Austurland - 26.11.1998, Síða 4

4
FIMMTUDAGUR 26. NÓVEMBER 1998
Askorun um framhald framkvæmda við Fljótsdalsvirkjun
í Morgunblaðinu 22. nóvember
s.l. birtist heilsíðuauglýsing þar
sem nokkur fjöldi einstaklinga
undirritar áskorun „á Alþingi og
ríkisstjóm Islands að fyrirskipa
lögformlegt mat á umhverfis-
áhrifum Fljótsdalsvirkjunar".
Nokkrir einstaklingar staðgreina
sig á Austurlandi:
Anna Guðný Ámadóttir, for-
stöðumaður; Árni Halldórsson,
lögfræðingur; Ástvaldur Erlings-
son, rafmangnsverkfr.; Björn
Ingvarsson, rafmagnsiðnfr.;
Bragi Björgvinsson, verkamað-
ur; Eyjólfur Finnsson, námsráð-
gjafi; Helga Ruth Alfreðsdóttir,
íþróttakennari; Helgi Hallgríms-
son, náttúrufræðingur; Hrafnkell
A. Jónsson, forstöðumaður; Jó-
hanna Bergmann, safnstjóri;
Karen Erla Erlingsdóttir, kenn-
ari; Laufey Eiríksdóttir, skóla-
safnsfr.; Ragnhildur Rós Indriða-
dóttir, hjúkrunarfr.; Stefán B.
Guðmundsson f.v. bóndi; Stein-
unn Ásmundsdóttir, framkvæmda-
stjóri; Þorbjörn Rúnarsson, á-
fangastjóri; Þorsteinn P. Gúst-
afsson, kennari; Þórey Hannes-
dóttir, hjúkrunarfræðingur og
Þórhallur Þorsteinsson, rafveitu-
virki öll frá Egjjsstöðum og
Fellabæ. Gunnar Olafsson,
framhaldsskólakennari og Þórð-
ur Júlíusson, bóndi, háðir Nes-
kaupsstað. Pétur Kristjánsson,
þjóðháttafr. og Þóra Bergný
Guðmundsdóttir, Sevðisfirði:
Jóhann Þórhallsson og Jón Þór
Þorvarðarson, bændur, Fljótsdal:
Jón Víðir Einarsson, bóndi,
■lökuldal: Jökull Hlöðversson,
eftirlitsmaður, Grímsárvirkiun
og Sigrún Harðardóttir, for-
stöðumaður, Eiðum.
Fleiri kunna að vera á þessum
lista, sem ekki hafa kosið að
staðgreina sig. Flest er þetta
fólk, sem hefur um langt skeið
búið á svæðinu. Kjarninn er á
Mið-Héraði, Egilsstöðum og
Fellabæ, á opinberu framfæri og
margir við uppfræðslu barna og
unglinga staðarins og nágranna-
sveitarfélaganna. Kynni vera, að
þetta fólk eigi sinn þátt í því að
mennta ungmenni svæðisins burt
með því að halda að þeim þeirri
firru, að hér megi ekkert aðhaf-
ast og í engu hrófla fossum eða
farvegum? Hafið þið spurt
ungmennin, nemendurna!!!
Stuðlar fólkið í starfi sínu í
nokkru að þeim byggðavanda,
sem við er að etja? Eða hvort sér
það framtíð í því að horfa á fossa
og geldfugla á heiðavötnum og
stússa í kringum bakpokatúrista?
Er viðhorf þess jákvætt til upp-
byggingar og sköpunar verkefna
og verðmæta úr orku fallvatn-
anna og öðrum auðlindum svæð-
isins?
Spyrja verður hvað gengur
þessu fólki til? Hefur það ekki
fylgst með þeirri miklu kynn-
ingu og umfjöllun sem verið hef-
ur á þessum áformum? Hefur
ekki helsti talsmaður þessa áróð-
urs, Skarphéðinn Þórarinsson,
líffræðingur, þegar komið að
gerð „Samanburðar á umhverfis-
áhrifum nokkurra tilhagana á
stórvirkjun á Austurlandi" svo-
nefndri SINO skýrslu frá 1993
ásamt með öðrum. Hvað vill
fólkið fá fram með „lögformlegu
umhverfismati“? Eru það ein-
ungis verkefni við frekari
skýrslugerð og greinargerðir fyr-
ir úrskurði, sem ef til vill breytir
engu? Gerir það sér grein fyrir
því hvaða tíma það tekur, burt
séð frá kostnaði og hvaða afleið-
ingar það getur haft?
