Eining - 01.12.1957, Blaðsíða 6

6
E I NING
um kunna leikiðjuhöldi, Eddie Dowling,
orðið. Hann segir:
„Þið hafið samið verk, sem kemst
nær því að sýna, hvernig leysa má öll
þau vandamál, sem nú herja í þjóðfélag-
inu, en allt annað, er eg hef séð á þess-
um árum . . . Eg tel ykkur fremsta
þeirra afreksmanna, er verið hafa á
leiksviði þessarar aldar, en eg hef æft
flesta þeirra. Eg hef verið í samstarfi
við hina miklu leikritahöfunda síðasta
mannsaldurs, en enginn þeirra hefur
sagt neitt Iífvænlegra né máttugra en
þið, sem komnir eruð frá Afríku . . .
Þetta er hámark leiklistar. Hér leikið
þið fyrir hinum hótfyndnustu, óvægustu
og kröfuhörðustu leikhúsgestum, sem
hugsast getur í allri sögu mannkynsins.
Og þessir leikhúsgestir hneigja sig fyrir
einfaldleik ykkar í meðferð hins einfalda
og látlausa sannleika. Eg þekki vel,
hvers konar fólk þetta er, áður en það
gengur inn í leikhúsið og einnig er það
kemur út úr því. Þetta var stórkostlegt
(magnificent). Þetta þarf að sýna í öll-
um iðnaðarhverfum Ameríku eins fljótt
og auðið er, svo að vinnandi lýður lands-
ins fái að kynnast þessari stórkostlegu
túlkun sannleikans.“
I hinu langa erindi sínu, sem hefði
mátt vera styttra, rakti þessi reyndi
leikiðjuhöldur að nokkru ævisögu sína.
Hann var einn af 17 börnum bláfátækra
foreldra. Hann minntist þeirrar ham-
ingju, er hann naut sem drengur, er
hann gat Iagt í kjöltu móður sinnar
fyrstu aurana, sem hann innvannsér. Svo
vék hann að frama sínum og velgengni
á lífsbrautinni, en hvað það allt einber-
an hégóma, samanborið við það siðbót-
arvc|rk, sem MRA-hreyfingin væri að
vinna. Sannleikurinn, sem hún boðaði,
væri mergur málsins, öllu öðru mikil-
vægara.
Áreiðanlega mun vitnisburður þessa
manns vekja mikla athygli í Ameríku
og sjálfsagt víðar. Því verður ekki neit-
að, að á samkomunum í Machinac,
hlustuðum við oft á undursamlegan
vitnisburð, þótt allt væri ekki jafngott.
Til dæmis töluðu þar tveir menn, sem
verða minnisstæðir. Annar var frá
Englandi og hafði verið verkalýðsfor-
maður kommunista næstum 16 ár. Eg
ætla ekki að blanda neinni flokkapólitík
hér í þetta mál, en aðeins geta þess, er
hinn maðurinn sagði. Hann var frá Ruhr
héraðinu og hafði verið þar foringi í
kommunista samtökum yfir 20 ár.
Hann gat þess, að er hann hefði kynnst
MRA-hreyfingunni, hefði sér orðið það
Ijóst, að sú hugsjón var róttækari og sig-
urvænlegri um langa framtíð en komm-
unisminn, því að hún næði alla leið að
rót meinsins með því að leggja aðalkapp-
ið á að breyta manninum til batnaðar, en
ekki aðeins skipulaginu. Sér hefði þá
einnig orðið það ljóst, að öll þau ár, sem
hann hafði barizt fyrir bættum kjörum
manna, frelsi og auknum réttindum,
hefði hann samt verið harðstjóri á sínu
eigin heimili og þannig kúgað fjölskyld-
una. Hann fann nú, hvar skórinn
kreppti, hjá honum sjálfum varð að
verða hugarfarsbetrun. Þetta gerðist og
nú rann upp sól hamingjunnar á heim-
ilinu. — Skyldi ekki margur kunna eitt-
hvað svipaða sögu.
Peter Howard, enákur hlaðamaður
og frægur rithöfundur, sem skrifað hef-
ur margar bækur og mörg leikrit hreyf-
ingarinnar, sagði, að hugsjón hennar
hefði alla yfirburði yfir aðrar byltinga-
stefnur, því að hún „breytti mönnum,
jafnt úr austri sem vestri, jafnt úr hægri
sem vinstri flokkum, hvort heldur menn
væru kommunistar eða ekki kommun-
istar“.
Full ástæða væri til að fjölyrða hér
meira um ræður þessara manna, en því
verður þó að sleppa.
Árangurinn.
Hreyfing þessi hefur farið á 2—3 ára-
tugum um mestan hluta heimsins með
fádæma hraða. Hún hefur breytt til hins
betra hugsunarhætti og breytni mikills
fjölda manna í mörgum löndum. Hún
hefur leyst alvarleg vandamál milli
þjóða og komið í veg fyrir önnur. Hún
hefur leyst hatrömm verkföll hér og þar
og bætt víða sambúð vinnandi stétta,
og víða hefur hún unnið hið mesta
furðuverk. ~
Við munum þá daga, er stöðugt var
sagt í útvarpsfréttum frá hryðjuverkum
Mau Mau hreyfingarinnar í Afríku. Allt
í einu hættu þessar fréttir að berast.
