Eining - 01.03.1957, Qupperneq 1

15. árg. Reykjavík - Marz - 1957 3. tbl.
Alþjóðahtiidinclisþiiigið
í Istan hul
Frásögn stórtemplars,
IV.
Á stjórnarárum Méndes Frances í
Frakklandi 1954 var sett nefnd til þess
að rannsaka áfengisbölið meðal þjóðar-
innar og gefa skýrslu um það. Fram-
kvæmdarstjóri nefndarinnar heitir Alain
Barjot, og í nefndinni með honum eiga
sæti læknar, prófessorar, þingmenn,
iðjuhöldar og verkamannaleiðtogar.
Barjot flutti erindi á þinginu í Istanbul
um ástandið í Frakklandi. Það voru
hryllilegar tölur, sem hann skýrði frá:
Árið 1954 dóu 18000 manna í landinu
af áfengissýki (alkoholisme), en í
ófriðnum, þegar veruleg takmörkun var
á sölu og veitingum áfengra drykkja,
voru fórnarlömbin ekki nema 3—4000
á ári. Þannig verkuðu hömlurnar. —
Áfengissýkin í Frakklandi gerir út af við
helmingi fleiri nú en umferðaslysin þar
og er skæðari en berklaveikin.
Rannsóknir áfengismálanefndarinnar
frönsku eiga að greiða götu nýrra ráð-
stafana gegn áfengisvandamálinu.
Nefndin leitar samvinnu meðal margra
aðilja um áhrifamikla fræðslustarfsemi
meðal þjóðarinnar. Hefir nefndin mikið
fé til umráða í þessu skyni.
Nær því fimm sinnum fleiri dóu af
lifrarveiki í Frakklandi 1955 en 1946
og fjórtán sinnum fleiri voru settir á
geðveikrahæli vegna áfengissýki 1955
og 1956 heldur en 1946. Á sama tíma
tvöfaldaðist tala þeirra, er biðu bana af
áfengissjúkdómum. —
Það kom glöggt í ljós í erindi Barjot,
að áfengissýkin í Frakklandi er engu
öðru um að kenna en stöðugum drykkju-
skap.
Fræðslustarfsemin er að byrja að
opna auga fólksins fyrir hættunni. Skoð-
anakönnun í fyrra leiddi í ljós, að ýmsir
Brynleifs Tobiassonar
telja drykkjuskap of mikinn í landinu,
en þeim skilst ekki, að nokkur hætta
stafi af víndrykkju ! Fyrrnefnd áfengis-
málanefnd hefir tekið auglýsingatækni
í þjónustu sína. Auglýsingum um hættu
af áfengisneyzlu er komið fyrir í almenn-
ingsvögnum, neðanjarðarbrautum, í
járnbrautarstöðvum og í járnbrautar-
vögnum. Stuttfilmur eru og sýndar í
kvikmyndahúsum.
Horfurnar um árangur í baráttunni
gegn áfengisneyzlunni í Frakklandi eru
ekki vænlegar. ,,En lengra fram undan
eygjum vér von“, sagði Barjot fram-
kvæmdarstjóri, ,,þar sem færðar hafa
verið sönnur á nokkra breytingu á
drykkjuvenjum meðal æskulýðsins í
landinu.“
Borgin.
,,Þú álfu vorrar yngsta land“, kvað
Hannes Hafstein um ísland. Það má nú
segja, að vér íslendingar erum ungling-
arnir meðal þjóðasveitanna miklu. Þeg-
ar vér stöndum andspænis borgum, sem
stofnaðar eru 15—16 öldum áður en
Ingólfur Arnarson steig fótum á ísland,
orkar fornöldin fast á oss. — Istanbul,
er nú heitir því nafni, var reist um það
bil 2400 árum fyrr en Reykjavík fékk
kaupstaðarréttindi. Upphaflega nafnið
var Byzantion. Sögnin segir, að nafnið
sé dregið af Býzas. Hann á að hafa verið
stofnandi þessarar borgar. Er hann tal-
inn hafa verið frá Megara. Er svo sagt,
að hann hafi ætlað sér að stofna borg
á fegursta stað í veröldinni. Ferðaðist
hann víða og litaðist um. Þá er hann
kom á hæðirnar fyrir suðvestan Bospor-
os, staðnæmdist hann og þótti mikið til
staðarins koma, og það þótti fleirum,
því að sagt er, að sjálfur Zeus, guða-
faðirinn mikli á Oljnnpos, hafi þá hvísl-
að að Býzas þessum orðum: „Reistu
borgina hér“, og það lét Býzas sér að
kenningu verða. Elzta byggðin var á
Seraihæðinni, þar sem soldánshöllin
mikla stendur nú.
Þrakverjar hófu byggð á þessum
stöðvum manna fyrstir, en síðan komu
Dórar frá Megara, að því er haldið er
um 658 f. Kr. —
Það er hverju orði sannara, að Istan-
bul liggur á hrífandi fögrum stað. í norð-
austri er Bosporos. Hann gengur norð-
ur í Svartahaf. Sund þetta kölluðu
norrænir menn Sæviðarsund. Liggur
það milli Svartahafs og Marmarahafs,
Ahmed-moskan
reist í upphafi
17. aldar.
900 moskur af
ýmsum stœrSum
eru i Istanbul.