Austurland - 19.09.1985, Síða 6

Lýðræðið, jafnréttið
og íslenska stjórnkerfið
Óánœgja með íslenska stjórnkerfið grefur sér nú djúpar rcetur í pólitískri
vitund fólks utan höfuðborgarsvæðisins. Á ráðstefnum og fundum heima í
héraði er nú af fullri alvöru stefnt að leiðum til að taka vald okkar málefna
heim. Þó svo lýðrœðið ráði ríkjum og jafnréttið tekjuskiptingunni þá sjáum
við ekki réttmæti þess að landsbyggðin skuli nú suður upp í skuld.
Við þessar aðstæður eigum við að una, því að ráðuneytin leggjast afvegna
manneklu og jafnréttislögmál markaðarins stjórna skiptingunni. Samkvæmt
lögmálum lýðrœðisins höfum við ekkert um málið að segja, við erum í
minnihluta.
NEISTAR
Lýðræðið
f sinni tærustu mynd er lýð-
ræðið réttur meirihlutans. Öll
ítök minnihlutans í valdinu eru
ólýðræðisleg, meirihlutinn skal
ráða. Það var því fullkomlega
lýðræðislegt þegar nýkjörin
stjórnvöld ákváðu að festa
gengið og launin, en ætluðu svo
að sjá til hvað innanlandsmark-
aðurinn og þá sér í lagi millilið-
irnir teldu sig þurfa miklar
hækkanir.
Verðbólgan er í raun barátta
hinna ýmsu hagsmuna fyrir
auknum skerf af þjóðarkök-
unni. Það var lýðræðislega sam-
þykkt með almennum kosning-
um að hagsmunaaðilum gengis
og launa yrði gert að lúta geð-
þóttaskiptareglum milliliðanna.
Ef átök brjótast út á vinnu-
markaði í haust og boðað verð-
ur til kosninga í kjölfarið, er
mögulegt að staðfesting meiri-
hluta kjósenda fáist fyrir því að
launin eigi ekki að hækka. í
slíkri stöðu yrði það ólýðræðis-
legt að vera í verkfalli!
Lýðræðið á sér margar hliðar.
Ef fulltrúar meirihluta lands-
manna eru til dæmis þeirrar
skoðunar að Austfirðingum
skuli flogið um Egilsstaði milli
landshluta, þá er það lýðræðis-
lega ákvörðuð stefna. Og þó svo
að Austfirðingar gætu sýnt fram
á að þétt, beint flug á staðina sé
arðbært, þá væri framkvæmdin
strangt til tekið ólýðræðisleg,
ætti ekki að viðgangast.
Lýðræðið getur því aðeins
orðið réttlæti að meirihluta-
valdið sé í höndum þolendanna,
heimamanna sem þurfa að búa
við það sem þeir ákveða.
Jafnréttið
Jafnréttishugtak ríkjandi afla
er bein skírskotun til markaðs-
lögmálanna. Það sem markað-
urinn lætur þér í té fyrir framlag
þitt, það er sú kaupgeta sem þú
átt skilið að fá. Framlagið er
nefnilega sjálfkrafa rétt metið af
markaðslögmálunum, þökk sé
samkeppninni!
Samkvæmt skilgreiningu er
því markaðurinn jafnrétti og
jafnréttið best tryggt með frelsi
markaðsaflanna.
Þannig er nú öllu jafnrétti
fullnægt á sama tíma og lands-
byggðin er í holskeflum gerð
gjaldþrota og seld suður upp í
skuld. Þetta er „réttlát" með-
ferð markaðsaflanna, jafnréttis-
lögmálanna.