Það var þegar MRA-hreyfingin kom til
Afríku og vann hugi og hjörtu margra
þessara uppreisnarmanna, og annarra,
sem verið höfðu andstæðingar þeirra.
Þetta er söguleg staðreynd, þótt mörg-
um sé dulin, og svo mætti lengi telja.
Einn daginn sat eg til borðs í
Machinac við hliðina á ungri dömu.
Hún er blaðamaður og kærasti hennar
ritstjóri. Hún er frá Toronto í Canada.
Hún var ræðin og skýr. Eg komst að
því, að faðir hennar var, eða hafði verið
bakari, og þá spurði eg hana, hvort hún
væri dóttir bakarans, sem í þjónustu
ríkisstjórnar Canada á styrjaldarárun-
um gat komið því til vegar, að brauð í
landinu hækkuðu aldrei í verði um einn
eyrir. Jú, það var rétt, hún var dóttir
þess manns. Það var einmitt með hugar-
fari MRA manna, eða hins sannkristna
manns, skulum við segja, að hann gat
látið fólkinu í Canada í té þessa þjón-
ustu.
Enskur socíalistaþingmaður, John
McGovern, komst svo að orði eitt sinn
á þinginu í Machinac: „Við (Englend-
ingar) höfum gert margt vel í röngum
tilgangi, en við höfum aldrei verið nógu
lítillátir til þess að viðurkenna misgerð-
ir okkar. Ef við gætum auðmýkt okkur
til þess að viðurkenna misgerðirnar, þá
gætum við ræktað þann anda, sem leyst
getur vandamál mannkynsins. Eg hef
afráðið að verja getu minni til þess að
flytja heiminum slíka hugsjón“. — I
þeim erindum hefur þessi maður ferð-
ast með liðsveitum MRA 100,000 ensk-
ar mílur síðustu tvö árin.
ÞingstaSurinn og aSbúSin.
Machinac-eyja er yndislegur staður,
og á þingstaðnum er mikill og vegleg-
ur húsakostur. Byggingastíllinn er ein-
stakur. Hinn mikli fundarsalur, er rúm-
ar töluvert á annað þúsund manns, er
þannig gerður, að valin og geysimikil
tré, á að gizka um 20 metra há, eru reist
upp, ýmist frá grunni eða vegghæð og
koma öll saman efst í hvirfingu. Neðst
eru trén sver, sennilega allt að feðm-
ingur. Trén eru svo víða tengd saman
með grennri trjám og verður grind húss-
ins þannig mikilfengleg. Þama var ævin-
lega loftgott og algerlega laust við berg-
mál.
Þar sem eg lærði smíðar á mínum
ungu árum, gaf eg þessu öllu nokkurn
gaum. Allt var vandað og fyrsta flokks.
Eg lenti á herbergi 368 í mikilli og
glæsilegri byggingu. Þar var baðklefi
og öll þægindi. Viðurgerningur allur var
hinn prýðilegasti. Ekki verður annað
sagt, en að öll umgengni bæri vitni
hreinleik og göfgi. Margar fórnfúsar
sálir hljóta að hafa lagt fram margvís-
lega krafta til þess að koma upp þess-
ari einstöku miðstöð MRA hreyfingar-
innar í Ameríku.
Á heimleiS,
er við nálguðumst landið, fekk eg lán-
aðan hátalarann í vélarúmi flugvélar-
innar, þakkaði áhöfninni fyrir ljúf-
mennsku og góða meðferð á okkur far-
þegunum, og flutti svo samferðafólkinu
beztu þakkir fyrir ánægjulega samveru.
Eg taldi það m.a. vinning við förina,
að hafa fengið tækifæri til þess að kynn-
ast þessum hópi samferðamanna, og
engu síður unga fólkinu. Eg minnti á,
að við værum að koma heim úr
rannsóknarför og skyldum við nú hafa
hugfast forna heilræðið: „Rannsakið
allt og haldið því, sem gott er“. Vissu-
lega væri siðbótar þörf á íslandi, engu
síður en í öðrum löndum, og þótt gott
væri að leita til annarra þjóða og læra
af þeim, þyrfti guðstrú og heiðarleiki
ekki nauðsynlega að vera innflutt vara,
slíkt gæti allt eins vel verið heimaunnið.
Allur heimurinn bíður eftir rétta svarinu
og lausn vandamálanna miklu. Svarið
er auðvitað fyrst og fremst aðeins eitt:
Hver einasta mannssál leidd af Guði í
allann sannleika. Aðeins slíkir menn
geta stofnað bræðralag allra þjóða og
friðarríki á jörðu. Þetta er kenning
MRA hreyfingarinnar og hefur verið
kenning kristninnar frá fyrstu tíð. Við
þurfum aðeins að breyta eftir henni í
daglegu lífi. Styðjum og styrkjum hver
annan til þess.