Austurland - 23.12.1998, Blaðsíða 19

Jól 1998
19
Robyii ásamt fjölskyldu sinni. Islensk jól eru dálítið kuldaleg m.v.
þau sent Robyn aldist upp við, en í Astralíu er hásumar í
desember. Ljósm. SO
í mesta lagi var pakkað inn jóla-
gjöfum og sungin jólalög. Aðal-
hátíðarhöldin voru á jóladag og
hófst dagurinn á því að gjafirnar
voru opnaðar. Að sögn Robyn
fengu börn aldrei neitt annað en
dót í jólagjöf og fengu þau bara
mjúka pakka ef þau höfðu verið
óþekk. Börnin í Ástralíu hafa
ekki eins mikla þörf fyrir föt og
íslensk börn, því þau fara í sér-
stökum búningum í skólann og
þar að auki er hitinn yfirleitt hár.
Gjafir voru bara gefnar innan
heimilisins. Þessi morgunn var
alltaf mjög skemmtilegur, bömin
þurftu ekki að borða hafragraut
eins og aðra morgna, heldur fengu
þau kökur og stundum glas af
sherry, þynntu með vatni, en afi
Robyn var vínræktarbóndi og
fengu bömin stundum að smakka
afurðirnar á jólunum. Jólamál-
tíðin var svo borðuð í hádeginu.
Fjölskyldan fór alltaf til
ömmu og afa á jólunum og þar
hittu þau frændur og frænkur.
Amma og afi Robyn bjuggu fyr-
ir norðan Adelaide í vínræktarhér-
aði. Amma hennar var af þýsk-
um ættum og þess vegna voru oft
þýskir réttir á borðum, t.d.
smákökur o.fl. Allir ættingjarnir
sem mættu í jólamatinn, yfirleitt
um 20-30 manns, komu með
eitthvað matarkyns og oft var
rifist um hver ætti að koma með
hvað. Afi Robyn fór með borð-
bæn fyrir matinn þar sem hann
þakkaði Guði fyrir gjöfult ár og
góðan mat. Jólasteikin var yfir-
leitt kjúklingur, en þá var kjúkl-
ingur ekki hversdagsfæði. Með
kjúklingnum var borðað salat og
ýmislegt meðlæti. I eftirmat var
María Gaskell kom fyrst til ís-
lands árið 1991 og kenndi hún
einn vetur norður á Blönduósi.
Hún hélt svo aftur út til Englands
í frekara nám, en að því loknu
fór hún aftur til Islands og í þetta
skipti til Seyðisfjarðar þar sem
hún hefur starfað sem tónlistar-
kennari og kórstjóri síðar.. María
er gift Jóhanni Frey Aðalsteins-
syni og eiga þau eitt bam, Freyju,
sem er að verða eins árs. María
er frá bæ sem nefnist Oakham og
er stærsti bærinn í Rutlandsýslu
á Mið-Englandi. Bærinn er á
stærð við Akureyri og er hann
gamall verslunarbær. María vann
þar við kennslu og tónlistarút-
gáfu, en hún hefur alla tíð verið
að fikta við tónlist. María fræðir
okkur um enskt jólahald sem
reyndar er skylt því ástralska.
Fyrstu merkin um jólin sjást
mjög snemma á Englandi. Marg-
ar verslanir byrja að auglýsa
jólatilboð í september, skreyta
sýningarglugga sína og fylla hill-
ur af jólavarningi. Hins vegar er
misjafnt hvenær fólk byrjar und-
irbúninginn inni á heimilunum.
Algengt er að fólk fari að senda
út jólakort í byrjun desember.
svo borðaður sérstakur ávaxta-
grautur, sem var soðinn í tusku í
6-8 tíma daginn áður, en svo
borðaður kaldur daginn eftir. I
grautinn var settur smápeningur
og mátti sá sem fékk peninginn á
sinn disk, óska sér. Stór hluti jóla-
dagsins fer í að borða og liggja á
meltunni. Menn verða skiljanlega
slappir af því að kýla vömbina í
38 stiga hita og því var þetta yfir-
leitt rólegur dagur og sat fólk
gjaman í skugganum á verönd-
inni og slappaði af á milli mál-
tíða. Um klukkan fjögur síðdegis
var kaffitími og þá voru borðað-
ar ávaxtakökur og drukkið engi-
feröl. Kvöldmaturinn samanstóð
svo af léttu hlaðborði þar sem
menn gæddu sér á afgöngum frá
því um daginn.
Robyn segir sína fjölskyldu
ember. Þeir baka líka svokallað-
ar „Mince pies“ sem eru kökur
úr eplamauki, rúsínum, koníaki
og rjóma.
Um það bil tveimur vikum
fyrir jól fara svokaliaðir „Christ-
mas Carollers" af stað, en það
eru sönghópar sem fara um og
syngja jólalög. Þessir hópar fara
hús úr húsi og syngja og þeir
syngja einnig á torgum og í versl-
unum. Hjálpræðisherinn og lúðra-
sveitir em einnig duglegar að
koma sér á framfæri á þessum
tíma og setur þessi tónlist svip á
þessar síðustu vikur fyrir jól.
Margir fá sér jólatré u.þ.b. tveimur
vikum fyrir jól og eru þau skreytt
strax og stillt upp í stofunni.