Engum blandast hugur um,
að þeim sem staðið hafa fyrir
því að þyrla upp moldviðri um
þessi áform, gengur það eitt til
að koma í einu og öllu í veg
fyrir, að af þeim verði nokkru
sinni. Til þess er hverjum nóg að
hafa fylgst með undirróðri eða
þeirri einhliða framsetningu,
sem þeir hafa viðhaft í ræðu, riti
og myndrænni framsetningu,
hvarvetna á sérvöldum vettvangi
eða fjölmiðlum. Þó er til efs, að
öllum þeim er undir framan-
greinda ályktun skrifa, gangi það
til. Til þess hlýtur þessu fólki að
vera nógu vel ljós tilgangur
virkjana til uppbyggingar at-
vinnu og fjölgunar fólks á svæð-
inu með tilheyrandi tækifærum
qeni QjAfaköRfuR vid ölltækifæRi
JCaf/i DCa/Jihönn ur j
Ue ÖeÁalíar SúÁÁu/adi
l~L-..
UuQARöAQinn I lvuUtvKr>
fRA kl" ■17 ~r
eqilSRRAut 5 neskAupstad s. 477 1115
og aukinni þjónustu. Eða er það
ef til vill ekki það, sem fólk vill?
Umhverfismat virkjunar mun
hins vegar vart varpa ljósi á
þennan þátt máls. Það gerði öllu
fremur umhverfismat fram-
kvæmdaaðila stóriðju, álvers eða
annars þess valkostar, sem til
þess veldist. Umhverfismat virkj-
unar mun heldur ekki taka til
lagningar háspennulínu til Reyð-
arfjarðar eða norður um heiðar.
Þar um yrði sjálfstætt mat.
Umhverfismat, samkvæmt
einfaldasta skilningi laga þar
um, gerir ekki annað í fyrstu en
draga saman í eina skýrslu allar
fyrirliggjandi upplýsingar um
áform framkvæmdaaðila og aug-
lýsa þau til kynningar fyrir þeim
er málið kann að varða. Þar með
er talinn almenningur. Gefst þá
tækifæri til að gera athugasemd-
ir, sem svara verður og taka tillit
til eftir aðstæðum og eðli. Þetta
ferli til enda þarf í sjálfu sér ekki
að skýra. Það hljóta þeir að
þekkja, sem undir fyrrgreinda
ályktun skrifa. í allt á það ekki
að taka lengri tíma en 24 mánuði
frá auglýsingu til endanlegs úr-
skurðar. Hér kynni þó reyndin
að verða önnur, því um Fljóts-
dalsvirkjun gilda þegar lög.
Þeim yrði að breyta, ef um-
hverfismat á að gera sem ætla
verður, að „lögformlegt um-
hverfismat“ tákni í reynd.
Þann tíma, sem það tæki, höf-
um við ekki, ef við ætlum að
nýta orkuna heima fyrir til efl-
ingar byggðar. Það er margreynt
að erlendir samstarfsaðilar hafa
nánast talið sig vera komna á
hjara veraldar og til endimarka
nútíma samfélags, þegar þeir
hafa komið til Reyðarfjarðar að
líta það sem þeim hefur staðið til
boða. Þrátt fyrir góðan vilja
stjómvalda hefur þar litlu orðið
um breytt. Meiri skilnings hefur
hins vegar gætt af hálfu frænda
okkar Norðmanna á vegum
Norsk Hydro, vegna þeirra að-
stæðna, sem þeir þekkja vel
heima fyrir. Helst kysu þeir þó
Keilisnes eða meiri nálægð við
þéttbýlið við Faxaflóann. Við
stöndum því ef til vill nær því en
nokkm sinni að ná fram mark-
miðum um nýtingu orkunnar
heima. Aðstæður haga því hins-
vegar svo að viðræður þyrftu að
vera lengra á veg komnar og
fleiri þyrftu að gera sig gildandi
um að ná þeim markmiðum í
höfn. I dag eru í stöðunni marg-
víslegir valkostir. Við getum
ekki bara beðið eftir að lausnir
komi á silfurfati. Byggðin er að
bresta og þá verður flóðið óheft.
