Austurland - 14.05.1998, Side 4

4
FIMMTUDAGUR 14. MAI 1998
Framtíð Austurlands er björt
segir „Austurríkismaðurinn “ Þórólfur Þórlindsson
Eskfirðingurinn Þórólfur Þórlindsson er flestum kunnur, nú
síðast eftir að hann bauð sig fram í embœtti rektors Háskóla
íslands á dögunuin. Þórólfur hefur verið töluvert á Austurlandi
að undanförnu og blaðamaður Austurlands hitti hann að máli,
rœddi fortíð, nútíð og framtíð fjórðungsins. En við hófum spjallið
á persónulegu nótunum:
Ég er héðan að austan og þegar
ég kem hingað finnst mér ég
vera kominn heim. Ég er fæddur
á Reyðarfirði en aldist upp á
Eskifirði, er s.s. fæddur og upp-
alinn í sameinuðu sveitarfélagi.
En þá að fjórðungnum. Skyldi
Þórólfur liafa fylgst með þeirri
þróun sem hefur átt sér stað á
Austurlandi undanfarin ár?
Já, ég hef fylgst töluvert með
henni og að mörgu leyti held ég
að framtíð Austurlands sé björt,
sérstaklega ef Austfirðingum tekst
að vinna með þá sérstöðu sem
þeir hafa. Við höfum þá sérstöðu
hér á Austurlandi að það er hægt
að tengja saman þessi byggðar-
lög á tiltölulega fyrirhafnarlaus-
an hátt og ég held að það sé mjög
mikilvægt. Það verður mjög
mikilvægt fyrir þessi byggðarlög
ef það kemur hingað iðnaður
og/eða stóriðja.
Hverju heldur þú að sam-
eining sveitarfélaga breyti?
Ég held að hún sé verulegur
styrkur. Ég held að stærri eining-
ar séu styrkur þar sem t.d. sam-
starfið verður meira. Við vitum
að í þeirri umræðu um stóriðju
var einn af þáttunum sem Norð-
mennirnir hafa verið að skoða
stærð sveitarfélaganna, þ.e. ein-
inganna í kringum þetta. Það er
Óðinsvéum 7. maí 1998
Nú höfum við hjónin verið hér í
Danmörku í 12 daga í besta yfir-
læti. Eitt af því sem við höfum
fengið að upplifa er verkfall og
lagasetning til að stöðva það.
Staðreyndin er sú að viðbrögðin
við verkfalli eru alls staðar þau
sömu og allir hamstra sem mest
þeir mega. Þó trúi ég varla að
nokkur heima myndi hamstra
bensín í bala og hafa balann inni
í íbúðinni sinni eins og einn
Daninn gerði. Hann breiddi að
vísu plast yfir balann að það
kom ekki í veg fyrir að eldur
komst að bensíninu og húsið
fuðraði upp.
Þó ágætt sé að dvelja hér í ríki
drottningar verður að játast að
hugurinn hvarflar oft heim og þá er
mér einkum hugsað til þess hvern-
ig félögum mínum í Fjarðalistan-
um gengur í kosningabaráttunni.
Það er orðið alllangt síðan
Danakóngur vildi flytja alla
íslendinga á Jótlandsheiðar en úr
því varð ekki og því erum við
enn búsettir í landinu okkar. Sá
tími kom að vísu síðar að margir
með sameiningu eins og margt
annað, það er spurning hvernig
við nýtum okkur hana. I sjálfu
sér má segja að sameining þurfi
ekki að breyta svo miklu. Hún
skapar væntanlega meiri sam-
stöðu en hún skapar einnig meiri
sóknarfæri í heild.
Ef við lítum hinsvegar á
sérstöðu Austurlands þá höfum
við þá sérstöðu að uppsjávar-
fiskarnir, þar sem mestir þróun-
armöguleikar í sjávarútvegi eru í
dag, þeir eru við Austurland. Þar
á ég auðvitað við loðnu og sfld.