Fyrir jólin fara margir með börn-
in sín og leyfa þeim að hitta jóla-
sveininn sem yfirleitt kemur sér
fyrir í verslunarmiðstöðvum eða
ekki hafa farið í kirkju á jólun-
um, þar sem þau fóru alltaf í
heimsókn til ömmu, en hún segir
foreldra sína iðulega hafa farið í
kirkju sunnudag fyrir eða eftir jól.
Hins vegar er kirkjusókn rnikil í
Ástralíu á jólum almennt séð.
Robyn segir börnin þó ekki hafa
farið í kirkju, því smáfólkið sé
ekki vinsælir kirkjugesdr og er
látið duga að senda þau í sunnu-
dagaskólann.
Á annan í jólum eru ekki
mikil hátíðarhöld. Þessi dagur er
kallaður “Boxing day”, eða kassa-
dagur. Á þeim degi gefur fjöl-
skyldan öllum sem hún á í dag-
legum viðskipum við, s.s. mjólk-
urpóstinum, póstmanninum,
blaðastráknum og kjötkaup-
manninum, smágjafir. Á þessum
degi eru gjaman haldnir íþrótta-
ur og eru alltaf sungin sömu
lögin.
Þorláksmessa er ekki sérstak-
ur hátíðisdagur á Englandi. Þor-
láksmessan er mikill verslunar-
dagur og þá kaupa flestir í jóla-
matinn. Aðfangadagur er í raun
ekki sérstakur hátíðisdagur held-
ur, en þá er lögð lokahönd á jóla-
undirbúninginn. Börnin fara
kappleikir af ýmsum toga og er
t.d. keppt í tennis og krikket. Á
þessum degi fóru krakkarnir oft
á ströndina eða í sund. Þá var
alltaf borðaður góður matur þó
að hann væri ekki mikill helgi-
dagur.
Robyn segir jólin í Ástralíu
eflaust hafa breyst síðan hún óx
úr grasi. Menning landsins verð-
ur sífellt fjölskrúðugri þar sem
innflytjendum frá Asíu hefur
fjölgað mikið og stór hluti þess
fólks heldur jólin ekki hátíðleg.
Einnig hafa amerísk áhrif senni-
lega aukist þar eins og hjá okkur
og víðast á Vesturlöndum. Robyn
segist ekki hafa haldið í nema
lítinn hluta af jólasiðum heima-
landsins, en þó hefur hún bakað
ástralskar kökur og búið til engi-
feröl.
snemma að sofa, enda er þeim
sagt að jólasveinninn komi ekki
ef þau fari seint í háttinn. For-
eldrarnir pakka svo inn gjöfun-
um eftir að börnin fara að sofa.
Gjöfunum er troðið í sokkabuxur
eða koddaver og þær eru settar
til fóta í rúm barnanna eftir að
þau sofna. Stærstu pakkarnir eru
hins vegar geymdir undir jóla-
trénu. Á aðfangadagskvöld er al-
gengt að fólk kíki á barinn og geri
sér glaðan dag, enda opið til
miðnættis á flestum börum og
skemmtistöðum. Þetta hefur það
í för með sér að miðnæturmessa
á aðfangadag er oft full af góð-
glöðu fólki sem kemur þar við á
leiðinni af barnum og er sjaldan
eins vel tekið undir sálmana og
þetta kvöld, enda sjaldgæft að
kirkjugestir séu fylltir jafn mikl-
um anda, þótt reyndar sé hann
ekki sá heilagi!
Á jóladagsmorgun vakna allir
snemma, og þá sérstaklega börn-
in sem vitanlega eru spennt að
opna pakkana. I pökkunum eru
yfirleitt leikföng og þá oft eitt-
hvað sem börnin hafa verið að
suða um lengi. Misjafnt er hvað
Bretar eyða miklu í jólagjafir, en
yfirleitt eru ekki gefnar mjög
dýrar gjafir. Hins vegar sendir fólk
gjarnan ættingjum sínum pakka,
eða kíkir í heimsókn og skiptist á
gjöfum. Að sögn Maríu leggja
Bretar ekki sérstaka áherslu á að
gefa bækur í jólagjöf og finnst
henni sá siður Islendinga vera
merkilegur.
Á meðan krakkamir opna pakk-
ana og leika sér að dótinu, standa
Gieöiteg jóí
og íarsœíí komandi ár
BIRTA
Oskum viðskiptavinum okkar
gleðilegra jóia og farsæls nýárs
Þökkum viðskiptin á
árinu sem er að líða
QLERAUGU
UR SC KLUKKUR
SKART H G]AFAVARA
SÍHI 47 I 2020 / 471 1606 FAX 471 2021
LAGARAS 8 - POSTHÓLF 96 - 700 EGILSSTAÐIR
Bresk jól
Fara góóglaðir í kirkju
Þegar fólk fær kort þá eru þau leikfangaverslunum til að taka
yfirleitt opnuð strax, en ekki viðóskumbarnannaumjólagjaf-
beðið fram að jólum eins og við ir og gefur jólasveinninn öllum
þekkjum hér. Þó að Bretar geri eitthvað smáræði að skilnaði.
ekki mikið af því að baka fyrir Síðasta sunnudag fyrir jól fara
jólin þá baka þeir ávaxtakökur margir í kirkju og syngja níu
og gera jólabúðinginn í lok nóv- jólalög og hlusta á níu dæmisög-
María Gaskell ásamt dóttur sinni, Freyju. Hiín er ekki vön að
halda aðfangadaginn hátíðlegan. Ljósm. SO