
að einn frambjóðandi felldi út
annan. Úrskurðað var að það
væri á ábyrgð kjósandans siálfs
að koma atkvæðinu til skila og
því var ekki fallist á kærana.
Heimild til að kjósa aftur
Kjósandi sem kosið hefur utan
kjörfundar getur kosið aftur ef
hann vill, hvort sem er á kjör-
fundi eða aftur utan kjörfundar.
Honum er hins vegar ekki skylt
að kjósa aftur þó hann sé heima
á kjördag og kæmist á kjörstað.
Ef kjósandi kýs oftar en einu
sinni gildir það atkvæði sem
síðast var greitt.
Kjósandi getur tekið utan-
kjörfundaratkvæðið sitt til baka
hvenær sem er. Þó þannig að ef
það er í innsigluðum kassa hjá
kjörstjóra þá verður hann að fá
að koma aftur þegar innsiglið er
rofið við afhendingu kassans til
undirkjörstjórnar, því innsiglið
verður ekki rofið sérstaklega út
af þessu. Kjörstjóm setur utan-
kjörfundaratkvæðin í sinn kjör-
kassa í lok kjörfundar, þannig að
unnt er að afturkalla þau út allan