Austurland - 10.10.1985, Page 2

2
FIMMTUDAGUR, 10. OKTÓBER 1985.
---------Austurland--------------------
MÁLGAGN ALÞÝÐUBANDALAGSINS
Ritnefnd: Elma Guðmundsdóttir, Guðmundur Bjamason, Einar
Már Sigurðarson, Sigrún Þormóðsdóttir og Smári Geirsson.
Ritstjóri: Birgir Stefánsson (ábm.) S7750 og 7756.
Auglýsingar og dreifing: Aðalbjörg Hjartardóttir-Pósthólf 31
- 740 Neskaupstað — ®7756.
Ritstjórn, afgreiðsla, auglýsingar: Egilsbraut 11, Neskaupstað
S7750 og 7756.
Prentun: Nesprent.
ÚTG.: KJÖRDÆMISRÁÐ ALÞÝÐUBANDALAGSINS
Á AUSTURLANDI
Upplausn og glundroði í upphafi þings
Nú er Alþingi að hefja störf að nýju og ríkisstjórn
Steingríms Hermannssonar hefir runnið sitt skeið rúm-
lega til hálfs. Synd væri að segja, að í þeim herbúðum
ríkti samheldni og eindrægni um þessar mundir. Þing-
hléið hefir ekki verið notað til að stilla saman kraftana
og búast til nýrra átaka við farsæla stjórn landsmála og
þann vaxandi vanda, sem við blasir í efnahags- og at-
vinnumálum. Þingmenn stjórnarflokkanna og ráðherrar
hafa verið uppteknir af hinum farsakennda skessuleik,
sem þeir hafa leikið sl. tvö ár og hefir verið einkar spenn-
andi á vallarhelmingi sjálfstæðismanna, síðan sóknin eftir
„stólnum handa Steina“ hófst. Um þennan atgang verður
nú að fara að hafa sterkari orð en um veislugleðina hjá
Goðmundi á Glæsivöllum forðum: „í góðsemi vegur þar
hver annan“.
Forsætisráðherra, sem að undanförnu hefir verið upp-
tekinn við að uppfræða gyðinga um efnahagsmál og verð-
bólgulíf, hefir nú fengið tilkynningu frá samstarfsflokkn-
um um hreinsanir innan ríkisstjórnarinnar og er ekki
annað vitað en hann og aðrir framsóknarmenn taki þeim
fregnum með glöðu geði eins og öðrum ákvörðunum
sjálfstæðismanna varðandi stjórnarsamstarfið og stjórn-
arstefnuna. Engin þörf mun hins vegar vera talin á
hreinsunum í ráðherraliði Framsóknar, enda valinn mað-
ur í hverju rúmi.
En hvaða breytingar mun þessi fyrsta uppstokkun í
ríkisstjórninni hafa í för með sér? Er um einhverja stefnu-
breytingu að ræða hjá ríkisstjórninni, sem gerir það
líklegt, að hún nái tökum á stjórn landsins?
Formaður Sjálfstæðisflokksins lýsti því yfir í sjónvarpi
á dögunum, að ríkisstjórnin myndi í engu breyta sinni
stefnu. Ráðherrahrókeringarnar virðast því eingöngu
vera innanhússleikir í valdataflinu í Valhöll og koma því
stjórn landsmála og hag almennings í landinu lítið við.
Ljóst er, að gamla gengisfellingaleiðin verður áfram
notuð við stjórn efnahagsmála. Reyndar má ekki lengur
kalla hana gengisfellingaleið, heldur gengissig, þó að fáir
sjái muninn á hröðu sigi og falli.
Ljóst er, að mikill niðurskurður verður í raun á ýmsum
framkvæmdaþáttum ríkisins og þá helst þeim er snerta
landsbyggðina svo sem samgöngumálin.
Ljóst er, að skattar á almenning munu ekki lækka, en
hins vegar mikil hætta á, að þeir hækki enn.
Ljóst er því miður, eins og hringlið með fjárlagafrum-
varpið er kannski eitt ljósasta dæmið um, að ríkisstjórnin
er alls ófær um að fást við stjórn landsins. Það ríkir
upplausn og glundroði á fjölmörgum sviðum og ríkis-
stjórninni ber því að viðurkenna getuleysi sitt, segja af
sér og efna til kosninga. B. S.
Sveinn Jónsson:
vinnslu 1988. Veröi ákvörðunin
hins vegar neikvæð, kvað Birgir
ísleifur engan raunhæfan mögu-
leika eftir.
Rio Tinto Zink er fjárfesting-
arfyrirtæki harðsvíraðra kapi-
talista, sem gera sér vonir um
minnst 10% arðsemi af sínum
fjárfestingum. Þeir gera sér þó
vonir um lágt afurðaverð, sem
tryggi sölumöguleika. Þeir gera
einnig kröfu um meirihluta
eignaraðild e. t. v. 60 : 40 skipti
þar sem íslenska ríkið væri æski-
legur stór mótaðili. Þessi krafa
þeirra stangast á við gildandi lög
um verksmiðjuna, sem kveða á
um, að ekki minna en 51% af
hlutafé félagsins skuli jafnan
vera í eigu ríkisins og stjórn þess
skipuð fulltrúum ríkisins að
meirihluta.
