Austurland - 27.08.1998, Qupperneq 7

FIMMTUDAGUR 27. ÁGÚST 1998
7
Grelnargerð Úrnefnanefndar
Örnefnanefnd hefur tekið af-
stöðu til þeirra nafna á nýtt sam-
einað sveitarfélag Eskifjarðar,
Neskaupstaðar og Reyðarfjarð-
ar, sem kosið var um í vor. Hér á
eftir fer umsögn nefndarinnar en
fyrst eru meginsjónvarmið henn-
ar kynnt.
Meginsjónarmið
1. Athuga ber að hér er um að
ræða opinbert stjómsýsluheiti en
nöfn landsvæða eða byggðar-
laga, sem fyrir eru innan sveitar-
félags eða í nágrenni þess, ættu
hvorki að þurfa að breytast né
leggjast af með tilkomu nýs
stjómsýsluheitis.
2. Forðast skyldi að ný
stjórnsýsluheiti geti útilokað,
þrengt að eða raskað á annan
hátt merkingu eða notkun
rótgróinna heita sem tengjast
svæðum eða byggðarlögum
innan sveitarfélags, nágranna-
sveitarfélags eða héraðs.
3. „Nafn sveitarfélags skal
samrýmast íslenskri málfræði og
málvenju," segir í 4. gr. sveitar-
stjórnarlaga, nr. 45/1998. Stjóm-
sýsluheiti eru að jafnaði mynduð
með hliðsjón af einhvers konar
kerfi, ekki síst þannig að eftirlið-
ur sambærilegra heita sé ávallt
eða oftast hinn sami og beri með
sér um hvers konar stjómsýslu-
einingu er að ræða. Slíkt kerfi er
til hagræðis fyrir málnotendur
og þeir átta sig betur á að um sé
að ræða stjómsýsluheiti.
Dæmi: Nöfnin Hraungerði og
Gaulverjabær mynda með
efdrliðnum -hreppur stjómsýslu-
heitin Hraungerðishreppur og
Gaulverjabæjarhreppur; nöfnin
Akureyri og Hafnarfjörður
mynda með eftirliðnum -bær
stjórnsýsluheitið Akureyrarbær
og Hafnarfjarðarbær o.s.frv.
Örnafnanefnd mælir með
þessari aðferð enda hefur hún
gefist vel í nöfnum stjómsýslu-
eininga hér á landi og erlendis
(sbr. t.d. efdrliðinn kommune í
Danmörku).
A. Fyrri liður heitis á
sveitarfélagi:
Fyrri liður sé hefðbundið
nafn eða nýtt nafn sem sérkennir
svæðið eða hluta þess.
B. Síðari liður heitis á
sveitarfélagi:
B.l. Eftirliðurinn -hreppur sé
hafður um öll dreifbýlissveitar-
félög (enda þótt innan þeirra séu
lítil þorp eða kauptún) en hann á
þó einkum við þar sem megin-
hluti byggðar í sveitarfélagi er
dreifbýli.
B.2. Eftirliðurinn -byggð sé
hafður þar sem svo háttar til að í
sveitarfélagi er í senn allnokkuð
dreifbýli og eitt eða fleiri stór
þéttbýlissvæði.
B.3. Efdrliðurinn -bær sé
hafður um sveitarfélög þar sem
byggðin er að mestu eitt samfellt
stór þéttbýlissvæði.
B.4. Eftirliðurinn -borg sé
aðeins hafður um mjög stórt
samfellt þéttbýlissvæði (t.a.m. á
borð við hið samfellda þéttbýli á
höfuðborgarsvæðinu).
Heitið Austurríki
Eftirliðurinn -ríki á enga hefð
á íslandi í heitum sveitarfélaga.
Austurríki er íslenskt nafn á
erlendu rfki. A grandvelli þessa
sem og þeirra meginsjónarmiða
um heiti sveitarfélaga, sem áður
em rakin, mælir ömefnanefnd
gegn heitinu Austurríki um sam-
einað sveitarfélag Eskifjarðar-
kaupstaðar, Neskaupstaðar og
Reyðarfjarðarhrepps.