Óöldin í sjávarþorpunum á
sér þó ekki rætur í alþjóðlegum
markaðsaðstæðum eða sam-
drætti í afurðamagni, heldur í
stjórnskipuðum leikreglum
markaðarins. Með frystingu á
launum og gengi samhliða vöxt-
um tengdum við hreyfingar
milliliðaokursins eru þúsundir
milljóna fluttar frá sjávarþorp-
unum. Strax á fyrsta ári var til-
færslan komin í 100 milljónir
frá meðal sjávarþorpi. Allan
tímann hafa erlendar markaðs-
aðstæður verið draumi líkastar,
dollarinn hefur hækkað stöðugt
og markaðirnir hrópa á meiri
fisk, sem berst í óvinnanlegu
magni á land.
Orsaka kreppunnar á lands-
byggðinni er að leita í íslenskum
Aðalfundur Krabbameinsfé-
lags Austfjarða verður haldinn
á Stöðvarfirði sunnudaginn 22.
sept. nk. og hefst hann kl. 14.
A fundinum munu erindrekar
frá Krabbameinsfélagi fslands
halda erindi.
Rúta fer frá Neskaupstað kl.
12 á sunnudag og tekur fólk á
stjórnvaldsaðgerðum. Stjórn-
völd telja sig lýðræðislega kjörin
til að gera upptækar eignir
landsbyggðarinnar. Aðferðin
stenst reglur jafnréttisins og því
þarf réttlæti til að brjóta
ósvinnuna á bak aftur. Valdið
þarf til heimamanna.
íslenska stjórnkerfið
íslenska stjórnkerfið er, þökk
sé lýðræðinu, þar sem meirihlut-
inn býr, - á höfuðborgarsvæð-
inu. Embættismennirnir sem
ráða í skjóli fjármagns og einok-
unar sinnar á upplýsingum eru
því Reykvíkingar. Þessir hand-
hafar framkvæmdavaldsins eiga
þar sinn reynsluheim og þaðan
draga þeir sína lærdóma. Lands-
byggðin hefur ekkert vald til
ákvarðana, enda eru lands-
byggðarmenn viðvaningar í
ákvarðanatekt að mati æðstu
manna. Á ári hverju koma for-
ráðamenn sveitarfélaga krjúp-
andi um stofnanir ríkisins, þar
sem ákvarðandi aðilar belgjast
út af landsbyggðarfordómum
gagnvart þessum betlandi lýð
sem skilur ekki heildaráætlun-
ina sem ætlar þeim ekkert. Allar
ákvarðanir um framkvæmdir á
landsbyggðinni ákveðast í hin-
um ýmsu ráðuneytum ríkisins.
Við verðum að fara í þá hluti
Framh. á 5. síðu.
leiðinni á Eskifirði, Reyðarfirði
og Fáskrúðsfirði. Farið verður
þátttakendum að kostnaðar-
lausu.
Forpantanir þurfa að berast
fyrir föstudagskvöld til Guðrún-
ar Sigurjónsdóttur 0 7565 eða
Sigríðar Zoéga 0 7167.
Bóndi og landpóstur
Ásta Erlendsdóttir heitir
kona, fædd í Hólagerði í Fá-
skrúðsfirði 8. maí 1926. Ásta
hefur alltaf átt heima í Hóla-
gerði og nú seinni ár hefur
Ásta Erlendsdóttir.
Ljósm.: S. B.
hún búið þar búi ásamt bróð-
ur sínum Jóni. Fundum okkar
Ástu bar fyrst saman í sumar-
ferð Alþýðubandalagsins
1984. Nú rúmu ári síðar leita
ég hana uppi og bið hana að
segja okkur eitthvað af sjálfri
sér.
□ Asta, mér er sagt að þú hafir
verið landpóstur um langt
skeið. Viltu segja okkureitthvað
af því?