Við vitum það að svigrúmið sem
er í sjávarútvegi er fyrst og
fremst þama. Til þess að Aust-
firðingar geti nýtt sér þá sérstöðu
sem þeir hafa þ.e. nálægðina við
þessi mið þarf hinsvegar að
koma til miklu markvissara
rannsóknar- og þróunarstarf hvað
varðar uppsjávarfiskana. Annað
dæmi um sérstöðu Austurlands er
skógræktin á Héraði þar sem um
töluverða sérstöðu er að ræða.
Þegar á þetta er litið er ég
bjartsýnn á framtíð Austfirðinga
en ég vil líka leggja áherslu á
það að þessi þróun mun ekki
eiga sér stað nema það verði
lögð markviss vinna í það að efla
þróunarstarf á ýmsum sviðum. I
dag skiptir það rnjög miklu máli
fluttu úr landi vestur um haf úr
örbirgð heimahaganna til lands
tækifæranna.
Af hverju að rifja þetta upp ?
Af hverju flúðu menn land ? A
þeim tíma var stór hluti þjóðar-
innar bundinn vistarböndum og
tækifæri til sjálfsbjargar fá. A
öldinni okkar varð á þessu breyt-
ing. Menn fóru að stunda sjóinn
á stærri skipum og afurðir sjávar
urðu undirstaða að bættu mann-
lífi og uppbyggingu sem allir
gátu unnið að. Við erum hér
mörg í dag sem fengum að lifa
þennan tíma og byggja upp út
um allt land. Það var svo garnan
að fá að vera með, hafa næga
atvinnu, byggja sér hús, koma
sér upp fjölskyldu, að menn nán-
ast gleymdu sér alveg.
Hvað varð um öll þau verð-
mæti sem sköpuð voru í sjávar-
byggðunum fyrir austan ? Urðu
þau til að skapa fjölbreyttara
atvinnulíf á stöðunum ? Nei, við
gleymdum sögunni, gleymdum
að vera á verði og sjá til þess að
verðmætin yrðu áfram á þeim
stöðum sem þau urðu til á. Við
að sérstaðan sem menn hafa
verði ekki til að einangra menn.
Við verðum að snúa sérstöðunni
okkur í vil og gera hana að
styrkleika okkar og til þess að
það megi verða þurfum við, eins
og ég hef áður tekið fram, mark-
visst þróunar- og rannsóknarstarf.
Það sem gerist, og við sjáum
þetta víða erlendis, er að það þurfa
að vera góð tengsl milli rann-
sóknar- og þróunarstarfs annars-
vegar og atvinnuveganna hins-
vegar. Það þarf að skoða þetta
miklu betur svæðisbundið. Nú er
verið að ræða um að koma upp
miðstöð háskólamenntunar á
Austurlandi. Væri ekki kjörið í
því sambandi að leggja áherslu á
rannsóknar- og þróunarstarf,
samstarf aðila hér á Austurlandi
við t.d. Háskóla íslands og
Háskólann á Akureyri? Við gæf-
um Austfirðingum þá tækifæri á
því að skilgreina rannsóknar-
efnin og viðfangsefnin, atvinnu-
lífinu á Austurlandi tækifæri á
því sama og þá er það háskóla-
mannanna að bregðast við því.
Þá er vœntanlega verið að slá
tværflugur í einu höggi með því
að flytja menntað starfsfólk
hingað austur og vinna
rannsóknar- og þróunarstarf
sem nýttist öllum ífjórðungnum?
Við nýtum það og við nýtum
þá betur sem við höfum gert í
stofnunum á borð við Háskóla
Islands, þar sem ég þekki nátt-
úrulega vel til. Það er afskaplega
mikilvægt fyrir kennara við há-
skólann að fá góð tengsl við um-
létum atvinnurekendur í of mikl-
um mæli koma og hirða verð-
mætin sem síðan voru nýtt til
uppbyggingar í höfuðborginni
og nágrenni hennar. A þessu
voru auðvitað undantekningar.