I sjálfu sér er ekkert að því,
að Fljótsdalsvirkjun fari í um-
hverfismat og það myndi hún
gera, ef um nýja framkvæmd
væri að ræða. Virkjunin var hins
vegar eins og allir vita heimiluð
með lögum frá Alþingi 1981 og
auglýsingu framkvæmdaaðila
1991. Engar athugasemdir bár-
ust þá viðvíkjandi það að Eyja-
bökkum yrði sökkt eða vatns-
föllum breytt, sem nú virðist
aðalmálið. Aðrar athugasemdir
voru smávægilegar og hefur
virkjunaraðili tekið tillit til
þeirra. Verkið var boðið út og
framkvæmdir hafnar. Þarf því
ekki annað en taka til við þær
að nýju. Um það hafa ábyrgir
aðilar á sveitarstjórnarstigi oft-
lega ályktað með mikilli sam-
stöðu og krafist, að þegar yrði
hafist handa á ný. Yrði með því
strax stöðvaður sá leki, sem orð-
inn er í byggðunum og íbúum
aukin bjartsýni á framtíð sína og
svæðis.
Mikill meirihluti fólks á
Austurlandi er fylgjandi virkjun-
um norðan Vatnajökuls. Fljóts-
dalsvirkjun er tilbúin til áfram-
haldandi framkvæmda. Lengri
tími mun líða þar til virkjun Jök-
ulsár á Dal verður það og þá að
afstöðnu umhverfismati. Því
skorar undirritaður stuðn-
ingsmenn virkjana til að fylkja
sér og snúa bökum saman um
kröfuna um að hið fyrsta og
strax á næsta ári verði haldið
áfram framkvæmdum við
Fljótsdalsvirkjun. Sveitar-
stjórnarmenn verða af einhug að
fylgja kröfum eftir og láta ekki
moldviðri né fagurgala fárra
villa sér sýn. Þetta eru í dag
mikilvægustu hagsmunir svæð-
isins og þeirra sem þar vilja búa
auk þjóðarheildarinnar, þó nokkm
sé til fórnað.
Hér verður ekki lagt mat á
möguleg annarleg viðhorf ein-
hvers hóps fólks á öðrum hlutum
landsins. Ekki heldur vilja þeirra
til að bæta Austurlandi og til-
tölulega litlum hluta þjóðarinnar
sem þar vill búa þann missi, sem
hljótast kann af því, ef komið
verður í veg fyrir að orkan verði
nýtt heima í „héraði“. Fyrr eða
síðar verður alltaf virkjað. Hefur
þessi hópur ef til vill boðið upp á
einhverja þjóðarsátt og hvaðan
ættu þá bætur að koma?
Græningjum alheimsins ef til
villl! Þá hefur það farið fram hjá
undirrituðum.
Fámennan hóp heimafyrir
getum við hinsvegar ekki, Aust-
firðingar góðir, þegjandi látið
kúga okkur. Hefur hann í ein-
hverju komið fram með ráð eða
tillögur, sem orðið gætu til að
spoma gegn þeirri byggðaþróun,
sem fjórðungurinn hefur staðið
frammi fyrir að öllu óbreyttu?
Eða er það vilji manna að svo
farf þar fram sem horfir og Aust-
urland verði að Hornströndum
20. aldar?
Austfirðingar, „Álver er það
eina sem við sjáum framundan",
segir í fyrirsögn viðtals við
fjölda málsmetandi manna og
birtist á öðrum stað í sama
Morgunblaði. Heikjumst ei þeg-
ar á hólminn er komið. Höldum
okkar striki!
Egilsstöðum
23. nóvember 1998
Sveinn Jónsson
Sameinað sveitarfélag
Eskifjarðarkaupstaðar,
Neskaupstaðar og
Reyðarfjarðarhrepps.
Tilkynning um aðsetursskipti
Þeir aðiiar sem hafa haft aðsetursskipti í
sveitarfélaginu og ekki tilkynnt það erti
vinsamlega beðnir að gera það nú þegar á
bæjarskrifstofunum.
Aríðandi er að allir séu á réttum stað í íbúaskrá 1.
desember.
Húsráðendur eru minntir á skyldu sína í þessum
efnum.
Skorað er á atvinnurekendur í sveitarfélaginu að
þeir gangi eftir því að starfsfólk fyrirtækja þeirra
eigi lögheimili í sveitarfélaginu.
Bæjarstjóri