Heitið Firðir
Heitið Firðir hefur rótgróna
merkingu á Austfjörðum sem er
dálítið víðari en hið nýja sveitar-
félag tekur til. Orðasambönd á
borð við austur á firði og austur
á fjörðum em íslensk málvenja
en þar er vísað til fleiri fjarða en
eru í hinu nýja sveitarfélagi.
Hætt er við ruglingi og óhagræði
fyrir málnotendur verði hið nýja
sveitarfélag nefnt Firðir. Á
grundvelli þessa og í samræmi
við önnur meginsjónvarmið um
heiti sveitarfélaga, sem áður eru
rakin, getur ömefnanefnd ekki
mælt með heitinu Firðir um
sameinað sveitarfélag Eskifjarð-
arkaupstaðar, Neskaupstaðar og
Reyðarfjarðarhrepps.
Heitið Austurbyggð
Fyrri liður heitisins Austur-
byggð er ekki heppilegur án
frekari afmörkunar. Örnefna-
nefnd getur því ekki mælt með
heitinu Austurbyggð um samein-
að sveitarfélag Eskifjarðarkaup-
staðar, Neskaupstaðar og Reyð-
arfjarðarhrepps.
Heitið Fjarðabyggð
Enda þótt nafnið Firðir hafi
rótgróna merkinu á Austfjörðum
sem er dálítið víðari en hið nýja
sveitarfélag tekur til má eigi að
síður að mati nefndarinnar una
við það sem fyrri lið með
eftirliðnum -byggð. Örnefna-
nefnd getur því mælt með heit-
inu Fjarðabyggð um sameinað
sveitarfélag Eskifjarðarkaup-
staðar, Neskaupstaðar og
Rey ðarfj arðarhrepps.
Heitin Fjarðabær,
Austurbær og Fjarðaborg
Á grundvelli þeirra megin-
sjónarmiða um heiti sveitarfél-
aga, sem áður em rakin, getur
örnefnanefnd ekki mælt með
neinu þessara heita: Fjarðabær,
Austurbær, Fjarðaborg um sam-
einað sveitarfélag Eskifjarðar-
kaupstaðar, Neskaupstaðar og
Reyðarfjarðarhrepps.
Um útivistartíma barna og unglinga
Á fundi félagsmálanefndar sameinaðs sveitarfélags þriðjudaginn 11. ágúst var fjallað sérstaklega
um þær útivistarreglur sem gilt hafa í sveitarfélögunum þremur fyrir sameiningu. Á Eskifirði og
Reyðarfirði hafa útivistarákvæði laga gilt en í Neskaupstað hafa gilt aðrar reglur sem staðfestar hafa
verið af félagsmálaráðuneyti.
Nefndin var sammála um að gera tillögu um eftirfarandi reglur og var félagsmálastjómm falið að
bera þær undir sýslumenn, skólastjóra gmnnskóla og forstöðumenn félagsmiðstöðva:
Sunnudaga til fimmtudaga Föstudaga og laugardaga
vetur sumar vetur sumar
6 ára (1. bekkur) til kl. 20.00 til kl. 22.00 til kl. 20.00 til kl. 22.00
7 ára (2. bekkur) til kl. 20.00 til kl. 22.00 til kl. 20.00 til kl. 22.00
8 ára (3. bekkur) til kl. 20.00 til kl. 22.00 til kl. 20.00 til kl. 22.00
9 ára (4. bekkur) til kl. 20.00 til kl. 22.00 til kl. 20.00 til kl. 22.00
10 ára (5. bekkur) til kl. 20.00 til kl. 22.00 tilkl. 21.00 til kl. 22.00
11 ára (6. bekkur) til kl. 21.00 til kl. 23.00 til kl. 22.00 til kl. 23.00
12 ára (7. bekkur) til kl. 21.00 til kl. 23.00 til kl. 22.00 til kl. 23.00
13 ára (8. bekkur) til kl. 23.00 til kl. 24.00 til kl. 24.00 til kl. 24.00
14. ára (9. bekkur) til kl. 23.00 til kl. 24.00 tilkl. 01.00 til kl. 01.00
15 ára (10. bekkur) dl kl. 23.00 dl kl. 24.00 til kl. 01.00 til kl. 0100
Vetrartími samkvæmt ofangreindu er frá 1. september til og með 30. aprfl en sumartími frá 1. maí
til og með 31. ágúst.