■ Já, bróðir minn hafði nú
embættið, en nú seinni ár hef
ég farið ferðirnar fyrir hann. Ég
byrjaði 1955 að fara svona
annað slagið. Ekki man ég nú
hvað var greitt fyrir póstferð-
irnar þegar ég byrjaði að fara,
en embættið höfðum við í hart-
nær fjörutíu ár. Okkur var sagt
upp í vetur með þriggja mán-
aða fyrirvara. Við hættum í
mars en í júní í sumar eru fjöru-
tíu ár síðan við hófum ferðirn-
ar. Vegna breyttra viðhorfa
sögðu þeir, en ég sé nú ekki
þessi breyttu viðhorf.
□ Lentir þú ekki oft í vondum
veðrum í þessum ferðum?
■ Ekki get ég neitað því. Það
var einu sinni í lok desember
að égvaráferð. Það varkafalds
bylur. Ég kem í Gestsstaði og
lýk mínu erindi þar. Frá Gests-
stöðum ætla ég svo inn og niður
í Víðines. Þar var girðing sem
ég ætlaði að fylgja og hafa á
hægri hönd. Nú, ég fylgi fyrstu
girðingu sem ég sé en fer svo
að sjá Ijós sem ég kannast ekk-
ert við. Það voru þá ljósin á
Höfðatúni, bæ sem ég var búin
að skila pósti á fyrr um daginn.
Ég áttaði mig nú og bjargaði
mér heim. I þessari ferð var ég
með lyf sem þurftu að komast
heim í Hólagerði. Ég var oft
með lyf og annað á bæina. Já,
það gekk nú á ýmsu. Annað
sinn var ég á fjórða tíma að
ganga að heiman og út í kaup-
stað, í staðinn fyrir hálfan
annan. Þá nennti ég ekki að
bíða eftir veðurspánni um
morguninn og dreif mig af stað
og lenti í leiðindaveðri.
□ Fórstu alltaf gangandi í þess-
ar ferðir?
■ Já. Áðurfyrrvarnústundum
farið á hestum en nú seinni ár
fór ég alltaf gangandi.
□ Hvað var stórt svœðið sem
þú gekkst?
■ Það var frá Sævarenda í Dali
og Gestsstaði.
□ Veistu um aðra konu sem er
eða hefur verið landpóstur?
■ Nei, ekki veit ég nú til þess.
Þetta hafa aðallega verið
karlmenn.
□ Var gaman?
■ Já, og ég bið fyrir kveðju til
allra sem ég umgekkst í sam-
bandi við póstferðirnar, bæði á
pósthúsinu og bæjunum.
□ Ásta, veltir þú fyrir þér
kvennamálum?
■ Nei. Ég hugsa lítið um þau
mál og enn minna um pólitík.
Ég fylgi ákveðnum mönnum.
Ég er ákaflega hrifin af honum
Hjörleifi. Þar er maður á rétt-
um stað. Nei, ég hugsa lítið um
kvennamál. Ég held þó að kon-
ur í dag hafi það betra en hér
áður fyrr. Engjaferðirnar í dag
förum við nú bara að gamni
okkar. Þegar ég var krakki bar
mamma mig á bakinu langan
veg upp í móti til þess að kom-
ast á engjarnar.
□ Pú ert félagi í Björgunarsveit
Fáskrúðsfjarðar?
■ Já, ég gekk í Björgunarsveit-
ina Geisla í vetur. Það kom nú
til af því að ef til leitar kæmi
þá er ég vel kunnug í heima-
fjallinu. Mér þótti verst að
komast ekki á samæfinguna
sem haldin er nú um helgina í
Mjóafirði. Það gerir hey-
skapurinn.
□ Áttu einhver heilræði handa
ungum konum í dag?
■ Já. Haldið stíft til fjalla.
□ Hvers vegna?
■ Gott og heilnæmt loft kemur
blóðinu á hreyfingu. Lítil
hreyfing skapar ótal vandræði.
□ Par með kveð ég Ástu, fyrr-
verandi landpóst, og vona að
hennifarnist vel á komandi dög-
um sem bónda og björgunar-
sveitarmanni. S. B.
Frá Krabbameinsfélagi
Austfjarða