Raforkuverðtilboð til verk-
smiðjunnar er sagt óklárt en
RTZ mun hafa verið gerð grein
fyrir „hvað geti gengið". Á veg-
urn Landsvirkjunar mun unnið
að athugun á því, hvað hún geti
leyft sér að bjóða upp á. Á það
skal bent, að umframorka í kerfi
Landsvirkjunar er í dag nálega
tvöfait meiri en þarf til verk-
smiðjunnar eða 500-700 GWh,
enda ráðgert á sínum tíma, að
verksmiðjan gæti kontið inn um
1985.
Spá Chase Econometrics frá
ntars 1985 telur þörfina fyrir kís-
ilmálm aukast í heiminum um
ca. 2.8% á ári á næstu tíu árum.
í Portúgal er nú að fara af stað
framleiðsla í þremur verksmiðj-
Kísilmálmyinnslan
Eignaraðildarkönnun senn á enda
Segjast verður, aðstjórn Kísilmálmvinnslunnar hf.,
Reyðarfirði, hafi lítil afskipti afundirbúningi að stofn-
un verksmiðjunnar sem stendur. Hann hefur undan-
farin tvö ár verið nær alfarið í höndum viðrœðunefnd-
ar um stóriðju, þeirra Birgis ísl. Gunnarssonar,
Guðmundar G. Pórarinssonar, Geirs H. Haarde og
Axels Gíslasonar, sem allir eru beint eða óbeint hags-
munagœslumenn höfuðborgarinnar, auk Geirs A.
Gunnlaugssonar, framkvœmdastjóra Vinnslunnar.
Fulltrúar Austfirðinga hafa
ekki átt þess kost að taka þátt í
viðræðunum og fylgja þeim eftir.
Þeir hafa mátt frétta af þeim í
fjölmiðlunum og ekki sáu for-
svarsmenn stjórnar heldur neina
ástæðu til að andmæla og hrekja
fréttaflutning sl. vor unt fjárhags-
legan ávinning þess að reisa og
reka kísilmálmverksmiðju í sam-
vinnu við Elkem á Grundartanga
frekar en á Reyðarfirði. Einstakir
stjórnarmenn hafa þó eflaust
margvíslegar athugasemdir varð-
andi forsendur og framsetningu
þeirra fullyrðinga.
Það eina, sem stóð þá
óhaggað, var yfirlýsing iðnaðar-
ráðherra, Sverris Hermanns-
sonar, að það væru lög í
landinu, lög um kísilmálmverk-
smiðju á Reyðarfirði, samþykkt
á Alþingi 7. maí 1982 í tíð Hjör-
leifs Guttormssonar, þáverandi
iðnaðarráðherra.
Stjórn Kísilmálmvinnslunnar
kom saman til fundar 2. okt. sl.
í fyrsta sinn frá því hún var
endurkjörin af Alþingi sl. vor.
Á fundinum gerði Birgir Isl.
Gunnarsson, form. viðræðu-
nefndarinnar, grein fyrir eignar-
aðildarviðræðum, sem hann
kvað að verið hefði „tveggja ára
grýtt ganga“.
Búist hafði verið við ákveðnu
útspili Elkem 30. sept. sl. Fram
kom, að þeir treysta sér ekki til
að vera með í verksmiðju á
Reyðarfirði. Grundartangi gæti
hins vegar verið fýsilegur kostur
og væru þeir enn að bera þann
kost saman við aðra og einnig
mismunandi vinnslukosti þar.
Evrópudeild Río Tinto Zink
er sögð hafa lagt til við aðal-
stjórn þess fjölþjóðafyrirtækis,
að teknar verði upp formlegar
viðræður við Kísilmálm-
vinnsluna. Þess er nú vænst, að
aðalstjórnin muni taka ákvörð-
un í málinu um mánaðamótin
nóvember desember nk. Verði
ákvörðunin jákvæð gæti svo
farið, að framkvæmdir hæfust
nk. vor og verksmiðjan hæfi
Sveinn Jcmsson.
um með afkastagetu upp á 30 -
40.000 tonn á ári. Framleiðsla í
Brasilíu er mjög vaxandi m. a.
í samvinnu við FeSil grúppuna
norsku.
Segja verður. að verksntiðjan
væri betur risin við Reyðarfjörð
og frantleiðsla hafin eins og
áformað var í ráðherratíð Hjör-
leifs Guttormssonar. Þá væri
staða atvinnumála miðsvæðis á
Austurlandi önnur en hún er í
dag. Sverri Hermannssyni hefur
gefist tækifæri á að reyna orku-
sölustefnu Sjálfstæðisflokksins.
Allt útlit er fyrir skipbrot og
mun það þá bitna á Austfirðing-
um um langa framtíð.
Aðalfundur kjördæmisráðs
AB á Austurlandi hefur mót-
mælt því, að erlendum aðilum
verði afhentur meirihluti í
vinnslunni og að þeim verði
boðið rafmagn langt undir fram-
leiðslukostnaðarverði. Kjör-
dæmisráðið hefur einnig krafist
þess, að ríkisstjórnin taki um
það ákvörðun, að strax verði
ráðist í byggingu verksmiðj-
unnar, íslenska ríkið verði for-
gönguaðili og aðaleigandi.
Um þá kröfu þurfa nú Aust-
firðingar allir að sameinast og
fylgja fast eftir. Þá fyrst er von
til að áform um Kísilmálm-
vinnsluna á Reyðarfirði nái
frant að ganga.
Sveinn Jónsson,
fulltrúi Alþýðubandalcigsins
í stjórn Kísilmálmvinnslunnar.
Vetrardekk
Mikið úrval - Hagstætt verð
Bílaverkstæði SVN
S 7602