tdnnílegarþakkir illykkar allra sem auðsýndu okkur samúd
og blýhug oid andlái og úiför eiginmanns míns, föður.
lengdaföður, afa og langafa
Sinars Q. Quðmundssonar
cUnnur ffóhannsdóiiir
Öoeinbjörg Sinarsdóllír
Öoeinn Q. Sinarsson
Öóloeig ö. Sinarsdói/ír
Qís/iöoan Sinarsson
^llilberg Sínarsson
ffíe/s Sínarsson
afa-
Qlilmar Quðbjömsson
öiefanía öieindórsdóUir
fjennis cll)ilson
fhryndís 'fráinsdóitir
SRmdís öigurðardóliir
Oddný ö. önorradóiiir
og langafaböm
Oryggisbelti
-af því að framrúður bragðast illa
Sumir björgunarmenn hafa búið
til orðatiltæki yfir það sem gerist
þegar fólk notar ekki öryggisbelti
og lendir í árekstri. Þeir tala um
að éta framrúðuna. Það hljómar
illa en það lítur enn ver út. Fólk
sem ekki notar öryggisbelti í
árekstri lendir oftast með andlitið
í framrúðunni. Það er ófagurt, en
það er mjög sárt... ef þú lifir nógu
lengi til þess að finna fyrir því.
Þegar þú ferðast í bíl, þá fer líkami þinn með sama hraða og
bíllinn. Þegar þú bremsar þá finnur þú að þú þarft að spyma við
fótum og halda þér með höndum. Þetta gerist vegna þess að
þegar bremsurnar hægja á bflnum þá heldur líkaminn áfrarn á
sama hraða og áður en bremsað var.
Það sama gerist þegar bfllinn lendir á einhverri fyrirstöðu.
Bfllinn stoppar skyndilega, en þú heldur áfrarn á sama hraða.
Vegna þess að bíllinn stoppar skyndilega í stað þess að hægja á
smám saman, er ekki nokkur leið að þú getir haldið þér með
höndum og fótum. Þó að þú getir borið fyrir þig hendurnar, þá
er eins víst að að þeir kraftar sem verka á þig brjóti á þér
hendumar eins og fúaspýtur. Ef þú ert í öryggisbeltum þá
stoppar þú með bílnum, ef ekki þá lendir þú á mælaborðinu og
framrúðunni -með andlitið á undan- á sama hraða og bíllinn var
áður en áreksturinn varð.
Ef þú ert ekki í beltum þegar bfllinn lendir í árekstri, þá eru
áhrifin á líkama þinn í meginatriðum þau sömu og ef þú værir
úti að ganga og bfllinn lenti á þér. Ef bíllinn sem þú ert í er á 50
km hraða þegar hann lendir í árekstri og þú ert ekki í
öryggisbeltum, þá lendir þú á mælaborðinu og framrúðunni á
50 km hraða. Imyndaðu þér að þú værir úti að ganga og bíll
kæmi á 50 km hraða og keyrði beint á þig. Hugsaðu þér þau
meiðsli sem þú fengir og örkuml ef þú þá lifir þetta af á annað
borð. Er það ekki næg ástæða til þess að nota öryggisbeltin?
En það eru öryggisloftpúðar í bflnum mínuni, eru þeir
ekki betri en beltin?
Loftpúðamir em hannaðir til þess að vera til viðbótar við
öryggisbeltin, en ekki til þess að koma í stað þeirra. Þeim er
ætlað að hjálpa beltunum til við að vernda þig, en koma alls
ekki í stað öryggisbelta. Loftpúðar eiga að virka vel þegar þú
situr uppréttur/upprétt í sætinu eins og þú ert þegar þú ert í
öryggisbeltinu. Ef þú ert ekki í öryggisbelti í árekstri þá kastast
þú áfram í áttina að mælaborðinu og framrúðunni. Ef bfllinn er
búinn loftpúðum, þá lendir þú í árekstri við loftpúða sem er að
blása út. Loftpúðinn þarf að blása mjög hratt út til þess að geta
varið þig. Hraðinn á púða sem er að byrja að blása út, getur
nálgast 300 km hraða, og við emm ekki að tala um mjúkan
dúnkodda, heldur belg úr sterku efni sem getur varið þig ef
hann er rétt notaður, þ.e. af fólki sem er með öryggisbeltin
spennt.