I dag eru ýmsar blikur á lofti,
atvinnufyrirtækin færast á stöð-
ugt færri hendur, unga fólkið
flytur í of miklum mæli á brott
annaðhvort til Reykjavíkur eða
til útlanda. í reynd þurfa allir að
taka höndum saman og stöðva
þessa óheillaþróun. í nýja sveitar-
félaginu okkar þurfum við sterkt
afl til forystu í þessum efnurn
sem öðrum. Ég er sannfærður
um að Fjarðalistinn er það afl
sem best er að treysta á. X F - til
framfara og forystu.
Aðalsteinn Valdimarsson
Kosningarbréf frá Danmörku
Að mörgu leyti held ég að framtíð Austurlands sé björt, sérstak-
lega ef Austfirðingum tekst að vinna með þá sérstöðu sem þeir
hafa segir „Austurríksmaðiirinn“ Þórólfur Þórlindsson. Ljósm. as
hverfi sitt. Og það hefur nú einu
sinni verið þannig að tengsl
háskólakennara bera þess merki
að háskólinn er í Reykjavík. Það
þarf ekkert að vera þannig. I dag
geta tengslin verið mjög góð. Ég
tel að þegar við erum að tala um
miðstöð háskólamenntunar á
Austurlandi þá eigum við að
leggja mikla áherslu á rannsókn-
ar- og þróunarþáttinn og ekki
vanmeta hann. Ef starfið sem
unnið er hér og starfið sem unnið
er í Háskóla íslands og Há-
skólanum á Akureyri á að skila
sér hingað, þá verður rannsókn-
ar- og þróunarstaf hér að vera
markvisst. Og ég hef minni trú á
því að hægt verði að byggja upp
fræðasetur hér sem byggi t.d. á
fjarkennslu. Fjarkennslan er einu
sinni þannig að við munum leita
þangað sem hún kemur.
Nú þarf ákveðna hugarfars-
breytingu til. Á síðasta ári var
t.d. gerð könnun á vegum
Háskólanefiidar SSA og þar kom
m.a. fram að menn voru
fylgjandi slíkri rannsóknar- og
þróunarvinnu, en voru hinsveg-
ar ekki tilbúnir að leggja fé í
slíkt. Hvað er til ráða?
Já, við getum bara litið til
þess sem hefur verið að gerast
hér á landi síðustu fimm árin.
Við höfum séð það að farmlag til
rannsóknar- og þróunarstarfa hér
á landi hefur verið tiltölulega
lítið. Það hefur skýrst í því að
íslensk fyrirtæki hafa verið mjög
treg að fjárfesta í slíku. Ekki síst
sjávarútvegurinn. Þetta hefur
gjörbreyst á skömmum tíma.
Við höfum séð að íslensk fyrir-
tæki hafa komið af mjög miklum
krafti inn í rannsóknar- og þró-
unarstarf og það íjármagn sem
Islensk fyrirtæki verja til þessara
hluta í dag hefur margfaldast og
nákvæmlega sama mun gerast
hér. Þetta byggir á því að þeir
sem stjórna fyrirtækjum á Aust-
urlandi þekki dæmi þess að slík
vinna hafi skilað góðum árangri
og muni einnig skila þeim góð-
um árangri. Og á sama hátt þá
má segja að sérstaða rannsóknar-
manna, hvar sem þeir eru, og
árangur þeirra sem vinna rann-
sóknarvinnuna, byggist verulega
á því að við kunnum að nýta
sérstöðuna sem við höfum á
Islandi og láta hana vinna með
okkur, en ekki á móti. Og því
miður þá hefur sjávarútvegurinn,
sem ræður svo miklu hér á
Austurlandi, verið afgangs í
þróuninni. Við höfum ekki náð
nægilega vel að tengja saman
fyrirtæki í sjávarútvegi og mark-
visst þróunar- og rannsóknar-
starf. Þetta er að breytast og mun
breytast mjög á næstunni því hér
eru mörg sóknarfæri sem eru
ónýtt.
ogflutt
Eskifirði sími 4-76 14-25
Meskaupstað sími 4-77 1515